Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2023

Ο Κόλπος Του Δερματά Και Τα Εργοστάσιά Του Στα 1949

 Ο Δερματάς, η βιομηχανική περιοχή του Ηρακλείου στα 1949


Ένα τμήμα της παλιάς πόλης στα μέσα του προηγούμενου αιώνα

Μια εικόνα του παλιού Ηρακλείου, όπως ήταν στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, δημοσιεύομε σήμερα. Στη φωτογραφία έχει απαθανατιστεί ο κόλπος του Δερματά στα τέλη του 1949.

Η εικόνα, που μας γυρίζει πίσω 61 χρόνια, ανήκει στη συλλογή της κ. Ρένας Γενειατάκη Ταβλά, που την παρέλαβε από τοναείμνηστο πατέρα της Γεώργιο Ταβλά. Πριν από μερικούς μήνες είχαμε δημοσιεύσει μια άλλη φωτογραφία από την ίδια περιοχή, που ανήκε επίσης στη συλλογή της κ. Ταβλά. Τότε «γνωρίσαμε» τον κόλπο όπως ήταν το 1930, φωτογραφημένο από νότο. Σήμερα έχομε μια καλύτερη εικόνα του, καθώς πλέον διακρίνομε πολλά στοιχεία από τον Δερματά.


1282555825
%25CE%259A%25CE%259F%25CE%259B%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%25A3+%25CE%2594%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A4%25CE%2591
%25CE%2591%25CE%25A0%25CE%259F+%25CE%25A4%25CE%259F%25CE%259D+%25CE%259A%25CE%259F%25CE%259B%25CE%25A0%25CE%259F+%25CE%25A4%25CE%259F%25CE%25A5+%25CE%2594%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%259C%25CE%2591%25CE%25A4%25CE%2591


Η πρώτη φωτογραφία, όπως έχει σημειώσει στην πίσω πλευρά της ο ίδιος ο Γ. Ταβλάς, είχε ληφθεί στις 4 Νοεμβρίου 1949. Στο αριστερό άκρο διακρίνονται οι εγκαταστάσεις της και μπροστά, προς βορά, φαίνονται τα βαγόνια του περίφημου μικρού τρένου που μετέφερε υλικά στο λιμάνι για τις εργασίες επέκτασής του. Το πρανές του κόλπου, μπροστά από τη Λιμενική, επιχωματώνεται για να επεκταθεί. Στο πίσω μέρος μέρος διακρίνεται η καμινάδα του σαπωνοποιείου Στεφανίδη, στη θέση του οποίου σήμερα λειτουργεί σούπερ μάρκετ. Δεξιότερα, πίσω από το κτίριο της Λιμενικής, είναι το σταφιδεργοστάσιο του Μαγγανά.

Στο κέντρο της φωτογραφίας υπάρχουν οι βασικές κτιριακές εγκαταστάσεις της Ηλεκτρικής, που άρχισαν να χτίζονται από το 1920, και ανατολικά του, είναι η ταβέρνα του Μικρασιάτη πρόσφυγα Αλέκου Ανδρικάκη, ο γιός του οποίου Αντώνης μάς έδωσε τις πληροφορίες για όσα απεικονίζονται στη φωτογραφία. Ανάμεσα στην ταβέρνα και το ηλεκτρικό εργοστάσιο υπήρχε η κατοικία του διευθυντή της ΔΕΗ Χαράλαμπου Παπαδόπουλου.

Το κτίσμα στα δεξιά, το οποίο μοιάζει να βρίσκεται μέσα στη θάλασσα, ήταν ο οικίσκος στον οποίο υπήρχε μια μεγάλη τρόμπα της ΔΕΗ με την οποία μεταφερόταν το νερό στο εργοστάσιο, από τη θάλασσα.

Φυσικά την εποχή εκείνη η παραλία προσφερόταν και για τα μπάνια των Ηρακλειωτών, παρά το γεγονός ότι ήδη μεταφέρονταν στη θάλασσα λύματα, όπως αποδεικνύει η ύπαρξη του κάραβου, στην ανατολική άκρη του κόλπου. Πάντως, το γεγονός ότι τα νερά ήταν ακόμη καθαρά, φαίνεται κι από το ότι στη φωτογραφία ένας ψαράς πετά το καλάμι του στη θάλασσα. 


7599

100820084990

DSC07998


Η περιοχή γύρω από τον Δερματά είχε αρκετές βιομηχανίες, όπως τους αλευρόμυλους του Τζωρτζάκη, τη μακαρονοποιία του Λιαπάκη, το οινοποιείο του Κονιόρδου κ.α.
Σήμερα κανένα από τα κτίρια που εικονίζονται δεν υπάρχει. Μόνο το εργοστάσιο της ΔΕΗ κατεδαφίστηκε, αν και διατηρητέο, και ξαναχτίστηκε περίπου με την ίδια μορφή, για να στεγάσει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. 


30491_1475728416876_1343671704_31307861_2143368_n
ΠΑΛΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΟΠΩΣ ΗΤΑΝ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΠΡΙΝ ΛΙΓΑ ΧΡΟΝΙΑ

%25CE%2595%25CE%25A3%25CE%25A9%25CE%25A4%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%259A%25CE%259F+%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2593%25CE%259F%25CE%25A3%25CE%25A4%25CE%2591%25CE%25A3%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A5+%25CE%2597%25CE%259B%25CE%2595%25CE%259A%25CE%25A4%25CE%25A1%25CE%2599%25CE%259A%25CE%2597%25CE%25A3+-+%25CE%2591.+%25CE%259A%25CE%2591%25CE%25A1%25CE%2591%25CE%259C%25CE%25A0%25CE%2595%25CE%259B%25CE%2591
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ


Όπως έχομε σημειώσει και με άλλη ευκαιρία, το φυσικό λιμανάκι στον κόλπο του Δερματά, που μέχρι τη δεκαετία του 1970 ακουγόταν με την τούρκικη ονομασία του «Κουμ Καπί», χρησιμοποιήθηκε κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας, ενώ κατά την πολιορκία του Χάνδακα (1648-1669), όπως ονομαζόταν τότε το Ηράκλειο, χρησιμοποιήθηκε για την τροφοδοσία της αποκλεισμένης από τους Τούρκους πόλης και για τη μεταφορά στρατιωτών που την υπερασπίζονταν. Εισέρχονταν στην πόλη από την Πύλη του Δερματά, που διασώζεται και σήμερα. 


%25CE%2591%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%25A8%25CE%2597+%25CE%2595%25CE%25A1%25CE%2593%25CE%259F%25CE%25A3%25CE%25A4%25CE%2591%25CE%25A3%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A5+%25CE%259A%25CE%259F%25CE%259D%25CE%2599%25CE%259F%25CE%25A1%25CE%2594%25CE%259F%25CE%25A5+-+1946+-%25CF%2583%25CF%2585%25CE%25BB%25CE%25BB%25CE%25BF%25CE%25B3%25CE%25B7+%25CE%259A%25CE%25B1%25CF%2581%25CF%2581%25CE%25B1+%25CE%2593%25CE%25B9%25CF%2589%25CF%2581%25CE%25B3%25CE%25BF%25CF%2585
ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΚΟΝΙΟΡΔΟΥ


Κατά τα τελευταία χρόνια της πολιορκίας, ιδιαίτερα το χειμώνα του 1668, οι Τούρκοι προσπαθώντας να αποκόψουν την πόλη από τον υπόλοιπο κόσμο, και άρα να αποκλείσουν τη μεταφορά στρατιωτών, προμηθειών και πολεμοφοδίων, έστησαν τα κανόνια τους με τέτοιο τρόπο ώστε να χτυπούν τον Δερματά και να εμποδίζουν κάθε άφιξη ή αναχώρηση πλοίου. Οι Βενετσιάνοι και οι Γάλλοι έμπαιναν νύχτα στο λιμανάκι για να μη γίνονται στόχος. Τον Νοέμβριο του 1668 έφτασε με τις δυνάμεις του ο Γάλλος κόμης Ντε λα Φεϊλλάντ, ο οποίος ανέμενε για να μπει νύχτα στον Χάνδακα. Καθώς οι στρατιώτες τους μεταφέρονταν, οι Τούρκοι το αντιλήφθηκαν και άρχισαν τους κανονιοβολισμούς. Τότε βύθισαν μια βάρκα στην οποία βρίσκονταν πολλοί στρατιώτες, που πνίγηκαν, ενώ το μικρό σκάφος πήρε μαζί του στο βυθό και το χρηματοκιβώτιο που έφερε μαζί του ο κόμης. Την επομένη το χρηματοκιβώτιο ανέσυρε από το βυθό ένας Τούρκος αιχμάλωτος της φρουράς της πόλης, όπως αναφέρει ο Νικόλαος Σταυρινίδης στο έργο του «Η τελευταία περίοδος της πολιορκίας του Μεγάλου Κάστρου».




ΠΗΓΗ - εφημ ΠΑΤΡΙΣ

Δώρα και ευχές από τον Δήμαρχο Χανίων, Παναγιώτη Σημανδηράκη στα παιδιά της Παιδιατρικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Χανίων

 Στην παιδιατρική κλινική του Γενικού Νομαρχιακού Νοσοκομείου Χανίων «Ο Άγιος Γεώργιος», βρέθηκε σήμερα το πρωί, ο Δήμαρχος Χανίων, Παναγιώτης Σημανδηράκης, για ακόμα μια χρονιά ενόψει των γιορτών, όπου μοίρασε δώρα στους μικρούς ασθενείς που νοσηλεύονται.

Τον Δήμαρχο Χανίων συνόδευσαν ο Γενικός Γραμματέας, Γιώργος Φραγκιαδάκης και ο Αντιδήμαρχος Οικονομικών, Τάσος Αλόγλου, τους οποίος υποδέχτηκαν ο Διοικητής του Γ.Ν. Νοσοκομείου Χανίων, Γιώργος Μπέας και ο Αναπληρωτής Διοικητής, Μανώλης Μπολώτης, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων του ΓΝΧ, Βαρδής Γεωργακάκης, καθώς και εργαζόμενοι από το ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό του Νοσοκομείου.


Ο Δήμαρχος Χανίων σε δηλώσεις του στα τοπικά μέσα μαζικής ενημέρωσης ανέφερε: «Τις γιορτινές αυτές ημέρες, βρισκόμαστε εδώ στο Νοσοκομείο Χανίων, για να ευχηθούμε στα παιδιά που νοσηλεύονται εδώ, στη παιδιατρική Κλινική, να τους δώσουμε ένα χαμόγελο και να τους δώσουμε μια νότα αισιοδοξίας με δώρα που θα τα συντροφεύσουν κατά την παραμονή τους εδώ. Είμαστε επίσης εδώ, για να ευχαριστήσουμε δημόσια τη διοίκηση και το προσωπικό του Νοσοκομείου για τη σπουδαία δουλειά και το έργο που προσέφεραν και προσφέρουν όλα αυτά τα χρόνια, σε δύσκολες συνθήκες και να τους υπενθυμίσουμε ότι η κοινωνία των Χανίων βρίσκεται δίπλα τους και να μπορέσουμε με αισιοδοξία και χαμόγελο να υποδεχτούμε το 2023. Χρόνια Πολλά σε όλους».

Ο Διοικητής του Νοσοκομείου με τη σειρά του, ευχαριστώντας τον Δήμαρχο Χανίων, επισήμανε: «Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος ο Δήμαρχος Χανίων εκπροσωπώντας το Δημοτικό Συμβούλιο και εκφράζοντας τη μεγάλη ευαισθησία, την αγάπη και την εκτίμηση στο Νοσοκομείο Χανίων, στους εργαζόμενους και κυρίως στα παιδιά που νοσηλεύονται αυτές τις μέρες έφερε τα χριστουγεννιάτικα δώρα. Θα θέλαμε ως διοίκηση του ΓΝΧ να τον ευχαριστήσουμε από καρδιάς και να ευχηθούμε Χρόνια Πολλά, χρόνια καλά με υγεία σε όλον τον κόσμο».

Ο Δήμαρχος Χανίων, μαζί με τον Γενικό Γραμματέα και τον Αντιδήμαρχο επισκέφθηκαν όλα τα παιδιά που νοσηλεύονται και τους προσέφερε δώρα και βιβλία, που θα τα συντροφεύσουν κατά την παραμονή τους στο Νοσοκομείο, ενώ ευχήθηκε στα παιδιά και τους γονείς τους ταχεία ανάρρωση.

Έκκληση βοήθειας οικογενειών απο την Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Ελλάδος

 Στα πλαίσια των κοινωνικών δράσεων της Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων Ελλάδος (ΣΟΝΕ), στηρίζοντας οικογένειες και ευπαθείς ομάδες παρέχοντας τα καθημερινά βασικά είδη πρώτης ανάγκης και τρόφιμα, ζητούμε την στήριξή σας ώστε να μην λείψει και φέτος τίποτα από όλα όσα χρειάζονται οι οικογένειες που στηρίζει η ΣΟΝΕ τόσα χρόνια.




Θα χρειαστούν τα παρακάτω:

Τρόφιμα μακράς διαρκείας
Είδη υγιεινής
Απορρυπαντικά
Αφρόλουτρο - σαμπουάν
Κουβέρτες - σεντόνια κτλ

Για μωράκι θα χρειαστούν:

Μωρομάντηλα
Πάνες Νο. 6 (Babylino)
Κρεμούλες συγκάματος (Frezyderm baby)
Αφρόλουτρο - Σαμπουάν
Φυσιολογικό ορό

Παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας με απαντητικό email για να σας ενημερώσουμε για την αποστολή των πραγμάτων.

Γιατί ο πολιτισμός μας ενώνει όλους!

Σας ευχαριστούμε ολόψυχα για την στήριξή σας όλα αυτά τα χρόνια. Καλή Χρονιά!

Με εκτίμηση εκ της ΣΟΝΕ - www.ysog.eu

Οι Πύλες Του Χάνδακα

 48


Οι πύλες της ενετικής οχύρωσης που  σώζονται  μέχρι τις μέρες  μας αποτελούν σημαντι-κά αρχιτεκτονικά μνημεία της περιόδου  της ενετοκρατίας και εξυπηρετούσαν στη σύνδεση της πόλης με τα προάστια και την εξοχή.

Οι πύλες που  υπήρχαν στον  οχυρωματικό  περίβολο  του  Χάνδακα  ηταν  οι παρακάτωΠύλη του Αγίου Ανδρέα,  Πύλη του Παντοκράτορα,  Πύλη του Ιησού,  Πύλη των Νεωρίων
Πύλη της Σαμπιονέρα, Πύλη του Μόλου, Πύλη του Δερματά.

41

Εκτός από τις τρεις μεγάλες πύλες του χερσαίου τμήματος, κατασκευάστηκαν  πύλες και στο παράκτιο τμήμα  που και αυτές  εξυπηρετούσαν πολιτικούς  και  στρατιωτικούς  σκοπούς. Απ' αυτές εξασφαλιζόταν η διακίνηση των στρατιωτικών σωμάτων και η επικοινωνία μεταξύ διαφόρων τμημάτων του φρουρίου.  Τέλος  στην  περιοχή του  λιμανιού  δημιουργήθηκαν κατά την  τελευταία  κυρίως περίοδο της Βενετοκρατίας,  μικρές  πύλες που  εξυπηρετούσαν  την  επικοινωνία μεταξύ  των χώρων των Νεωρίων  και των νεωρίων με την πόλη και την ανατολική αμμώδη παραλία. Για λόγους προστασίας  του  φρουρίου οι τρεις  μεγάλες  πύλες άνοιγαν  με την ανατολή  του  ήλιου  και  έκλειναν  με τη δύση του.
Κατά  τη  διάρκεια της πολιορκίας του Χάνδακα από τους  Τούρκους,  οι  Ενετοί  έχτισαν την έξοδο των πολιτικών πυλών διατηρώντας σε χρήση  μόνο  τις  στρατιωτικές  του  χερσαίου τείχους.


ΠΥΛΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ


Eπίσης γνωστή και ως πύλη του Μαρουλά ή του Λαζαρέτο για την επικοινωνία με τις ανατολικές περιοχές. Η πύλη  κατασκευάστηκε  στο  Βόρειο πλευρο  του Προμαχώνα Βιτούρι
Η είσοδος της πύλης του  Αγίου Γεωργίου κατεδαφίστηκε το 1917,  προκειμένου να περάσει από το σημείο που ήταν κατασκευασμένη, η σημερινή Λεωφόρος Δημοκρατίας.  Σήμερα σώζεται μόνο η έξοδός της στη  λεωφόρο  Ικάρου, ενώ ηπρόσοψή της προς την πόλη υπήρξε μνημειακή.

Ο Δήμος Ηρακλείου μετά τις κατάλληλες διορθώσεις έδωσε σε χρήση και την εσωτερική πύλη απο την πλατεία Ελευθερίας με την θολοσκεπή διάβαση στην οποία πραγματοποιούνται επίσης καλιτεχνικές εκθέσεις για το κοινό.
 
70

A

%25CE%2593


ΠΥΛΗ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ

Κατασκευάστηκε στη  βορειοδυτική πλευρά  του ομώνυμου  προμαχώνα.  
Η  είσοδός της ανοιγόταν στις επιχωματώσεις προς το εσωτερικό της πόλης ενώ η έξοδός της, στη  λίθι-νη επένδυση  του  τείχους προς  την πλευρά της θάλασσας.  Το μήκος  της  υπολογίζεται περίπου σε 40 μετρα  και  το   πλάτος  της  σε  4,5 μετρα. Οι Τούρκοι  την ονόμαζαν  Γιουρούς  Καπουσί. Σήμερα η πύλη έχει καταστραφεί. Σώζεται μόνο ένα μικρό τμήμα από την τοιχοποιία και το θόλο της δυτικής πλευράς. 

%25CE%2594

%25CE%2595


ΠΥΛΗ ΙΗΣΟΥ

H πυλη του Ιησου ήταν, η τρίτη στη  σειρά  μεγαλύτερη πύλη  του  χερσαίου  τμήματος των τειχών. Το όνομά της, όπως και του ομώνυμου προμαχώνα  οφείλεται  στην εκκλησία  του Ιησού Χριστού που βρισκόταν προς την εξωτερική  πλευρά  της οχύρωσης.  Με  την  πύλη του Ιησού εξασφαλιζόταν η  επικοινωνία  της  πόλης  με  τον νότο. Η πρόσοψη της πύλης από την εσωτερική πλευρά των τειχών  ήταν η  ομορφότερη  από όλες τις  πύλες του  οχυρωματικού περίβολου. 
 
Η πυλη του Ιησου αποτελείται από μια διάβαση, η  οποία στο εσωτερικό της έχει δύο παράλληλούς θολοσκεπείς χώρους που χρησίμευαν ως χώροι αποθήκευσης όπλων και πολεμοφοδίων  καθώς και προσωρινής φρουράς  της πύλης. 
Η έξοδος  της πύλης  έχει  απλό  θύρωμα, επάνω  από το οποίο έχει  εντοιχιστεί  πλάκα με χαραγμένη τη χρονολογία αποπεράτωσης, 1567  καθώς  και  ανάγλυφες πλάκες με το φτερωτό λιοντάρι του  Αγ. Μάρκου  και  τα  οικόσημα με τα αρχικά των ονομάτων των αξιωμα-ούχων του  Χάνδακα  οι  οποίοι είχαν την ευθύνη της κατασκευής της. Η έξοδος της προς την τάφρο είχε θύρωμα  απλής μορφής.

%25CE%2596

%25CE%2597

Στις αρχές της  δεκαετίας του 1970, οι  κυκλοφοριακές ανάγκες της  πόλης δημιούργησαν τις  συνθήκες  να  κοπεί  μέρος  του  ευθύγραμμου   τμήματος  μεταξύ  των  προμαχώνων Ιησού και Βιτούρι, και  συγκεκριμένα  δίπλα  στην πύλη  Ιησού.
  Ετσι  κατασκευάστηκε διπλή  συνεχόμενη  γέφυρα, τα  τμήματα  της  οποίας επικοινωνούν  με  τοξωτά  ανοίγματα.  
Στα  ακραία  σημεία  του  εσωτερικού  της  γέφυρας  δημιουργήθηκαν  εμπορικά  μαγαζιά.

%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%25A1%25CE%25A4%25CE%2591+%25281%2529

%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%25A1%25CE%25A4%25CE%2591+%25282%2529

%25CE%25A0%25CE%259F%25CE%25A1%25CE%25A4%25CE%2591

PPPPPPPPPPPPPP


ΠΥΛΗ ΔΕΡΜΑΤΑ

Η πύλη κατασκευάστηκε για να ενώσει την  πόλη  με  το  μικρό  αμμώδη  όρμο  του Δερματά. 
Αρχιτεκτονικά έχει δεχτεί επιρροές από την πύλης του Ιησού,Ίσως  να αποτέλεσε οδηγό για το  σχεδιασμό  της μικρότερης  και  υποδεέστερης  για  την  οχύρωση  πύλης  του  Δερματά.  

Το θύρωμα της εξόδου προς τη θάλασσα ήταν απλό.  Αντίθετα,  η  όψη  της  πύλης προς τηντην πόλη ήταν  πιο προσεγμένη. Η πρόσοψη  καθώς  και  όλο  το  πρώτο  τμήμα  της  πύλης κατεδαφίστηκαν μετά τ ο Β΄  Παγκόσμιο  Πόλεμο για να  μεγαλώσει η  οδός  Καλλεργών που περνούσε μπροστά από την πύλη.
Το υπόλοιπο τμήμα της επεκτάθηκε προς βορρά  με  την  
κατασκευή νέας σήραγγας από μπετόν που  κατευθύνεται  προς τη θάλασσα. 
 Στη  συνέχεια  η σήραγγα λειτούργησε ως αγωγός απορροής των ομβρίων υδάτων της περιοχής.


%25CF%2580%25CF%2585%25CE%25BB%25CE%25B7+%25CF%2584%25CE%25BF%25CF%2585+%25CE%25B4%25CE%25B5%25CF%2581%25CE%25BC%25CE%25B1%25CF%2584%25CE%25B1

1


ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΜΟΛΟΥ

Η πύλη του Μόλου από τις παλαιότερες του  Χάνδακα  εξασφάλιζε την επικοινωνία  της πόλης με το λιμάνι της. Ήταν η μοναδική από τις πύλες του οχυρού περιβόλου της Β΄ Βυζαντινής περιόδου η οποία παρέμεινε σε χρήση στη διάρκεια της Βενετοκρατίας και Τουρκοκρατίας. Η πύλη κατά τη Β΄ Βυζαντινή περίοδο, ήταν κατασκευασμένη ακριβώς μπροστά από τη θάλασσα στην  οποία στο σημείο  αυτό έμπαινε  μέσα στην ξηρά.  Αιώνες  αργότερα  οιΒενετοί επιχωμάτωσαν αυτή την υδάτινη λωρίδα  και  δημιούργησαν  το  δυτικό μόλο που οδηγούσε στο Φρούριο στη τον μετέπειτα Κούλε.

Η πύλη το 1566 ενισχύεται προς το εσωτερικό της πόλης   με θολοσκεπή κατασκευή. Έτσι μετατρέπεται σε μεγάλη πύλη την οποία έκλειναν και ασφάλιζαν  τρία  θυρόφυλλα.  Κοντά στην πύλη υπήρχε φυλάκιο όπου λειτουργούσαν εγκαταστάσεις του τελωνείου. 
Εκεί γινόταν η πληρωμή των φόρων και των δασμών για τα διακινούμενα προϊόντα από  το λιμάνι. 
Κατά την Τουρκοκρατία, η πύλη συνέχισε να εξυπηρετεί την πόλη και το  λιμάνι της. Καταστράφηκε  από  φωτιά  τη  διάρκεια  των τραγικών  γεγονότων της  25ης Αυγούστου 1898. 


2

3


ΠΥΛΗ ΤΩΝ ΝΕΩΡΙΩΝ

Κατασκευάστηκε από τους Βενετούς 90 μέτρα, περίπου νοτιοανατολικά της Πύλης του Μόλου και οδηγούσε από το εσωτερικό   της  πόλης  κατευθείαν  στο  χώρο  των  νεωρίων είναι η δεύτερη σε μέγεθος πύλη της περιοχής του λιμανιού.  
Η  συγκεκριμένη  πύλη έιχε υψομετρική διαφορά από τη στάθμη της θάλασσας 6,50 μέτρων γιαυτό  κατασκευάστηκε  μια σκάλα που ένωνε το θύρωμα με την επιφάνεια  του λιμανιού.  Η  πύλη των Νεωρίων αποτελούνταν από ένα  απλό θύρωμα  με άνοιγμα  2,25 μέτρα.  Στις  αρχές του  20ου  αιώνα  κατεδαφίστηκε  μαζί με  όλο το βορειοδυτικό τμήμα της οχύρωσης.

4

5


ΠΥΛΗ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΑ
 
Η πύλη και ο προμαχώνας Παντοκράτωρας πήραν  το όνομα τους  απο την μικρή εκκλησία του Παντοκράτωρα που βρισκόταν πολύ κοντά τους.
  Πρόκειται  για την πύλη με  την οποία ο Χάνδακας επικοινωνούσε  με τη  δυτική  Κρήτη,  έχει  πάνω από  το  θύρωμα  της  εξόδου εντοιχισμένες ανάγλυφες πλάκες, με  το φτερωτό λιοντάρι του Αγίου Μάρκου, τη μορφή του Παντοκράτορα με την επιγραφή στα ελληνικά  ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΩΡ  και το  στέμμα του Δόγη της Βενετίας Pietro Loredan.  Κατασκευάστηκε  το  1567  και  ο  σχεδιασμός της οφείλεται στον 
Ενετό αρχιτέκτονα Michele Sammincheli.

6

7

Η πύλη Παντοκράτορα  αποτελεί την μεγαλύτερη  πύλη  στην  πόλη  με  επιφάνεια περίπου 
600 τετραγωνικών μέτρων και κύριο χαρακτηριστικό της  την  διπλή  χρήση από  δύο χωριστές εισόδους στην πρόσοψη, οι οποίες  οδηγούσαν  σε  δύο  ανεξάρτητους θολωτούς δια-δρόμους. Ο αριστερός διάδρομος εξυπηρετούσε αποκλειστικά  την  είσοδο  και  έξοδο των πολιτών, ενώ ο δεξιός οδηγούσε στην νότια χαμηλή πλατεία η οποία είχε καθαρά στρατιω-τική χρήση, καθώς εκεί τοποθετούνταν τα κανόνια για την άμυνα της τάφρου.
Τον εικοστό αιώνα στο νότιο τμήμα στο πλάι της πύλης κατεδαφίστηκε τμήμα του τείχους και δημιουργήθηκε πέρασμα για τα αυτοκίνητα και τους πεζούς.  Η γεφύρωση  του έγινε το 1915 με ευρύ τοξωτό άνοιγμα, κάτω από το οποίο διέρχετ
αι, ο κεντρικός οδικός άξονας της πόλης.

xanioporta

8

9


ΠΥΛΗ ΣΑΜΠΙΟΝΑΡΑ

Η πυλη Σαμπιονερα βρισκεται  κάτω από  το βορειοδυτικό  μέρος του  προμαχώνα Σαμπιονάρα, στην οδό Δουκός Μποφώρ, και συγκεκριμένα στον χώρο που σταθμρύουν  τα  ΚΤΕΛ.
Tο όνομά της οφείλεται στην ιδιομορφία του εδάφους, που ήταν αμμώδες, πύλη της Αμμου.Η θολοσκεπής διάβασή του οδηγούσε  με έντονα ανηφορική κλίση στο ισόπεδο όπου ανοιγόταν το θύρωμα της εισόδου. Σήμερα το ύψος του δρόμου  έχει  ανέβει καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος της πύλης
Ο Δήμος Ηρακλείου  έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για την  ανάδειξη  της  πύλης, ακολουθώνταςτις κατάλληλες κατεδαφίσεις για την ανάδειξη του μνημείου,  αφού  η  πύλη  εντός  των τειχών βρισκόταν μέχρι πρότεινος κάτω απο κρητικό κέντρο διασκεδάσεως

10

11


ΠΥΛΗ ΒΟΛΤΟΝΕ

Η πύλη Βολτόνε χτίστηκε στα 1533 στην θέση της Πύλης Portone η οποία   κρίθηκε  όχι  καιιδιαίτερη ασφαλής για την άμυνα της πόλης του Χάνδακα, με αφορμή τον νέο οχυρωματικό περίβολο.Ήταν ένα εντυπωσιακό τετραόροφο κτίσμα όπου στεγάστηκαν αποθήκες και  μια φυλακή.
Στο ισόγειο διαμορφώθηκαν στην ανατολική πλευρά ένα στρατιωτικό φυλάκιο και  
στη δυτική καταστήματα. Δυστυχώς η πύλη σήμερα δεν σώζεται, και  αποτυπώνεται πλέον σε σχέδια των Βενετών.
Καταστράφηκε το 1856 απο ισχυρό σεισμό. 
Η πύλη ανακαλύφθηκε το 1992, με αφορμή έργα της  Δ.Ε.Υ.Α.Η. 
Φάνηκε, τότε ότι οι βάσεις της πύλης είχαν κατασκευαστεί από μεγάλους λαξευτούς  ογκόλιθους. Η πύλη αφού σχεδιάστηκε και φωτογραφήθηκε, σκεπάστηκε πάλι, μια και βρισκόταν στο κεντρικότερο οδικό σημείο της πόλης, έξω απο την κρήνη Μοροζίνη.

12

Εκτός αυτών υπήρχαν  και  δευτερεύουσες  πύλες  στρατιωτικού  ή  βοηθητικού χαρακτήρα όπως είναι και η αναστηλωμένη σήμερα πύλη  Βηθλεέμ  στον  ομώνυμο προμαχώνα, αλλά και η στρατιωτική πύλη Μαρτινέγκο, επίσης στον ομώνυμο προμαχώνα.
13
Η πύλη της μικρής νοτιοδυτικής χαμηλή πλατεία του προμαχώνα Ιησού το 1960
14
Η πύλη μικρής πλατείας όπως είναι σήμερα




ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ . ΕΓΡΩΜΕΣ ΦΩΤΟ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣΑΣΠΡΟΜΑΥΡΕΣ ΦΩΤΟ - ΒΙΚΕΛΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ