Οι Κρητικοί, άντρες και γυναίκες, που είχαν (σε κάθε εποχή) αλλά και έχουν ακόμη και σήμερα το χάρισμα της στιχουργίας –μαντιναδολόγοι και ριμαδόροι– αλλά και οι μερακλήδες, που απομνημονεύουν μαντινάδες που άκουσαν κατά καιρούς, χρησιμοποίησαν και χρησιμοποιούν τη μαντινάδα για να εκφράσουν ότι πιο σημαντικό έχουν να πουν σε δεδομένη στιγμή, εύθυμο ή σοβαρό, τρυφερό ή τραγικό.
Έτσι η μαντινάδα, αυτοσχέδια ή αποθησαυρισμένη στο ταμείο της μνήμης, γίνεται η καθημερινή γλώσσα του Κρητικού και χρησιμοποιείται όχι μόνο στο γλέντι ή την παρέα (συμποσιακή σύναξη φίλων) ή στο γάμο (παινέματα τση νύφης) κτλ., αλλά και σε καθημερινές στιχομυθίες, χωρίς να τραγουδιέται, στη δουλειά, στο σπίτι, στο καφενείο και σε κάθε χώρο δράσης και ζωής.
Οι Κρητικοί μιλούν με μαντινάδες ... και λέγονται χιλιάδες μαντινάδες για κάθε εκδήλωση της ανθρώπινης ζωής. ... της λύρας, ή χωρίς όργανα σε παρέες, στο καφενείο, σε καθημερινές συζητήσεις. ...
Όταν η σάτιρα προσώπων και καταστάσεων ξεκινά από την αυτοσάτιρα, τότε είναι αποδεκτή, γιατί είναι καλοπροαίρετη. Στους Κρητικούς περισσεύει αυτή η διάθεση και τα πειράγματα δίνουν και παίρνουν στα καφενεία και στις συναθροίσεις, στα χωράφια, στ’ αμπέλια και στα λιόφυτα. Τα πιο επιτυχημένα από αυτά τα πειράγματα τα διηγούνται ξανά και ξανά, τροποποιώντας τα πολλές φορές έτσι, που, από επώνυμες ιστορίες, καταλήγουν να γίνονται ανώνυμα ανέκδοτα, ή μαντινάδες.
Μερικά Παραδείγματα:
Πουλί μου γοργοφτέρουγο, άσπρο μου περιστέρι,
μπέψε τσ’ ειρήνης μήνυμα σ’ ούλα τση Γης τα μέρη.
Την τύχη του κάθε λαός την κάνει μοναχός του
κι όσα του κάν’ η τρέλλα του, δεν του τα κάν’ οχθρός του.
http://www.europe-greece.com
