Η βαθμολογία της Super League (12η αγωνιστική)

                           ΣΥΝΟΛΟ     ΕΝΤΟΣ   ΕΚΤΟΣ  
                      ΑΓ.   Ν-Ι-Η     Ν-Ι-Η   Ν-Ι-Η   ΤΕΡΜ.   ΒΑΘ.  
 1. Παναθηναϊκός      11    9-1-1     3-1-1   6-0-0   32-6    28 
 2. Ολυμπιακός        11    8-1-2     5-0-2   3-1-0   28-9    24 
 3. ΑΕΚ               11    7-3-1     4-2-0   3-1-1   21-9    24 
 4. ΠΑΟΚ              11    7-2-2     5-1-0   2-1-2   21-10   23 
 5. Άρης              11    5-2-4     4-1-1   1-1-3   16-14   17 
 6. ΟΦΗ               12    3-6-3     3-3-1   0-3-2   13-15   15 
 7. Λαμία             11    4-3-4     3-1-1   1-2-3   11-17   15 
 8. Πανσερραϊκός      10    3-4-3     3-1-0   0-3-3   14-18   13 
 9. Αστέρας Τρίπολης  11    3-2-6     1-1-4   2-1-2   11-19   11 
10. Ατρόμητος         11    2-4-5     1-3-0   1-1-5   11-21   10  
11. Κηφισιά           11    1-5-5     1-4-1   0-1-4   11-20    8 
12. ΠΑΣ Γιάννινα      11    1-4-6     1-1-3   0-3-3   11-18    7 
13. Βόλος             11    1-4-6     1-1-3   0-3-3   10-21    7 
14. Παναιτωλικός      11    1-3-7     1-2-2   0-1-5    7-20    6 

* Ο Ολυμπιακός έχει έναν μηδενισμό για τον αγώνα με τον Παναθηναϊκό, που κατακυρώθηκε με 3-0 στους «πράσινους».

Αναλυτικά τα αποτελέσματα και οι σκόρερ της 12ης αγωνιστικής του πρωταθλήματος της Super League:

 

ΟΦΗ-Βόλος                       1-1
(60΄ Θοράρινσον - 42΄ Κόμπα)
 
Ολυμπιακός-Παναιτωλικός        25/11 (17:30)
ΠΑΟΚ-Πανσερραϊκός              25/11 (19:30)
Κηφισιά-Αστέρας Τρίπολης       26/11 (16:00)
ΠΑΣ Γιάννινα-ΑΕΚ               26/11 (17:00)
Λαμία-Ατρόμητος                26/11 (19:30)
Άρης-Παναθηναϊκός              26/11 (20:30)

Έκθεση Φωτογραφίας του Νίκου Ψιλάκη “ΚΡΗΤΗ: Νήσος λαλέουσα” - Έθιμα και τελετουργίες που δεν έσβησε ο χρόνος

 Μια πρωτότυπη έκθεση, εντυπωσιακή σε μορφή και περιεχόμενο, με υλικό που τεκμηριώνει τη μακρινή καταγωγή των εθίμων λαϊκής λατρείας και αποκαλύπτει την αντοχή τους στον χρόνο εγκαινιάζεται την 1η Νοεμβρίου 2023, στις 7:30 το απόγευμα, στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου - Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου από τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ.κ. Ευγένιο.  

Ο Νίκος Ψιλάκης παρουσιάζει 120 «ομιλούσες» φωτογραφίες υψηλής αισθητικής αξίας, αποτέλεσμα μακράς και κοπιώδους προσπάθειας που ξεκίνησε συστηματικά πριν από 40 ολόκληρα χρόνια! 

Πρόκειται για λαϊκά έθιμα και τελετουργίες, πολλές από τις οποίες έλκουν την καταγωγή τους από την απώτερη αρχαιότητα, κυρίως από τα αρχαϊκά, τα κλασικά, τα βυζαντινά χρόνια και αποτελούν αληθινό πλούτο ψυχής για τη σημερινή Κρήτη αλλά και, γενικότερα, για ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο.

 «Πολύτιμα τεκμήρια του όλου πολιτισμού μας, άψογες τεχνικά, πρωτότυπες, ανεπανάληπτες σε τεκμηριωτική, αισθητική και καλλιτεχνική αξία», χαρακτηρίζει τις φωτογραφίες αυτές ο κορυφαίος λαογράφος, τ. διευθυντής Ερευνών του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και εισηγητής της Οπτικής Λαογραφίας στην Ελλάδα δρ. Γιώργος Αικατερινίδης.

Τα έθιμα λαϊκής λατρείας, οι γιορτές, τα πανηγύρια, οι μικρές και μεγάλες συνάξεις αγροτικών κοινοτήτων αποτελούν γνήσιες εκφράσεις της λαϊκής ψυχής και αυθεντικές μαρτυρίες ζωής. Αν και στις κοινωνίες, ιδιαίτερα στις νεωτερικές, τίποτα δεν μένει σταθερό και αμετάβλητο, οι εθιμικές πρακτικές διατήρησαν το βαθύτερο νόημά τους, όπως διατήρησαν και στοιχεία του τελετουργικού τυπικού μαζί με άλλα μορφολογικά χαρακτηριστικά και προσαρμόστηκαν αρμονικά στα δεδομένα της κάθε εποχής. 

Αναβάσεις σε σύγχρονα ιερά κορυφής, ιερά δέντρα, τελετουργικοί καθαρμοί σε θαλασσινό νερό, προσφορές των πρώτων καρπών στους ναούς, τελετουργίες σε σπήλαια πολλά από τα οποία διατηρούν την ιερότητά τους ακόμη και από την προϊστορική εποχή αποτυπώνουν ανάγλυφα άγνωστες ή λιγότερο γνωστές μορφές της άυλης πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Μερικά από τα έθιμα που παρουσιάζονται στην έκθεση έχουν εκλείψει τα τελευταία χρόνια ή κινδυνεύουν με αφανισμό, γεγονός που καθιστά το φωτογραφικό υλικό μοναδικό διασώζοντας μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές εκφάνσεις του νεοελληνικού εθιμικού βίου.

«Νιώθω τυχερός», γράφει ο Νίκος Ψιλάκης στο εισαγωγικό σημείωμα της έκθεσης, «που έζησα τα λαϊκά μας έθιμα στην αρχετυπική τους μορφή, αυτές τις γνήσιες εκφράσεις ψυχής ενός λαού που διατήρησε μέσα σε καιρούς χαλεπούς και αιώνες υποδουλώσεων τα ιερά και τα όσια του.

 Νιώθω τυχερός που ακολούθησα τα βήματα των αρχαίων οδοιπόρων καθώς ανηφόριζαν στα ιερά κορυφής, τυχερός που ακούμπησα την Αγία Μυρτιά και την ιερή δρυ της Αγίας Παρασκευής, τυχερός που περπάτησα μαζί με τους γέροντες αγρότες στην πολύωρη λιτανεία, τέλη ενός θερμού Νοεμβρίου, ικετεύοντας τον πλάστη του κόσμου να ρίξει καρποφόρες βροχές και να ξεδιψάσει τη φρυγμένη κατάξερη γη μας».

Οι φωτογραφίες παρουσιάζονται κατά ενότητες και συνοδεύονται από αναλυτικές λεζάντες σε Ελληνικά και Αγγλικά στις οποίες αναγράφονται ακόμη και μικρά αποσπάσματα που τεκμηριώνουν την καταγωγή και την ιδιαίτερη θρησκευτική και πολιτισμική αξία των λαϊκών εθίμων.

Ο Νίκος Ψιλάκης φωτογραφίζει από μικρός. Το υλικό που εκτίθεται στη Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου αποτελεί μέρος επίπονης έρευνας πεδίου και συναφούς επιστημονικής μελέτης, αποτυπωμένης ήδη σε άρθρα, ανακοινώσεις σε συνέδρια και, κυρίως, σε βιβλία με πιο πρόσφατο τις «Λαϊκές Τελετουργίες στην Κρήτη».

 

Έκθεση Φωτογραφίας του Νίκου Ψιλάκη

“ΚΡΗΤΗ: Νήσος λαλέουσα” - Έθιμα και τελετουργίες που δεν έσβησε ο χρόνος

Διάρκεια: Τετάρτη 1 Νοεμβρίου – Σάββατο 9 Δεκεμβρίου 2023

Ώρες λειτουργίας:  Δευτέρα - Παρασκευή 09:00 - 14:00 & 17:00 - 21:00 ,  Σάββατο 09:00 - 14:00,  Κυριακές και αργίες κλειστά

Είσοδος Ελεύθερη

Με την υποστήριξη: Δήμος Ηρακλείου – Δημοτική Πινακοθήκη

 

Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου - Βασιλική Αγίου Μάρκου

Πλατεία Λιονταριών, Ηράκλειο, Τ.: 2813909228, E-mail: artgallery@heraklion.gr

Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου στο διαδίκτυο:

https://heraklionartgallery.gr/

https://www.facebook.com/HeraklionArtGallery.gr 

https://www.instagram.com/heraklion_art_gallery

Η Εμμανουέλα Νινιράκη στο Πολύκεντρο

 Το Νοέμβρη τραγουδάμε στο Πολύκεντρο Ηρακλείου!

 

Η ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ ΝΙΝΙΡΑΚΗ θα βρεθεί στο Πολύκεντρο για 3 παραστάσεις στις 3, 11 και 24 Νοέμβρη.

 

Μετά από ένα καλοκαίρι γεμάτο συναυλίες και παραστάσεις ανά την Ελλάδα, η Εμμανουέλα Νινιράκη και οι πολύτιμοι συνεργάτες της Χάρης Μανουσάκης και Νίκος Βογιατζάκης επιστρέφουν στην πόλη τους για 3 παραστάσεις!

Στο σύνολο της παράστασης παρουσιάζονται τραγούδια της ερμηνεύτριας πλαισιωμένα από άλλα αγαπημένα -σύγχρονα και παραδοσιακά- ακούσματα, μέσα από μια προσωπική μουσική ματιά και με ενδιαφέρουσα αυτοσχεδιαστική διάθεση. Ακουστικοί και ηλεκτρικοί ήχοι μπλέκονται, δημιουργώντας κάθε φορά κάτι νέο!

ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΟ Δήμου Ηρακλείου, Ανδρόγεω 4, Ηράκλειο

Πληροφορίες / Κρατήσεις 2810301137

Ώρα έναρξης: 21:00 || Είσοδος: 10€ με ποτό  

 

Η Εμμανουέλα Νινιράκη, ως ερμηνεύτρια, μας συστήθηκε μέσα από τον πρώτο της δίσκο {Αηδόνι στο Κλουβί} σε μουσική του συνθέτη Χάρη Μανουσάκη και ποίηση του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. Ο δίσκος κυκλοφόρησε το Σεπτέμβριο του 2021 και πετά με επιτυχία στο ραδιοφωνικό αέρα της χώρας μας λαμβάνοντας εξαιρετικές κριτικές!

Μας συστήθηκε και ως τραγουδοποιός, κάνοντας την αρχή με την κυκλοφορία του νέου της τραγουδιού με τίτλο {Φωτιά εσύ} σε δικούς της στίχους και μουσική δική της και του Χάρη Μανουσάκη.

Το Μάρτη του 2023 πήρε μέρος στις παραστάσεις του σπουδαίου στιχουργού Θοδωρή Γκόνη και βρέθηκε επί σκηνής με τη Γιώτα Νέγκα, τον Παντελή Θαλασσινό, την Ιουλία Καραπατάκη και τον Φώτη Σιώτα.

Τον Ιούνιο του 2023 κυκλοφόρησε δισκογραφικά η μελοποίηση του ποιήματος {Η θάλασσα} του Ντίνου Χριστιανόπουλου, τα δικαιώματα του οποίου έχουν επίσημα παραχωρηθεί στην ίδια και τον συνθέτη Χάρη Μανουσάκη που υπογράφει την μελοποίηση του.

Σήμερα, γράφει και ετοιμάζει το δεύτερο δίσκο της, ενώ ετοιμάζει και νέες συνεργασίες και δισκογραφικές συμμετοχές.

Παρουσιάζεται το βιβλίο του Γιώργου Καράμπελα - Επανάσταση στο Γουδή έως τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Παρουσιάζεται το βιβλίο που αναφέρεται στην περίοδο 1909 - 1922, δηλαδή από την Επανάσταση στο Γουδή έως τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Πρόκειται για μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, η οποία παρουσιάζεται με μεστό, συναρπαστικό και πολιτικά εύστοχο τρόπο στο βιβλίο του Γιώργου Καραμπελιά, που παρά τις διαφωνίες μας, είναι, αναμφίβολα, ένας σημαντικός διανοούμενος του τόπου.

Στο βιβλίο κυριαρχεί η προσωπικότητα του Ελευθερίου Βενιζέλου, του αναμορφωτή της σύγχρονης Ελλάδας, που περνά όμως μέσα από τον έντονα κριτικό φακό του Γιώργου Καραμπελιά.

Θερμές ευχαριστίες στο Κρητικό σωματείο ΔΡΟΣΟΥΛΙΤΕΣ (Δροσουλίτες) και τον Πρόεδρο του Μανώλη Εγγλέζο - Δεληγιαννάκη, όπως επίσης και στον συγγραφέα του βιβλίου, για την τιμή που μου έκαναν να με ορίσουν ως συντονιστή της εκδήλωσης. Σημαντική η παρουσία στην εκδήλωση και του Νίκου Παπαδάκη, γενικού διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών "Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος".

Η εκδήλωση, η οποία έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικων Κρητικών Σωματείων (Πανελλήνια Ομοσπονδία Κρητικών Σωματείων ), θα λάβει χώρα την Κυριακή 26.11.2023 και ώρα 11 πμ στην Κρητική Εστία (Στράβωνος 12, Παγκράτι).

Είσοδος ελεύθερη!

Χανιά: Κατέρρευσε νεαρή κοπέλα στα ΚΤΕΛ - Στο νοσοκομείο η 22χρονη

 Αναστάτωση προκλήθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής 24 Νοεμβρίου στον σταθμό των ΚΤΕΛ Χανίων.

Μια νεαρή κοπέλα ένιωσε έντονη αδιαθεσία λόγω σοβαρού προβλήματος υγείας, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει, σύμφωνα με το kriti360.gr.

Πολύς κόσμος που βρισκόταν στο σημείο έσπευσε για βοήθεια, ενώ άμεσα πήγε και ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ με τους διασώστες να δίνουν τις πρώτες βοήθειες στην 22χρονη.

Η νεαρή γυναίκα στη συνέχεια μεταφέρθηκε με το ασθενοφόρο στο Γενικό Νοσοκομείο Χανίων.

iefimerida.gr

Το Χωριό Ροτάσι Του Δήμου Αρχανών Αστερουσίων

 

Το Ροτάσι (με 329 κατοίκους το 2001) είναι οικισμός του Δημοτικού διαμερίσματος Εθιάς στην επαρχία Μονοφατσίου του νομού Ηρακλείου. Βρίσκεται σε υψόμετρο 280 μέτρων και η απόστασή του από την πόλη του Ηρακλείου είναι 51 χιλιόμετρα.

 Η θέση του είναι στους πρόποδες των Αστερουσίων ορέων. Με το Νόμο Καποδίστρια υπάχθηκε στο Δήμο Αστερουσίων. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία. Στον οικισμό βρίσκεται Δημοτικό Σχολείο.

Στα νότια του χωριού, στο λόφο Ροτασανή Κεφάλα, τοποθετείται η αρχαία πόλη Ρύτιον ή Ρυτιασσός, την οποία  αναφέρει ο Όμηρος. 

Η πόλη υποτάχθηκε από τους Γορτυνίους και σε επιγραφή από τα ρωμαϊκά χρόνια αναφέρεται Ρυτιασίων κώμη και ιερόν Σκυλίου Διός . Σώζονται τμήματα τειχών , δεξαμενές και τα ερείπια τριών βυζαντινών εκκλησιών, με ίχνη τοιχογραφιών, που πιστοποιούν ότι η κώμη κατοικούνταν και στα βυζαντινά χρόνια. 

Τυχαία ήλθαν στο φως χάλκινα εργαλεία και όπλα, τα οποία χρονολογούνται από τη πρώτη και τη δεύτερη Υστερομινωική Εποχή. Διαπιστώθηκε επίσης η ύπαρξη προϊστορικού οικισμού στον ίδιο χώρο.

Η σημερινή ονομασία του χωριού προέρχεται από το εθνικό Ρυτιάσιος: Ρυτιάσιοι>Ροτάσοι>Ροτάσι.

Στο χωριό ανακαλύφθηκε εκτεταμένο νεκροταφείο από τα Γεωμετρικά Χρόνια, στη θέση Φαρμακαρά. Επίσης, στη θέση Ασπρολίβαδα βρέθηκε θησαυρός χάλκινων εργαλείων και όπλων, σμίλες, κόπτες, τσεκούρια κλπ. 

Όχι πολύ μακριά από το χωριό ανασκάφτηκε γεωμετρικός τάφος θολωτός και αδιατάρακτος, γεμάτος με αγγεία, άνω των 250, με κάλπες που περιέχουν την τέφρα των νεκρών κλπ. Ο τάφος χρησιμοποιήθηκε από την πρωτογεωμετρική περίοδο μέχρι την αρχή της ανατολίζουσας γεωμετρικής. 

Βρέθηκαν επίσης σιδερένια όπλα, περόνες, πόρπες, αργυρές και χρυσές καρφίτσες και χρυσά δαχτυλίδια.

Ένας άλλος κυκλικός τάφος ανακαλύφθηκε κάτω από την εκκλησία που λέγεται Ταμπαρά στα ανατολικά του Ροτασίου.

Το χωριό αναφέρεται σε συμβόλαιο του 1301 με το όνομα Rutasi  και το 1583 Rottassi με 161 κατοίκουςΚατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας κατοικούνταν μόνο από Τούρκους, 116 το 1881.

Δράσεις της Περιφέρειας Κρήτης για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, 24 και 25 Νοεμβρίου 2023

 Με μεγάλη ανταπόκριση εκ μέρους των πολιτών πραγματοποιήθηκε, σήμερα Πέμπτη, 24 Νοεμβρίου, από τις 10:00 το πρωί έως τις 2:00 το μεσημέρι, από την Περιφέρεια Κρήτης, το Αυτοτελές Γραφείο Ισότητας και την Περιφερειακή Επιτροπή Ισότητας των Φύλων Κρήτης (Π.ΕΠ.ΙΣ.) ο σταθμός ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τα θέματα της πρόληψης της έμφυλης βίας και προώθησης της ισότητας των φύλων μπροστά από το Κεντρικό Κτίριο της Περιφέρειας Κρήτης στη πλ. Ελευθερίας. Στο σταθμό συμμετείχαν, παρουσία του Περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρου Αρναουτάκη, τα στελέχη του Συμβουλευτικού Κέντρου Ηρακλείου του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ), του Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών του Δήμου Ηρακλείου, του Χαμόγελου του Παιδιού, του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Αστυνομικής Διεύθυνσης Ηρακλείου και του Συνδέσμου Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου & Ν. Ηρακλείου.

Στο σταθμό το παρόν έδωσαν ο Υφυπουργός Ανάπτυξης, Μάξιμος Σενετάκης, ο Γ.Γ. Έρευνας-Καινοτομίας Θανάσης Κυριαζής, ο Πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Μιχάλης Ζερβάκης, ο Πρόεδρος της Π.ΕΠ.ΙΣ. Κρήτης, Λάμπρος Ν. Βαμβακάς, ο Αντιπεριφερειάρχης Αθλητισμού, Πρόληψης και Κινητών Μονάδων, Γιώργος Πιτσούλης, η προϊσταμένη του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Αστυνομικής Διεύθυνσης Ηρακλείου, Αγγελική Μπερνιδάκη και η αναπληρώτρια προϊσταμένη του Αυτοτελούς Γραφείου Ισότητας της Περιφέρειας Κρήτης, Μερόπη Απελίδου.

Αύριο, Σάββατο, 25 Νοεμβρίου, «Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των γυναικών», από τις 6:30 έως τις 8:00 το βράδυ, πρόκειται να πραγματοποιηθεί εκδήλωση φωταγώγησης του Κεντρικού Κτιρίου της Περιφέρειας Κρήτης, στο παγκόσμιο χρώμα αλληλεγγύης για τις γυναίκες, το πορτοκαλί και παράλληλη μουσικό-χορευτική και θεατρική εκδήλωση, με τη συμμετοχή του 11ου Λυκείου Ηρακλείου και του μουσικού σχήματος «11 & κάτι», της Ομάδας Θεάτρου ΊΡΙΔΑ του Συλλόγου Γυναικών με Επωνυμία ΜΚΟ Γυναικών ΊΡΙΔΑ, της χορογράφου Χαράς Καράλη και των μαθητριών του Δευτεροβάθμιου κύκλου του Σχολείου Ευρωπαϊκής Παιδείας Ηρακλείου και των καθηγητριών τους Karina Ibanez Lopez και Τζούλιας Λαρετζάκη.

Μήνυμα Περιφερειάρχη Κρήτης

Σε μήνυμα του ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης για την «Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών» αναφέρει:

«Η έμφυλη βία αποτελεί ένα φαινόμενο με παγκόσμια διάσταση και πολύπλευρες εκφάνσεις, το οποίο παρατηρείται ιστορικά σε όλες τις κοινωνίες, ανεξαρτήτως οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής ανάπτυξης.

Ως Περιφέρεια Κρήτης, μέσω τους Αυτοτελούς Γραφείου Ισότητας και της Περιφερειακής Επιτροπής Ισότητας των Φύλων Κρήτης έχουμε ως προτεραιότητα την προώθηση της ισότητας των Φύλων και την εξάλειψη όλων των μορφών της έμφυλης βίας, των στερεοτύπων και των διακρίσεων που υφίστανται οι γυναίκες και τα κορίτσια.

Υλοποιούμε τα τελευταία τέσσερα χρόνια την εκστρατεία, σε συμπόρευση με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, «16 Ημέρες Δράσης για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Βίας κατά των γυναικών: Βάφουμε τον Κόσμο Πορτοκαλί. 

Ενώνουμε Δυνάμεις-Τερματίζουμε τη Βία», σε συνεργασία με τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, τις δομές του Δικτύου της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και γυναικείες οργανώσεις και συλλογικότητες. Επίσης, στο πλαίσιο του στρατηγικού μας σχεδιασμού για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία και πρόοδο σχεδιάσαμε και υλοποιούμε το «Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης Κρήτης για την Ισότητα των Φύλων 2023-2025».

Καμία γυναίκα δεν είναι μόνη της, στον αγώνα για την εξάλειψη της έμφυλης βίας. Για μια κοινωνία μηδενικής ανοχής στη βία, ισότητας, αλληλοσεβασμού και δικαιοσύνης. Καμία ανοχή στη βία, καμία δικαιολογία».

Σας προτείνουμε το βιλίο του Αντώνη Γιανναράκη - Άσματα κρητικά μετά διστίχων και παροιμιών

 Πολλά από τα τραγούδια που δημοσιεύονται εδώ για πρώτη φορά, τ΄ άκουγα από μικρό παιδί να τραγουδιούνται στην πατρίδα μου την Κρήτη, και τα τραγούδησα κι εγώ ο ίδιος. 

Πάνω από εκατό μου ήταν ήδη γνωστά, και χρειάστηκε μόνο να τ΄ αντιγράψω. Κάμποσα άλλα, σχεδόν όσα και τα προηγούμενα, τα κατέγραψα το καλοκαίρι του 1873, αυτούσια, όπως τ΄ άκουσα από το στόμα των τραγουδιστών. 

Τέλος, ο σεβαστός μου δάσκαλος, ο καθηγητής Α. Ι. Αντωνιάδης στην Αθήνα, μου παρέδωσε τη συλλογή κρητικών τραγουδιών που ο ίδιος είχε συλλέξει, και είχε χρησιμοποιήσει το υλικό τους για την δημιουργία ενός έντεχνου εθνικού έπους. 

Έτσι στη συλλογή ετούτη συμπεριλαμβάνονται 316 πρωτότυπα τραγούδια, όλα στην γνήσια, την αυθεντική τους μορφή, και σε κριτικό υπόμνημα σημειώνονται μερικοί παραλλαγμένοι στίχοι. 

Η Κρήτη, εκτός από δημοτικά τραγούδια, έχει μια πλούσια παραγωγή σε δίστιχα και παροιμίες, όσο κανένας άλλος τόπος. Δυστυχώς προτίμησα να συγκεντρώσω μόνο ελάχιστα απ΄ αυτά, επειδή αρχικά θεώρησα ότι δεν εξυπηρετούν το σχέδιό μου. 

Επιπλέον, σπάνια ακούς συχνά το ίδιο δίστιχο να επαναλαμβάνεται, επειδή οι περισσότεροι τραγουδιστές συνηθίζουν ν΄ αυτοσχεδιάζουν τραγουδώντας. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Μινωικοί Χώροι Λατρείας Και Θρησκείας

 

"Οι Χορευτές Πεντοζαλιού" από τον τάφο του Καμηλαρίου

Δεν ξέρουμε με σιγουριά αν οι Μινωίτες πίστευαν σε ένα θεό και μία θεότητα με πολλές ιδιότητες ή σε πολλούς θεούς και πολλές θεότητες. Φαίνεται πάντως ότι ο κύκλος της βλάστησης ήταν το κέντρο της θρησκείας των Μινωιτών. Στη θρησκεία τους υπήρχε μια θεότητα και ένας θεός που παντρεύονταν. 

Ο νεαρός θεός, όπως η βλάστηση, πέθαινε και αναγεννιόταν κάθε χρόνο. Η θεότητα εμφανίζεται πιο συχνά στις παραστάσεις και παρουσιαζόταν ως Θεά των Δέντρων, Θεά με τα Φίδια, Θεά του Περιστεριού και της Παπαρούνας, Θεά της Θάλασσας που ταξιδεύει με το πλοίο της, Θεά των Κορυφών των Βουνών, η Κυρία των Ζώων και Μητέρα Θεά. 

Ρήτον από στεατίτη σχήματος κεφαλιού ταύρου, από το μικρό παλάτι της Κνωσού

Ο νεαρός θεός παρουσιάζεται ως Δαμαστής Άγριων Τεράτων ή ως Πολεμιστής. Πολλές από αυτές τις ιδιότητες κληροδοτήθηκαν σε διαφορετικούς θεούς του Ελληνικού Πανθέου, όπως στην περίπτωση του Δία, ο οποίος σύμφωνα με του Κρητικούς πέθαινε και ξαναγεννιόταν κάθε χρόνο. 

Τα ονόματα των Ελληνικών θεών εμφανίζονται σε Γραμμική Β στις πλάκες της Κνωσού κατά την Υστεροανακτορική περίοδο, αν και η Μινωική θρησκεία κυριαρχούσε στο νησί εξίσου κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. 

Σε μερικές περιπτώσεις η Μινωική θρησκεία διασώθηκε ακόμα και στην Ελληνιστική περίοδο προσωποποιημένη σε νέους θεούς όπως είναι η περίπτωση της Θεάς Βριτομάρτυς και της Δίκτυνας του Ελληνικού πανθέου, οι οποίες είναι μεταμορφώσεις της Θεάς της Μητέρας Γης.

Η Τριμερής Λειψανοθήκη της έπαυλης, Βαθύπετρο

Οι θεοί και οι θεότητες ήταν στενά συνδεδεμένοι με το βασιλιά και τη βασίλισσα. Ο θεός συσχετιζόταν με τον ήλιο και η θεά με τη σελήνη. Κάποια ζώα όπως ο ταύρος, η άγρια κατσίκα και το φίδι είχαν θρησκευτική σημασία για τους Κρητικούς. Το φίδι ήταν ένα αγαθό πνεύμα που προστάτευε το σπίτι. 

Τα κέρατα του ταύρου και ο διπλός πέλεκυς ήταν ιερά σύμβολα που εμφανίζονται παντού στα παλάτια. Η σημασία του διπλού πέλεκυ είναι ότι χρησιμοποιόταν για τη θυσία ταύρων στην θεότητα. Άλλα ιερά σύμβολα είναι ένας κόμπος, ένα οκτόσχημο σύμβολο, το σύμβολο του σταυρού μέσα σε κύκλο και ένα σύμβολο ιερού δέντρου.

Τα σημάδια από τους διπλούς πέλεκεις στους κίονες, Μάλια

Οι χώροι λατρείας στη Μινωική Κρήτη ήταν τα σπήλαια, οι κορυφές των βουνών, οικιακοί βωμοί και σε ειδικές περιπτώσεις τα παλάτια. Η λατρεία συχνά συνοδευόταν από προσφορές στο θεό όπως σιτηρά, φιγούρες ανθρώπων και ζώων, διπλοί πέλεκεις, όπλα και κεραμικά. Τέτοιες προσφορές έχουν βρεθεί σε μερικά σπήλαια της Κρήτης. 

Το σπήλαιο της Τράπεζας και του Ψυχρού στο οροπέδιο του Λασιθίου είναι παραδείγματα τοποθεσιών όπου η λατρεία γινόταν σε σπήλαια. Οι Ελληνικοί μύθοι αργότερα έλεγαν ότι η Μητέρα Θεά Ρέα έκρυψε το Νεαρό Θεό, ο οποίος για τους Έλληνες ονομαζόταν Ζευς στην σπηλιά του Ψυχρού (Δικταίο Άντρο), συνδέοντας εμφανώς ένα Μινωικό χώρο λατρείας και θρησκείας με ένα μεταγενέστερο θεό. Άλλα σημαντικά Μινωικά σπήλαια είναι η σπηλιά Καμάρες στη Νότια Πλευρά του Ψηλορείτη και οι σπηλιές Σκοτεινό και Ειλειθυΐα κοντά στο Ηράκλειο και το Ιδαίο Άντρο.

Ο Κέρνος (τράπεζα προσφορών) του Μινωικού παλατιού των Μαλίων

Τα ιερά κορυφών ήταν τόποι λατρείας που βρίσκονταν σε κορυφές βουνών ή λόφων και είχαν χτιστεί σε σειρά επιπέδων για να μπορούν να φιλοξενήσουν το μεγάλο αριθμό των ανθρώπων που θα ερχόταν τις ιερές μέρες. Άναβαν μεγάλες φωτιές που φαινόταν από μακριά και οι πιστοί έριχναν πολλές προσφορές στη φωτιά.

 Παραδείγματα ιερών σε κορυφές είναι το Καρφί (πάνω από το οροπέδιο του Λασιθίου), ο Πετσοφάς κοντά στο Παλαίκαστρο στη ανατολική Κρήτη και το Βουνό Γιούκτας κοντά στο Ηράκλειο.

Τα κιβώτια στην Αποθήκη του Ναού, Κνωσός

Στα παλάτια υπήρχαν ειδικοί χώροι που χρησιμοποιούνταν ως βωμοί. Ο τρίχωρος βωμός απαρτιζόταν από τρία μικρά δωμάτια που το κεντρικό ήταν ψηλότερο από τα πλαϊνά του. Έξω υπήρχε ένας χώρος όπου γινόταν οι θυσίες. 

Υπήρχαν σκοτεινές κρύπτες για τελετουργικούς σκοπούς σε όλους σχεδόν τους Μινωικούς οικισμούς. Τετράγωνοι βωμοί από πέτρα όπου γίνονταν θυσίες και καίγονταν οι προσφορές υπήρχαν στα παλάτια. Ένας τέτοιος βωμός διατηρείται ακόμα στη Φαιστό.

Το ασυνήθες μορφοποιημένο ρήτον από το Καρφί

Τα αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν στις τελετές ήταν τραπέζια προσφορών, αγγεία με δύο ή τρία δοχεία για τη διατήρηση μικρών ποσοτήτων σιτηρών και άλλων αγροτικών προϊόντων για ευλογία (κέρνοι), και ειδικά βάζα διάφορων σχημάτων με δύο τρύπες έτσι ώστε οι υγρές προσφορές να ρέουν έξω από τη χαμηλότερη τρύπα (ρητόν). 

Όταν οι τελετές γινόταν σε ανοικτό χώρο παρακολουθούνταν από πλήθος ανθρώπων και ο ιερέας μιλούσε μέσω ενός κελύφους θαλασσίου τρίτωνα για να ακουστεί. Οι χοροί, οι ταυρομαχίες και άλλα αθλητικά γεγονότα ήταν και αυτά μέρος των τελετών. 

Ο Ετεοκρητικός οικισμός στο Καρφί

Ένας σημαντικός αριθμός από πήλινες φιγούρες που εκτίθενται στο μουσείο του Ηρακλείου παριστάνουν χορευτές. Μια πήλινη φιγούρα που βρέθηκε σε ένα τάφο στο Καμηλάρι παριστάνει χορευτές που χορεύουν κυκλικά κρατώντας ο ένας τον άλλο από τους ώμους, όπως συμβαίνει και στους σύγχρονους Κρητικούς χορούς. 

Οι ταυρομαχίες δεν ήταν επικίνδυνες για τους ταύρους αλλά μπορούσαν να είναι για τους αθλητές. Στη ταυρομαχία ο αθλητής έπιανε τον ταύρο από τα κέρατα και έκανε άλμα πάνω από τη ράχη του. Ένας σημαντικός αριθμός από τοιχογραφίες και γλυπτά παρουσιάζουν τέτοια γεγονότα. Η πυγμαχία, η πάλη και τα άλματα ήταν κομμάτια των αθλητικών εκδηλώσεων που παρουσιάζονταν σε τέτοιες τελετές.

Το χρυσό δαχτυλίδι που δείχνει μια θεά και το χορό των προσκυνητών της

  

Το χρυσό δαχτυλίδι που δείχνει μια θεά και το χορό των προσκυνητών της

Το Όρος Γιούκτας και η κατατομή προσώπου του Δία