Το Καταλαγάρι του δήμου Αρχανών Αστερουσίων

 

Το Καταλαγάρι είναι χωριό της επαρχίας Πεδιάδας και έδρα ομώνυμου Δημοτικού διαμερίσματος του δήμου Αρχανών Αστερουσίων, στο Νομό Ηρακλείου. 

Έχει 320 κατοίκους, σύμφωνα με την πληθυσμιακή απογραφή του 2001. Η απόστασή του από την πόλη του Ηρακλείου είναι σχεδόν 17 χιλιόμετρα. Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η ελαιοκομία και η καλλιέργεια αμπελιών. 

Παράγονται επιτραπέζια σταφύλια εξαιρετικής ποιότητας. Μέσα στο χωριό βρίσκεται ο ναός του Προφήτη Ηλία, ο οποίος ανεγέρθηκε το 1888 και κοντά στο Καταλαγάρι υπάρχει η εκκλησία της Παναγίας με ασβεστωμένες τοιχογραφίες.Υπάρχει Δημοτικό Σχολείο.

Το 2000 στο χωριό Καταλαγάρι χτίστηκε από την Κατερίνα Χαμηλάκη το Λογάρι,  κέντρο κρητικής διατροφής.

To Καταλαγάρι αναφέρεται το 1271: Η χήρα Αγγέλου Βιτάλη οφείλει εις τον Ιουδαίον Μιχάλη, 100 μίστατα κρασί εκ των αμπελώνων της εις το χωρίον Καταλαγάρι (A. Lombardo, Documenti della Colonia Veneziana di Creta, p.119). To 1302 ήταν φέουδο του Stephanus de Ancona (R. Morozzo della Rocca, Fonti per la storia di Venezia, p. 212).

Το 1583 αναφέρεται Catalagari (Καστροφύλακας, Κ94) με 140 κατοίκους. O Barozzi (fo24v) το αναφέρει Catalogari

Η ονομασία προέρχεται από τη λαγάρα=υγρό απαλλαγμένο από κάθε ξένη ουσία κατασταλαγμένο,καθαρό και διαυγές,λαμπίκος π.χ. κρασί λαγάρα).

Ειδικότερα λαγάρα σημαίνει "τον χυμόν ο οποίος κατασταλάζει εν τω λινώ πριν πατηθώσιν αι σταφυλαί".

Λαγάρα επίσης σημαίνει σπανή πλαγιά με καλή θέα αλλά και το διαυγές και καθαρό.

Μπορούμε, λοιπόν, να συμπεράνουμε ότι το όνομα Καταλαγάρι προέρχεται από το συνδυασμό των λέξεων Κάτω+Λαγάρα. Πιθανότατα η Πάνω Λαγάρα να ήταν η Παλιόχωρα.

Σημειώνεται ότι στην ελληνική γλώσσα πολύ σπάνια το ο γίνεται α στην καθομιλουμένη, ώστε Κάτω + Λογάρι =Καταλαγάρι.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ

Το κηποθέατρο Νίκος Καζαντζάκης ένας εξαιρετικός χώρος πολιτιστικών δράσεων στο Ηράκλειο

 

Ο χώρος της Όασης είναι το τμήμα εκείνο της τάφρου της νέας ενετικής οχυρώσεως που αντιστοιχεί στον Προμαχώνα Ιησού.

Ανατολικά από την είσοδο του χώρου έχει διαμορφωθεί η πλατεία Κύπρου που απέχει περίπου 600μ. από το κέντρο της πόλης.

Γιά πρώτη φορά ο χώρος της Όασης λειτούργησε σαν μικρός θεατρικός χώρος κατά τη Γερμανική κατοχή, αφού κόπηκαν αρκετά πεύκα.

Στη συνέχεια, μέχρι το 1963, στον χώρο αυτό έγιναν πολλές υπαίθριες συγκεντρώσεις, κυρίως πολιτικές. Το 1963 έγινε η πρώτη σοβαρή προσπάθεια αξιοποίησης του χώρου ως θερινό θέατρο, το οποίο διατηρήθηκε μέχρι το 1976. Το 1976 δημιουργήθηκε το θέατρο με τη μορφή που έχει σήμερα. Εγινε ένας σύγχρονος ανοικτός θεατρικός χώρος 1200 περίπου θέσεων με όλους εκείνους τους αναγκαίους (κύριους και βοηθητικούς) χώρους.

ΚΕΙΜΕΝΟ

ΦΩΤ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ