Η Ανώπολη (παλαιότερη γραφή: Ανώπολις, κάτοικοι 261 το 2001) είναι χωριό της επαρχίας Πεδιάδας και έδρα ομώνυμου Δημοτικού διαμερίσματος του δήμου Χερσονήσου στο Νομό Ηρακλείου.
Βρίσκεται σε απόσταση 17 χιλιομέτρων ανατολικά από το Ηράκλειο. Παράγει κυρίως λάδι, σταφίδα, κηπευτικά και κτηνοτροφικά φυτά. Στο Δημοτικό της διαμέρισμα υπάγεται μεταξύ άλλων και ο οικισμός Κοκκίνη Χάνι, με 1.154 κατοίκους συνολικά.Στο χωριό υπάρχει νηπιαγωγείο και δραστήριος Πολιτιστικός Σύλλογος.
Το Δημοτικό διαμέρισμα Ανωπόλεως απαρτίζεται από 4 οικισμούς και έχει συνολικά 2.645 κατοίκους, με βάση την απογραφή του 2001. Οι οικισμοί αυτοί συνοδευόμενοι από τον πληθυσμό τους είναι:.
- η Ανώπολη ή Ανώπολις, όπως γραφόταν παλαιότερα [ 261 ]
- οι Γούρνες [ 1.225 ] , σε υψόμετρο 40 μ.
- η Μονή Αγίου Ιωάννη Θεολόγου [ 5 ] , σε υψόμετρο 170μ. Βρίσκεται νοτιανατολικά της Ανωπόλεως. Αρχικά το μοναστήρι ήταν μετόχι της Μονής Αγίου Γεωργίου, στη συνέχεια όμως εγκαταστάθηκε σε άλλο μέρος, εξαιτίας του φόβου των πειρατών. Ανέπτυξε εθνική δράση και χρησίμευσε ως σχολείο για τα υπόδουλα κρητικόπουλα. Το 1896 οι καλόγεροι της μονής σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους όπως και οι λαϊκοί στην Ανώπολη και το μοναστήρι καταστράφηκε. Αργότερα ο ηγούμενος Καλλίνικος επανίδρυσε τη Μονή, το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Γιορτάζει στις 8 Μαΐου.
Η Ανώπολις αναφέρεται σε συμβόλαιο του 1271 : Iohannes Cauco dare tenetur... boni viri puri cretensis mostatos C (100) de suis vineis casalis Anopoli.Το 1583 είχε 113 κατοίκους, σύμφωνα με τον Καστροφύλακα (Κ 94).
Στη διάρκεια των Επαναστάσεων του 1866 και του 1897 πολλοί κάτοικοι του χωριού και της Μονής σφαγιάστηκαν.Το 1920 η Ανώπολις έγινε έδρα ομώνυμης κοινότητας.
ΠΗΓΗ - ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
ΦΩΤ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
