Ο Καθεδρικός Ναός Αγίου Αντωνίου Στον Μύρτο

 

Η χρονολογία κατασκευής του ναού δεν είναι εξακριβωμένη, όμως σε ένα Ενετικό χάρτη της παραλίας του Μύρτου που χαρτογραφήθηκε στο τέλος του 14ου ή τις αρχές του 15ου αιώνα μ.Χ. σημειώνεται μια εκκλησία με την ένδειξη S. ANTONIO, η οποία βρίσκεται περίπου στην ίδια θέση με τον σημερινό ναό.

Ο ναός πιθανολογείται ότι χτίστηκε την δεύτερη Βυζαντινή περίοδο στην Κρήτη, όμως ίχνη του βυζαντινού ναού δεν βρέθηκαν πουθενά και κανείς δεν γνωρίζει αν ο σημερινός ναός είναι χτισμένος στα θεμέλια του παλαιού.

 

Φαίνεται ότι η εκκλησιά καταστράφηκε ολότελα από άγνωστη αιτία, ίσως όμως και από τους Τούρκους το 1647-1648 μετά την κατάληψη της περιοχής, ή από τον μεγάλο σεισμό του 1780.

 

 

Ο σημερινός ναός, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, διαμορφώθηκε στη σημερινή του μορφή γύρω στο 1853 από κατοίκους των συνοικισμών Αγιου Βασιλείου και Μετοχίου.

Κατά την επισκευή του ναού το 1950 βρέθηκε ότι η Αγία Τράπεζα ήταν κατασκευασμένη από μαρμάρινες βάσεις ρωμαϊκών κιόνων και ο τοίχος της δυτικής πλευράς αντι για πέτρες ήταν χτισμένος με κομμάτια μάρμαρο, βάσεις κιόνων και κομμάτια από αγάλματα.

 http://lasithitour.bpis.teicrete.gr

Ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος Στό Λόφο Βένι Αμαρίου

 

Χτισμένο σε περίοπτη θέση με μοναδική θέα στον Ψηλορείτη το Βένι Ἡ ὀνομασία "Βένι" στήν κρητική διάλεκτο σημαίνει (ανηφόρα στο κρητικό ιδίωμα) Μετόχιον ὀνομάστηκε ἔτσι ἐπειδή γιά νά φθάσει κανείς σέ αὐτό πρέπει νά ἀνηφορίσει στήν κορυφή τοῦ λόφου Βένι, ὅπου εἶναι κτισμένο. 

Ἀποτελεῖ κτίσμα τῶν βυζαντινῶν χρόνων χρησιμοποιήθηκε από τη Μινωική εποχή σα λατρευτικό σπήλαιο και παντού συναντά κανείς ακόμα και σήμερα όστρακα. Μέσα στο αρκετά βαθύ σπήλαιο που χωρίζεται σε δυο τμήματα υπάρχει θαυματουργό αγίασμα και οστά μοναχών παλαιότερων εποχών, πολύ παλιές εντυπωσιακές πήλινες λεκάνες οι οποίες επίσης γεμίζουν με θαυματουργό άγιασμα από τη συνεχή σταγονοροή της οροφής, απομεινάρι της μινωικής λατρείας που ενσωμάτωσε ο Χριστιανικός πολιτισμός. 

Στον ίδιο χώρο του σπηλαίου διατηρείται η αρχαία συνήθεια οι χωρικοί να προσφέρουν στον ιερέα λαχανικά ή αυγά προκειμένου να τα αγιάσει.

Στον εξωτερικό χώρο του σπηλαίου υπάρχει περίβολος με κελιά που διατηρούνται σε άριστη κατάσταση. Το μοναστήρι χτίστηκε κατά το Βυζάντιο ενώ αργότερα στην Ενετοκρατία υπήρξε η έδρα της οικογένειας των επαναστατών Χορτάτζηδων. 

Στο λιθόστρωτο καλντερίμι που οδηγεί στη μονή βλέπουμε κρήνες με τρεχούμενο νερό ενώ υπάρχουν πολλά πλατάνια που προσφέρουν τη σκιά τους. Ένα από αυτά ήταν στην περίοδο της Τουρκοκρατίας ο χώρος στον οποίο συναντιότανε οι προεστοί της περιοχής και λάμβαναν σημαντικές αποφάσεις. 

Για το λόγο αυτό αποκαλείται και η ‘Πνύκα της Κρήτης’. Οι Τούρκοι έκαψαν το μοναστήρι 3 φορές στην προσπάθεια τους να αποτρέψουν τις συγκεντρώσεις των επαναστατών εκεί και να περιορίσουν τη δράση τους.