Στις χώρες με το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής κατατάσσεται η Ελλάδα

 Στις χώρες με το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής κατατάσσεται η Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το 2023 ο πανευρωπαϊκός μέσος όρος ξεπέρασε τα προ-covid επίπεδα.

Ενώ οι Ευρωπαίοι πολίτες έζησαν κατά μέσο όρο 81,4 έτη -χάρη στη μακροζωία των γυναικών-, στη χώρα μας οι πολίτες έζησαν κατά 0,4 έτη περισσότερο, δηλαδή 81,8 έτη.

Δώδεκα στις δεκατρείς περιφέρειες της Ελλάδας βρέθηκαν πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο το 2023, με πρώτη την Ήπειρο. Μόνο η περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης βρέθηκε κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Ισπανία και Ιταλία οι χώρες με το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής στην Ευρώπη

Αν και σχεδόν όλες οι περιφέρειες της χώρας βρίσκονται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, στην κατάταξη των 27 χωρών της ΕΕ η Ελλάδα βρίσκεται λίγο κάτω από τη μέση, στη 15η θέση. Αυτό συμβαίνει επειδή, όπως φαίνεται στον χάρτη, στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ το προσδόκιμο ζωής είναι αρκετά χαμηλό, με αποτέλεσμα να ρίχνουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το 2023 ήταν η Ισπανία με 84 έτη και δεύτερη η Ιταλία με 83,5. Ακολούθησαν με μικρές διαφορές το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Σουηδία. Από τις χώρες της βόρειας και δυτικής Ευρώπης η μόνη που είναι κάτω από το μέσο όρο είναι η Γερμανία, με προσδόκιμο ζωής τα 81,1 έτη.

Σε επίπεδο περιφερειών, αυτή με το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής είναι η περιφέρεια της Μαδρίτης στην Ισπανία με 86,1 έτη. Ακολουθούν η αυτόνομη επαρχία του Τρέντο στην Ιταλία και η Άλαντ της Φιλανδίας, με 85,1 έτη.

Αντίθετα, μεταξύ των πέντε περιοχών της ΕΕ με το χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής, τρεις ήταν στη Βουλγαρία με προσδόκιμο 75,2, 75,1 και 73,9 έτη, αντίστοιχα. Οι άλλες δύο είναι μία ουγγρική αλλά και η Μαγιότ της υπερπόντιας Γαλλίας που πρόσφατα δοκιμάστηκε από κυκλώνα.

Οι γυναίκες στην Ελλάδα έζησαν 5,2 χρόνια περισσότερα από τους άνδρες

Σε όλες τις χώρες της Ευρώπης οι γυναίκες έχουν υψηλότερο προσδόκιμο ζωής από τους άνδρες, με το μέσο όρο της διαφοράς για το 2023 να διαμορφώνεται στα 5,3 έτη (78,7 οι άνδρες, 84 οι γυναίκες). Στα 5,2 διαμορφώθηκε η διαφορά στην Ελλάδα (79,2 οι άνδρες, 84,4 οι γυναίκες).

Μεταξύ των χωρών καταγράφηκαν σημαντικές διακυμάνσεις σε αυτόν το δείκτη.

Στη Λετονία, οι γυναίκες αναμενόταν να ζήσουν 10,1 χρόνια περισσότερο από τους άνδρες, ακολουθούμενες από τη Λιθουανία (9,0 έτη) και την Εσθονία (8,8 έτη).

Οι μικρότερες διαφορές μεταξύ των φύλων ήταν στην Ολλανδία (3,0 έτη) και στη Σουηδία και το Λουξεμβούργο (και οι δύο 3,3 έτη).

Προσδόκιμο ζωής στην Ευρώπη: Ξεπεράστηκε η κάμψη λόγω covid

Το 2023, το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση στην ΕΕ ήταν 81,4 χρόνια, σημειώνοντας αύξηση 0,8 ετών από το 2022.

Αφού μειώθηκε το 2020 και το 2021 λόγω της πανδημίας COVID-19, το προσδόκιμο ζωής έφτασε και πάλι στα επίπεδα του 2019.

Το 2023 ήταν επίσης η υψηλότερη καταγεγραμμένη τιμή από το 2002, έχοντας αυξηθεί από τότε 3,8 χρόνια.

 iefimerida.gr

Το Χωριό Του Μαγουλά Είναι Από Τα Πρώτα Χωριά Που Κατοικήθηκαν Στο Οροπέδιο Λασιθίου

 

Το χωριό του Μαγουλά είναι από τα πρώτα χωριά που κατοικήθηκαν στο Οροπέδιο. Είναι το πιο ψηλό χωριό στο Οροπέδιο, αφού το τελευταίο του σπίτι βρίσκεται σε υψόμετρο πάνω από τα 900 μέτρα. Είναι ένα από τα πιο όμορφα χωριά του Οροπεδίου, καθώς σε όλο το χωριό είναι χτισμένο ανάμεσα σε δέντρα και γύρω από το χωριό υπάρχουν μικρά άλση. 

Παράλληλα, έχει και μια πανοραμική θέα στο λασιθιώτικο κάμπο. Στο Μαγουλά πρόσφατα βρέθηκαν και μινωικοί τάφοι στις παρυφές του χωριού. Μέσα από το χωριό περνάει ένας αγροτικός δρόμος που καταλήγει στην όμορφη κοιλάδα του Κλώρου, την οποία καλλιεργούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και παρήγαγαν πληθώρα αγροτικών προϊόντων, όπως αμύγδαλα, κρασί, σιτάρι κ.ά.

Το τοπωνύμιο του χωριού πιθανόν να προέρχεται από το επώνυμο του πρώτου οικιστή, που πρέπει να ήταν Μαγουλάς, όπως έγινε και με πολλά χωριά της επαρχίας (Λαγού, Τζερμιάδω, Φαρσάρω κ.λπ.). Υπάρχει άλλη μια εκδοχή ότι προήλθε από την μορφολογία της τοποθεσίας που έχει κτιστεί, καθώς καλύπτει όλη την πλευρά ενός λόφου που είναι σαν μάγουλο ανθρώπου. 

Η πιο πιθανή ετυμολογία πρέπει να είναι η πρώτη για διάφορους λόγους. Το επώνυμο του πρώτου οικιστή Μαγουλά υπάρχει και σήμερα στο Ηράκλειο ως Μαγουλάκης. Παράλληλα, το 1583 αναφέρεται ως Magula Mettocchio από τον ιστορικό Καστροφύλακα (Κ 104) στα μετόχια της επαρχίας Λασιθίου, αλλά δεν αναφέρει αριθμό κατοίκων. 

Ο Ιστορικός Βασιλικάτα στον κατάλογο των μετοχιών της επαρχίας αναφέρει το Magula Metochio με 15 σπίτια (Μνημεία Κρητης Ις τ. V, σ.28). Σε σχέση με τα άλλα μετόχια ήταν μεγαλύτερο. Τα βενετικά έγγραφα αναφέρουν ως μετόχια τους πρώτους οικισμούς της επαρχίας, γιατί η Βενετία απαγόρευε τη μόνιμη κατοίκηση των ενοικιαστών των κτημάτων της επαρχίας, τα οποία ανήκαν στο βενετικό δημόσιο, και δεν επέτρεπαν το κτίσιμο μονίμων κατοικιών. (Βλ. σχετικά, Σ.Γ. Σπανάκης, Συμβολή στην ιστορία τού Λασιθίου κ.λπ.).

Στην τούρκικη απογραφή του 1671 αναφέρεται ως Magula με 9 οικογένειες (Ν. Σταυρινίδη, Μεταφράσεις, Β', σ.136).Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται ως Maghula με 25 οικογένειες (Pashley, Travels in Crete, II, 321). Τούρκοι δεν κατοίκησαν στο Λασίθι. Το 1881 αναφέρεται ως Μαγουλάς στο δήμο Ψυχρού με 161 κατοίκους. 

Το 1900 είναι στον ίδιο δήμο με 143 κατοίκους. Το 1920 έχει δική του κοινότητα με 130 μονίμους κατοίκους. Το 1928 αναφέρεται και πάλι στην κοινότητα Ψυχρού με 201 κατοίκους, το 1940 με 223, το 1951 με 208, το 1961 με 152, το 1971 με 121, το 1981 με 111, το 1991 με 113 και το 2001 με 94 μονίμους κατοίκους.

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ο μαλικιανέ αγασί της επαρχίας Λασιθίου ήταν ο Χανιαλής (καταγόταν από τα Χανιά και γι' αυτό ονομαζόταν έτσι) και το όνομά του ήταν Ζαδέ Αχμέτ αγάς. Αυτός είχε τη θερινή του κατοικία στο Μαγουλά, όπου είχε κάνει και μια βρύση, που σώζεται μέχρι σήμερα. 

Πλούτισε από το μαλικιανέ του Λασιθίου. Το 1720 άλλαξε το φορολογικό σύστημα των μουκατά(δων), δηλαδή το φόρο της αγροτικής παραγωγής, ο οποίος ενοικιάζονταν κάθε χρόνο και καθιερώθηκε η ενοικίασή του εφ' όρου ζωής του ενοικιαστή, γνωστό με τη λέξη μαλικιανέ. Μαλικιανέ αγασί ήταν ο ενοικιαστής του φόρου. (Βλ. Ν. Σταυρινίδη, Μεταφράσεις Δ' σ.68). 

Ήταν ο πλουσιότερος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Κρήτη. Διάφοροι λόγοι είχαν προκαλέσει την καταδίκη του. 

Για να αποφύγει τη θανάτωσή του κρύφτηκε στο Μαγουλά και από εκεί πήγε μαζί με το γραμματικό του, που καταγόταν από το Μαγουλά και λεγόταν Ντολαψής, στο μετόχι του, τη Μύρτο Ιεράπετρας. Πίστεψε τις καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις του διοικητή Μουσταφά Ρεσίτ Κιουταχή πασά και γύρισε στο Ηράκλειο. 

Τη νύκτα της 25ης Δεκεμβρίου του 1815 τον κάλεσε ο πασάς δήθεν φιλικά στο διοικητήριο, όπου τον έπνιξε ο ίδιος, όπως αναφέρει σε ένα εκκλησιαστικό βιβλίο ο παπάς του Μαγουλά. (Βλ. Ν. Σταυρινίδης, επιφυλλίδα στην εφημερίδα «Πατρίς» Ηρακλείου, 28-5-1964).

www.oropedio.gr

ΦΩΤ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ