Ο Κόφινας Η Ψηλότερη Κορυφή Στα Αστερούσια Ορη

 

 Κόφινας (1231 μέτρα) είναι η ψηλότερη κορυφή στα Αστερούσια Ορη, την οροσειρά που διατρέχει ολόκληρο το νότιο τμήμα του Νομού Ηρακλείου παράλληλα με την ακτή, σαν τείχος που προστάτευε άλλοτε τα σωθικά της Κρήτης από το βλέμμα και τις βλέψεις των πειρατών και των άλλων εχθρών της.

Δεν είναι λίγο να στέκεσαι στην επίπεδη κορυφή του Κόφινα και από κάτω σου να απλώνεται η νότια ακτή της Κρήτης με κάθε ακρωτήρι και κάθε βαθύ κόλπο ορατό από τις Τρεις Εκκλησιές προς τα ανατολικά μέχρι το Λέντα, τους Καλούς Λιμένες και το Ορος Κεφάλι στα δυτικά.

Η ομορφιά αυτή δεν άφησε ασυγκίνητους τους αρχαίους κάτοικους της Κρήτης, τους Μινωίτες, που έφτιαξαν εδώ Ιερό Κορυφής

Ο Κόφινας είναι ένα βουνό που αλλάζει εμφάνιση ανάλογα με την πλευρά απ' όπου θα το κοιτάξεις. Αν την δεις από τα βόρεια η κορυφή του φαίνεται πλατιά και επίπεδη, ενώ αν την δεις από το πλάι μοιάζει περισσότερο με αποστρογγυλεμένη πυραμίδα.

Ετσι και το τοπίο στον Κόφινα αλλάζει δραματικά από τη βόρεια στη νότια πλευρά του. Στις φωτογραφίες κάτω βλέπετε πρώτα τη νότια πλευρά του Κόφινα με τα γκρίζα βράχια και το αραιό πευκοδάσος, ενώ στη δεξιά φωτογραφία βλέπετε το Κόφινα από τα βόρεια, με το τοπίο να θυμίζει αφρικανική έρημο.

Κοιτώντας τις δύο τόσο διαφορετικές όψεις του Κόφινα είναι σαν να πρόκειται για διαφορετικά βουνά. Ωστόσο πρόκειται για το ίδιο βουνό και οι φωτογραφίες πάρθηκαν στις 14 και 15 Αυγούστου, οπότε η διαφορά στο τοπίο δεν είναι θέμα εποχής.

Η ερημοποίηση της βόρειας πλευράς οφείλεται κατά κύριο λόγο στην υπερβόσκηση από τα κατσίκια και τα πρόβατα που διατηρούν εδώ οι κτηνοτρόφοι της περιοχής. Ο αριθμός τους είναι τέτοιος που το βουνό αδυνατεί να τους προσφέρει αρκετή τροφή, με αποτέλεσμα να τρώνε τα φυτά μόλις ξεπροβάλλουν από το έδαφος.

Γιατί δεν υπάρχει υπερβόσκηση στη νότια πλευρά; Ισως γιατί οι πλαγιές είναι τόσο απότομοες, που και τα κατσίκια δυσκολεύονται να τις προσεγγίσουν. Επίσης μπορεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς να είναι διαφορετικό λόγω της παρακείμενης Μονής Κουδουμά.

Ο νοικοκύρης του μεγάλου αλωνιού στο Βουλισμένο Αλώνι, Κυρ Γιώργης και η περιγραφή του Κώστα Φραγκούλη

 

Στον επαρχιακό δρόμο  Ηρακλείου – Ρεθύμνου, λίγο πιο πέρα από το παραδοσιακό χωριό "Αρόλιθος" υπάρχει η διακλάδωση για Τύλισσο και για Ρέθυμνο.

Παίρνοντας τον δρόμο από δεξιά λίγο πριν φτάσουμε στο πρώτο χωριουδάκι που ονομάζεται Μάραθος, συναντάμε ένα ιδιαίτερα εξαιρετικό και ασυνήθιστο φαινόμενο στην Κρήτη.

Αφιλόξενος τόπος,,με πέτρες και άγριο περιβάλλον που τρομάζει τον επισκέπτη με την αποκρουστική του εμφάνιση αλλά θαυμασμό συγχρόνως για την μαγεία της φύσης που πολλές φορές έχουμε την ανάγκη και να ανακαλύπτουμε και να θαυμάζουμε. Μια μικρή ταμπέλα μας προσελκύει ενημερώνοντάς μας, την ονομασία του συγκεκριμένου "αξιοθέατου". "Βουλισμένο αλώνι"………

"Όσοι πιστεύουν το ακούν μας λένε…."

Απορούμε: "Ποιό;;;;;"

"Θα καταλάβετε μας απαντούν ………"

Αλώνι ονόμαζαν κάθε κομμάτι γης που μπορούσε να καλλιεργηθεί και ήταν σε επίπεδο μέρος ενώ βουλισμένο ονομάστηκε για το λόγο του ότι "το ρούφηξεν η γης" όπως λένε οι κοντινοί κάτοικοι…..

Γεωλόγοι που έχουν επισκεφτεί την περιοχή και μετά από έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί, το κεντρικό πόρισμα της μελέτης αυτής αφορά κάποιο σπήλαιο που ίσως να βρισκόταν κάτω από το βουλισμένο αλώνι και με σεισμούς έγινε η καθίζηση του εδάφους με αποτέλεσμα να υπάρξει το συγκεκριμένο γεωλογικό φαινόμενο. 

Οι γεωλόγοι αναφέρονται στη "δολίνη" δηλαδή κοίλωμα στρογγυλού ή ελλειψοειδούς σχήματος που δημιουργήθηκε από καταβύθιση του ασβεστολιθικού πετρώματος μιας περιοχής. Οι συνηθισμένες διαστάσεις μιας δολίνης είναι διάμετρος 20-50 μ. και βάθος 5-10 μ. μετά από την κατάρρευση του σπηλαίου ενώ το το Βουλισμένο Αλώνι είναι μια από τις εντυπωσιακότερες δολίνες της Ευρώπης και της Ελλάδας και μοναδική για τις διαστάσεις και την επιβλητικότητά της σε όλη την Κρήτη. Δημιουργήθηκε πριν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, όταν κατέπεσε η οροφή ενός τεράστιου σπηλαίου. Σήμερα η δολίνη αυτή έχει διαμετρο 90 μέτρα και βάθος από 15 έως 50 μέτρα!

Οι κάτοικοι όμως της περιοχής δεν έχουν την ίδια γνώμη…. Βλέπετε οι Θρύλοι, οι Μύθοι ακόμη και τα παραμύθια ενός τόπου είναι η κληρονομιά που παραμένει ζωντανή από στόμα σε στόμα, η κληρονομιά που μας έχουν αφήσει οι παππούδες μας και οι γιαγιάδες μας για να περισώσουμε κάτι από τον πολιτισμό μας. "Σε τούτο το τόπο μας λένε …. Υπήρχε κάποτε αλώνι … αλλά χάθηκε μαζί με τον αφέντη του…." "Αγιού βουλή ήτονε παιδί μου…"… και αρχίζουν να μας εξιστορούν την ιστορία όπου είχαν ακούσει παιδιά…..

Θρύλος ή Πραγματικότητα;

Μύθος ή απλά παραμύθι;

Αλήθεια ή ψέμματα;

"Όσοι πιστεύουν το ακούν μας λένε…."

Απορούμε: "Ποιό;;;;;"

"Θα καταλάβετε μας απαντούν ………"

Τόπος ευλογημένους από τους Θεούς η Κρήτη, "Νησί του Παραδείσου" όπως πολλοί το αποκαλούν, όπου χάρη στην εργατικότητα των ανθρώπων της ήταν κάποτε ένα καταπράσσινο μέρος όπου πολλοί θαύμαζαν την υπερβολική ομορφιά της. Αλώνια παντού που οι άνθρωποι καλλιεργούσαν τη γη τους και απολάμβαναν ότι εκείνη τους έφερνε. Οι ελιές, τα αμπέλια, τα περβόλια, τα αλώνια. Οι άνθρωποι αγαπούσαν τη γη και αυτή τους ανταπέδιδε την αγάπη της με τους καρπούς που τους προσέφερε.

Για ένα τέτοιο αλώνι θα μιλήσουμε στην ιστορία μας, ένα αλώνι που υπήρχε παλαιότερα στη θέση εκείνη και που τίποτα από εκείνο το αλώνι δεν υπάρχει για να μας θυμίζει την ύπαρξή του.

Κάθε καλοκαίρι έσπερναν το στάρι και περίμεναν μέχρι να φτάσει η μέρα του θερισμού. Μετά το θερισμό κουβαλούσαν τη σοδειά στο σπίτι και τα άχερα που έμεναν γίνονταν η τροφή για τα ζώα.

Η Χρονιά που θα περιγράψουμε ήταν από τις πιο εισοδηματικές της εποχής εκείνης. Είχαν πολλά χρόνια να συναντήσουν τέτοια καλή σοδειά. 

Χαρακτηριστικές φράσεις έχει περιγράψει Φραγκούλης Κών/νος :

"Ήθελα και να πρόβαινες......... να δεις μαγεροψήματα, λινάργια μεστωμένα, κριθάργια μεσσαρίτικα και στάργια μαυραγάνια που κυματούν σα θάλασσα πλατειά στο καψοβόρι. Να δεις θερίστρες όμορφες του δραπανιού τεχνίτρες να τραγουδούν ολόδρωτες στου θέρου το λιοπύρι, το πρόσωπο ντως ν' ανομπρεί να φέγγει μεσ' στον ήλιο. Να δεις και νιους στιμονερούς και μαυρομουστακάτους, να περμαζώνουν τσ' αγκαλιές, να δένουν τα δεμάτια και λόγια ανεγνριστικά να λένε στσι θερίστρες κι αυτές να χαχαρίζουνε κι ο κόπος να ξεχνιέται.

 Να 'ρθεις στ' αλωνοχώραφα να δεις και να θαμάξεις σαν τσ' εκκλησές οι θεμωνιές με τα καμπαναργιά ντως.

Να πεις σπολλάτη του ζευγά και βίβα του ρεσπέρη, που δεν οκνεύγει ολοχρονίς να καλλουργά, να σπέρνει και θρέφει με τσι κόπους του και κυβερνά τσ' ανθρώπους.

Κι οντέ κινού και ζέφνουσι τα ζούμπερα στ' αλώνι και βάλουν το θολόσυρο το μαυροθαλασσίτη ν' ακούσεις γέλια και χαρές από γιαλό σ' αόρι! 

Κι άμα λιχνούνε τον καρπό, για χάζι να σιμώσεις πατουλιές τσ' αλωνάρηδες να δεις με το θρινάκι π' αντιφεγγίζει ολόχρυσο στον πάσα 'νους τη χέρα, παρέκει τσι νοικοκερές, συν δυο, συν τρεις στο γύρο, να κάθουνται ανεκούρκουβα το σόδι ν' ανετάσσουν, με τα βολιστροκόσκινα, που λες φανίστηκέ σον, πως βολιστρίζουν μάλαμα, κι ασήμι κοσκινούνε. Κι απήτις ξεβγοδώσουνε, σειρά στσ' ακρογιαλίσκους, σκυφτοί, θεοσεβούμενοι, σαν οντέ βγάνουν τ' άγια κινούνε μικρομέγαλοι και κάνουν το σταυρό ντως, άπου τα βλόησε ο Χριστός με τη δεξά ντον χέρα...".

Ο νοικοκύρης του μεγάλου αλωνιού ο Κυρ Γιώργης όπως τον έλεγαν οι χωριανοί του, ήταν ένας από τους πολύ καλούς νοικοκύρηδες που υπήρχαν στα γύρω χωριά. Ένα γεροντάκι που το μόνο που ήθελε και επιζητούσε ήταν να μπορεί να ζήσει την οικογένειά του. Προσπαθούσε μέσα από το μεροκάματο να επιβιώσει όπως άλλωστε και ο περισσότερος πληθυσμός της Κρήτης, ζούσε αποκλειστικά από την ύπαιθρο. 

Δελτία καιρού δεν υπήρχαν τότε, ούτε μέσα μαζικής ενημέρωσης για να ενημερώσουν τον αγρότη πως θα έπρεπε να πράξει. Μια ξαφνική βροχή, μια απότομη αλλαγή καιρού, μια μπόρα ξαφνική, θα μπορούσε να φέρει τη καταστροφή στα σπαρτά και ο κόπος των αγροτών να πήγαινε χαμένος.

Το άγχος να προλάβουν τα πάντα, να προλάβουν να θερίσουν.  Τα σπαρμένα ήταν πολλά, υπερβολικά πολλά. Κι ο καιρός; Κι αν χαλάσει; Αν βρέξει; Αν χαλάσει ο καιρός και ο κόπος που κάναμε πάει χαμένος; Το σκέφτηκες ; Τέτοιες σκέψεις βασάνιζαν τον Κυρ – Γιώργη μέχρι που πήρε την απόφαση να δουλέψει την ημέρα του Προφήτη – Ηλία αψηφώντας την οργή του Αγίου (όπως πολλοί πίστευαν).

Η μέρα που ξημέρωνε ήταν του Προφήτη – Ηλία. Προφήτης Ηλίας! Ημέρα γιορτινή και σκόλη για όλους! Αμαρτία σε αυτόν που δουλεύει! Ασέβεια προς τον Άγιο!

"Σήκω γυναίκα να πάμε στο θέρος!" Πρόσταξε τη γυναίκα του ο μπάρμπα Γιώργης. "Θα μας κάψει ο Άγιος!" ψέλλισε λες και φοβόταν να το ξεστομίσει δυνατά. Ο Κυρ – Γιώργης δεν άκουγε κουβέντα. Έτσι, την επόμενη μέρα ετοιμάστηκαν, πήραν τα απαραίτητα, ψωμί, ελιές, ντομάτα και τυρί για το απαραίτητο μεσημεριανό γεύμα στο θέρος. Μόλις έφτασαν στο αλώνι ο γέρος με τη γριά άρχισαν να ζεύουν τα βόδια ενώ η κόρη τους (πανέμορφη στη θωριά) άρχισε και σιγοτραγουδούσε: 

"Γύρω γεια τωνε κι όλα τ' άχερα δικά ντωνε...." Η μέρα κυλούσε και η σοδειά ήταν υπερβολική για τη χρονιά. Η γυναίκα του Κυρ- Γιώργη  θέριζε κι εκείνη αλλά συνεχώς ψυθίριζε "Αμαρτία! Τέτοια μέρα και να δουλέμε!" και η κόρη συνέχιζε ανέμελα να τραγουδάει …. "Γύρω γεια τωνε κι όλα τ' άχερα δικά ντωνε....", "Γύρω γεια τωνε κι όλα τ' άχερα δικά ντωνε....", "Γύρω γεια τωνε κι όλα τ' άχερα δικά ντωνε...."

Ένας άνεμος δυνατός άρχισε να φυσά και ένας κρότος ακούστηκε!  Δεν πρόλαβαν καν να κινηθούν και η γης άνοιξε κάτω από τα πόδια τους.. Το αλώνι βυθίστηκε και μαζί του πήρε και τον Κυρ – Γιώργη και τη γυναίκα του και την κόρη του! Τιμωρία από τον Άγιο; Τιμωρία από τον ίδιο το Θεό; Θυμός Αγίου;

Ποιός ξέρει άραγε….

Κάθε καλοκαίρι αν σταματήσεις και αφουγκραστείς τον ήχο του ανέμου θα ακούσεις τη κόρη να τραγουδάει: "Γύρω γεια τωνε κι όλα τ' άχερα δικά ντωνε....", "Γύρω γεια τωνε κι όλα τ' άχερα δικά ντωνε....", "Γύρω γεια τωνε κι όλα τ' άχερα δικά ντωνε...."  Θρύλος η πραγματικότητα; Ειλικρινά δεν ξέρω. Ίσως η μαγεία των θρύλων  να έχει εξαλειφθεί με τα χρόνια … Κάθε χρόνο την ημέρα του Προφήτη Ηλία περιστέρια κατακλύζουν το χώρο του βουλισμένου αλωνιού. Ένα σύννεφο περιστέρια. Αναρωτιέστε άραγε γιατί; Κανείς δεν ξέρει …….

Πηγη - http://www.pyxida.gr

ΦΩΤ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ

Πνευματικό Κέντρο Χανίων: «Χτίζοντας Κοινότητες Μάθησης-Μαθαίνοντας Μαζί: Οι εκπαιδευτικοί σε δράση»

 Με ιδιαίτερη χαρά ανακοινώνουμε την διοργάνωση επιμορφωτικής ημερίδας με θέμα: «Χτίζοντας Κοινότητες Μάθησης-Μαθαίνοντας Μαζί: Οι εκπαιδευτικοί σε δράση». Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 17 Ιουνίου 2025 και ώρα 8:30-14:00 στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων, με τη συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Κρήτης – Περιφερειακής Ενότητας Χανίων.

Η ημερίδα διοργανώνεται από τη Σύμβουλο Εκπαίδευσης Νηπιαγωγών της 2ης Ενότητας της ΔΙ.Π.Ε. Χανίων, κα Φωτεινή Αλεξανδράκη.

Στόχος της ημερίδας είναι η αποτίμηση του ετήσιου εκπαιδευτικού προγράμματος: «Συνεργάζομαι-Παίζω-Μαθαίνω-Δημιουργώ» το οποίο υλοποιήθηκε στα 69 Νηπιαγωγεία της 2ης Ενότητας Χανίων, εφαρμόζοντας το επιμορφωτικό μοντέλο των Κοινοτήτων Μάθησης και Πρακτικής, παρέχοντας ευκαιρίες στις επιμορφούμενες νηπιαγωγούς για διερεύνηση, ανακάλυψη και επαγγελματική ανάπτυξη.

Στο πλαίσιο της συνεργασίας, της δημιουργικότητας και της αδελφοποίησης ομάδων νηπιαγωγείων θα παρουσιαστούν καλές πρακτικές 25 Νηπιαγωγείων με  πρωταγωνιστή το παιχνίδι.

Πρόγραμμα Ημερίδας:

8:00-8:30: Προσέλευση- Εγγραφές

8:30-9:00: Έναρξη Ημερίδας-Χαιρετισμοί

9:00- 9.15: «Εισαγωγή για το ΣΜΠΔ»

Θεόδωρος Ελευθεράκης

Πρόεδρος Τμήματος Προσχολικής Εκπ/σης Πανεπιστημίου Κρήτης

9:15-9:30: «Δράσεις Ενεργού Πολίτη».

Νικόλαος Χριστοδούλου

Σύμβουλος Β΄ ΙΕΠ

Συντονιστής Μονάδας Εκπαίδευσης για τον Ενεργό Πολίτη και την Αειφορία

9:30-9:45:

Φωτεινή Αλεξανδράκη: «Αποτίμηση Εκπαιδευτικού Προγράμματος ΣΜΠΔ»

Σύμβουλος Εκπ/σης ΠΕ60 2ης Ενότητας Χανίων

9:45-10:45: Παρουσιάσεις Καλών Πρακτικών για Ψηφιακό Παιχνίδι

2ο Νηπιαγωγείο Αρωνίου: «Από που ‘σαι ποταμάκι;»

Αντωνία Βανδουλάκη-Μαρία Ραμουτσάκη

4ο Νηπιαγωγείο Κουνουπιδιανών: «Σώστε το νερό»-«Η θάλασσά μας κινδυνεύει»

Χριστίνα Καραγκούνη,Μαρία Ψαρού- Ράνια Πατσογιάννη,Αναστασία Φίλων

5ο Νηπιαγωγείο Κουνουπιδιανών: «Ο κύκλος της ασφάλειας στο διαδίκτυο»

Αγγελική Γιαλιτάκη, Ειρήνη Σαββαδέλη

11ο Νηπιαγωγείο: «Παίζουμε παιχνίδι:μαθαίνω ιστορία παίζοντας ψηφιακά»

Μαρία Σκορδύλη

10:45-11:00: Διάλειμμα

11:00-12:00: Παρουσιάσεις Καλών Πρακτικών για Αισθητηριακό Παιχνίδι

1ο Σούδας: «Το ταξίδι της σταγόνας…από τον Βόρειο Πόλο σε θάλασσες, λίμνες και ποτάμια!»

Aντιγόνη Τσιαμπαλή,Μαρία Πακιουφάκη

 2ο Σούδας: «Το νησί των αισθήσεων»

Κική Καστρινάκη

 29ο Νηπιαγωγείo: «Με μπουκάλι αισθητηριακό, ιστορία θα σας πω»

Φωτεινή Μαντέλου, Νταντινάκη Γεωργία

 Νηπιαγωγείο Σκαλωτής: « Κεράκι μυρωδάτο

Σταυρούλα Καβρουδάκη

 Νηπιαγωγείο Πατσιανού: «Τι κρύβει μέσα η κάμπια;»

Σαββούλα Φωτοπούλου

Νηπιαγωγείο Πατσιανού-Νηπιαγωγείο Σκαλωτής

Παρουσίαση συνεργατικής εθελοντικής δράσης: «Ημέρα εθελοντισμού και ενεργού πολιτειότητας», Σαββούλα Φωτοπούλου, Σταυρούλα Καβρουδάκη

Νηπιαγωγείο Βάμου: «Τα μυστικά του Φθινοπώρου»

Γραμματική Μπερτάκη,Νικόλαος Σεγρεδάκης

Νηπιαγωγείο Ασκύφου: «Γίνε και εσύ ήρωας του περιβάλλοντος»

Μαρία Ψυχουντάκη

12:00-12:10: Διάλειμμα

12:10-13:00: Παρουσιάσεις Καλών Πρακτικών για το Θεατρικό Παιχνίδι

 19ο Νηπιαγωγείο: «Το δικαίωμα των παιδιών στο παιχνίδι και στον ελεύθερο χρόνο»

Αιμιλία Σπυράκη, Δέσποινα Κουμανδράκη

22ο Νηπιαγωγείο: «Πως αλλάζει ο καιρός;»- «Απο σπορί δεντράκι»

Ελένη Παπαραφτάκη-Eύα Παντελάκη

Κουρνά: «Με το θέατρο παρέα, παίζουμε όλοι μαζί ωραία»

 Άννα-Στυλιανή Καραμούζη

Δράμια: «Μπερδεύοντας τους ζωγράφους»

Ελένη Δημητρίου, Αφροδίτη Σταυγιαννουδάκη

 Ασή Γωνιά:«Πάμε σαν άλλοτε»

Ελένη Δημητρακάκη, Μαρία Μακρυγιωργάκη

 

 13ο Νηπιαγωγείο: «» Η βια στα παιχνίδια του χθες» – «Η βια στα σύγχρονα παιχνίδια»

Χρύσα Μαρουσάκη-Τέρη Μπικάκη

9ο Νηπιαγωγείο: «Ευχές από καρδιάς»- «Φύγε-φύγε ποντικάκι, παιχνίδια συνεργασίας και εμπιστούνης»

Ιωάννα Μιχαλογιάννη-Μαρία Σταυριανουδάκη

15ο Νηπιαγωγείο: «Ίδιοι και διαφορετικοί ας παίξουμε όλοι μαζί»

Ελένη Καλαθάκη,Σουλτάνα Σερέτη

 34ο Νηπιαγωγείο: «Η λογομαχία των πλήκτρων»

Πηνελόπη Κοπανάκη

13:00-13:45: Παρουσιάσεις Καλών Πρακτικών για το Ψηφιακό Παιχνίδι

Νηπιαγωγείο Νεροκούρου: «Παίζοντας με τις λέξεις του Πολυτεχνείου»

Ψεγιαννάκη Ευαγγελία, Δενδράκη Καλλιόπη

 Άγιοι Σαράντα: «Συνεργάζομαι, παίζω, μαθαίνω, ψηφιακά δημιουργώ»

Φωτεινή Κακαρώνη, Φωτεινή Λιόλιου, Ειρήνη Χιωτάκη

1ο Τσικαλαριών: «Προσέχω ατυχήματα μην έχω»– «Τα σύνεργα του διασώστη»

Παρασκευή Αλογδιανάκη-Ευθυμία Κωνσταντοπούλου

2ο Τσικαλαριών: «Η δική μας Φρίντα»

Κατερίνα Μπροτζάκη, Μαρία Σερκίζη

13:45-14:00: Προβληματισμοί – Συζήτηση-Λήξη ημερίδας