Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2025
Η Τούρκικη κρήνη του Χανιαλή στην πόλη του Ηρακλείου
Η Λευκωσία η πρωτεύουσα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Λευκωσία είναι η πρωτεύουσα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ήταν σειρήνα, μία από τις κόρες του Αχελώου και της Μελπομένης και η ονομασία της μεταφράζεται ως «Λευκή Ουσία».
Χτισμένη πάνω στον Πεδιαίο ποταμό, η Λευκωσία αποτελεί την έδρα της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο πληθυσμός του Δήμου Λευκωσίας ανέρχεται στους 55.014 κατοίκους, η αστική περιοχή έχει περίπου 244.500 κατοίκους και η μητροπολιτική περιοχή της πρωτεύουσας περίπου 330.000 κατοίκους.
Στην αρχαιότητα η πόλη ονομαζόταν Λήδρα και ήταν ένα από τα αρχαία βασίλεια της Κύπρου. Ως πρωτεύουσα της Κύπρου για περισσότερο από χίλια χρόνια, η Λευκωσία καταλήφθηκε στην πορεία από τους Φράγκους, τους Ενετούς, τους Οθωμανούς και τους Βρετανούς.
Το ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας σήμερα βρίσκεται μέσα στα μεγάλα μεσαιωνικά τείχη που έκτισαν οι Ενετοί. Τα τείχη αυτά αποτελούν σήμα κατατεθέν της πόλης, με τους προμαχώνες και τις πύλες τους να αξιοποιούνται για να στεγάσουν σημαντικά κτήρια της πόλης όπως το Δημαρχείο και άλλα κτήρια.
Το βόρειο μέρος της πόλης (Βόρεια Λευκωσία) εξακολουθεί να βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή, έτσι η Λευκωσία αποτελεί τη μόνη απομένουσα διχοτομημένη πρωτεύουσα στην Ευρώπη. Η πόλη, προσφέρει ένα από τα υψηλότερα βιοτικά επίπεδα στον κόσμο.
Στη Λευκωσία εδρεύει το Πανεπιστήμιο Κύπρου και ακόμη άλλα τέσσερα πανεπιστήμια, τρία ιδιωτικά και ένα δημόσιο.
Οι κατεχόμενες και οι ελεύθερες περιοχές της Λευκωσίας χωρίζονται από τη Γραμμή Κατάπαυσης του Πυρός. Πολλές φορές, αυτή λέγεται και "Πράσινη Γραμμή", παίρνοντας το όνομά της από τη γραμμή πράσινου χρώματος που σχεδιάστηκε πάνω στον χάρτη της Κύπρου το 1963 για να δείξει τα όρια των ελληνικών και τουρκικών τομέων.
Εφαπτόμενη της πράσινης γραμμής προς τα ελεύθερα εδάφη, υπάρχει μια ζώνη, η οποία ονομάζεται νεκρή ζώνη. Πρόκειται για μια ζώνη στην οποία η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει παραχωρήσει δικαίωμα ελέγχου στα Ηνωμένα Έθνη για διατήρηση του status quo το οποίο έχει προκύψει από την εισβολή της Τουρκίας το 1974.
Η Γραμμή Κατάπαυσης του Πυρός εκτείνεται ανατολικά και δυτικά της Λευκωσίας, διασχίζοντας όλη την Κύπρο.
Η πόλη είναι το διοικητικό και εμπορικό κέντρο της Κύπρου και σε αυτήν λειτουργούν αρκετές βιομηχανίες που παράγουν ρουχισμό, δερμάτινα, κεραμικά, πλαστικά προϊόντα κ.λπ. Τα τελευταία χρόνια έχει επίσης μετατραπεί σε κέντρο υπηρεσιών ιδιαίτερα χρηματοοικονομικής και εκπαιδευτικής φύσης.
Από αρχαιοτάτων χρόνων η πόλη της Λευκωσίας υπήρξε το κέντρο της Κύπρου, τόσο από γεωγραφικής πλευράς, όσο και από συγκοινωνιακής και οικονομικής. Το γεγονός αυτό την κατέστησε τρόπον τινά τη διοικούσα της Κύπρου, αφού αργότερα έγινε και πρωτεύουσα του νησιού.
Πολιτικά διοικείται από τον εκάστοτε δήμαρχο. Σημερινός δήμαρχος είναι ο Χαράλαμπος Προύντζος. Προηγούμενοι δήμαρχοι υπήρξαν ο Κωνστατίνος Γιωρκάτζης, η Ελένη Μαύρου, ο Μιχαλάκης Ζαμπέλας, ενώ παλαιότερα για σειρά ετών και θητειών υπήρξε ο Λέλλος Δημητριάδης.
Το Δημαρχείο της πόλης βρίσκόταν κτισμένο πάνω στον προμαχώνα Ντ'Αβίλα, δίπλα από την Πλατεία Ελευθερίας. Σήμερα το Δημαρχείο της πόλης έχει μεταφερθεί στο κέντρο της παλιάς πόλης πλησίον της Ιεράς Αρχιεπισκοπής.
Στη Λευκωσία εδρεύει η εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Νότια του κέντρου βρίσκεται το Προεδρικό Μέγαρο όπου μένει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και όπου έμενε επί αποικιοκρατίας και ο Άγγλος κυβερνήτης της Κύπρου. Στη Λευκωσία βρίσκονται όλα τα υπουργεία, η Βουλή των Αντιπροσώπων αλλά και το Ανώτατο Δικαστήριο.
Στην πόλη της Λευκωσίας, μέσα από τα Ενετικά Τείχη, υπάρχει το Μέγαρο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου. Η Λευκωσία, αν και παλαιότερα είχε δικό της Επίσκοπο, τον Άγιο Τριφύλλιο Επίσκοπο Λήδρας, σήμερα ανήκει εκκλησιαστικά στην περιφέρεια της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου. Σημερινός Αρχιεπίσκοπος Κύπρου είναι ο Γεώργιος.
Η παλαιότερη αναφορά της Λευκωσίας βρίσκεται πάνω σε πρίσμα πηλού του Ασσυρίου βασιλιά Εσαρχαδδών το 672 π.Χ.. Αυτό είναι μια αναφορά στην πόλη-Λήδρα που βρίσκεται στην Λευκωσία, και η πόλη ονομάζεται "Lidir". Το όνομα Λήδρα και οι παραλλαγές (όπως Ledroi) παρέμειναν σε χρήση μέχρι το 392 μ.Χ., όταν χρησιμοποιήθηκε γραπτώς από τον Άγιο Ιερώνυμο.
Ωστόσο, αυτό το κείμενο αναφέρεται επίσης στην πόλη ως "Λευκοθέων", και οι παλαιοχριστιανικές πηγές αυτής της περιόδου είναι οι πρώτες που χρησιμοποίησαν παρόμοιες παραλλαγές του ονόματος Λευκωσία (π.χ. Λευτεώνος). Η προέλευση του ονόματος "Λευκωσία" θεωρείται από τους μελετητές ως "τοπωνυμικό παζλ".
Το όνομα καταγράφεται στην πλειονότητα των βυζαντινών πηγών ως "Λευκούσια", και γίνεται δεκτό στη βιβλιογραφία ότι το όνομα "πιθανότατα" προέρχεται από την ελληνική φράση "λευκή ουσία
Γνωστή και ως "Λήδρα" στους αρχαίους χρόνους, η πόλη ήταν η έδρα των Φράγκων βασιλέων της Κύπρου από το 1192. Κατελήφθη από τους Ενετούς το 1489 και τους Τούρκους το 1570.
Διάδοχος πόλη των αρχαίων Λεδρών, ενός από τα δώδεκα βασίλεια της αρχαίας Κύπρου που είχαν ιδρυθεί από τους Αχαιούς μετά το τέλος του Τρωικού Πολέμου. Ίχνη της αρχαίας εκείνης πόλης, χρονολογούμενα από τα προϊστορικά χρόνια, είχαν βρεθεί στον λόφο νοτιοανατολικά της σημερινής Λευκωσίας (συνοικία Αγίας Παρασκευής).
Σε άλλα σημεία της Λευκωσίας βρέθηκαν κατά καιρούς ερείπια κτηρίων και αρχαίοι τάφοι των προϊστορικών χρόνων, των ελληνιστικών χρόνων, των ρωμαϊκών χρόνων, της πρωτοβυζαντινής εποχής κ.λπ. Το βασίλειο των αρχαίων Λεδρών διαλύθηκε νωρίς, ίσως τον 8ο ή τον 7ο π.Χ. αιώνα.
Γνωρίζουμε ένα μόνο βασιλιά του, τον Ονασαγόρα. Στις πηγές αναφέρεται ότι οι Λέδρες ήταν μικρός και άσημος οικισμός κατά τον 1ο μ.Χ. αιώνα. Ο χαρακτήρας της πόλης ήταν τότε καθαρά γεωργοκτηνοτροφικός.
Η πόλη, επειδή βρισκόταν στο εσωτερικό του νησιού και όχι στα παράλια, δεν γνώρισε την αλματώδη ανάπτυξη και ακμή άλλων αρχαίων κυπριακών πόλεων που οφειλόταν κυρίως στο εμπόριο.
Κατά τον 4ο μ.Χ. αιώνα ήταν επισκοπική έδρα, με όνομα Επισκοπή Λήδρας με επίσκοπο τον Άγιο Τριφύλλιο, επίσκοπο Λήδρας, μαθητή του Αγίου Σπυρίδωνος, Επίσκοπου Τριμυθούντος.
Σήμερα, η Επισκοπή Λήδρας δεν βρίσκεται στη Λευκωσία εφόσον δεν έχει επισκοπική περιφέρεια, και ο Επίσκοπος της είναι Τιτουλάριος και είναι ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Λήδρας κ. Επιφάνιος, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Μαχαιρά.
Έγινε πρωτεύουσα της Κύπρου στη βυζαντινή εποχή, όταν οι Άραβες το 647 κατέστρεψαν τη μέχρι τότε πρωτεύουσα του νησιού Σαλαμίνα.
Κατά τα βυζαντινά χρόνια η πόλη αναφέρεται ως Λευκουσία (ίσως από το Λευκή Περιουσία), αλλά και ως Καλληνίκησις, και ως πόλη των Λευκών Θεών. Πρωτεύουσα της Κύπρου έγινε η Λευκωσία κατά ή λίγο μετά το 965, όταν δηλαδή η Κύπρος απαλλάχθηκε από τον αραβικό κίνδυνο και επανεντάχθηκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Τότε οι Βυζαντινοί μετέφεραν την έδρα της διοίκησης στη Λευκωσία, στο κέντρο περίπου της Κύπρου, κυρίως για λόγους περισσότερης ασφάλειας από επιδρομές που συχνά έπλητταν τις παραλιακές περιοχές του νησιού. Έκτοτε, και ως σήμερα, παρέμεινε πρωτεύουσα της Κύπρου.
Όταν ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος κατέλαβε την Κύπρο, το 1191, την πούλησε λίγο αργότερα στους Ναΐτες Ιππότες που εγκατέστησαν τη διοίκησή τους στη Λευκωσία. Το Πάσχα του 1192 οι κάτοικοι της πόλης εξεγέρθηκαν κατά των Ναϊτών, αλλά κατεσφάγησαν.
Οι Ναΐτες επέστρεψαν τότε την Κύπρο στο Ριχάρδο, κι εκείνος την πούλησε στο Γάλλο ευγενή Γκι των Λουζινιάν.
Έτσι, από το 1192 άρχισε η περίοδος της Φραγκοκρατίας, που κράτησε ως το 1489. Κατά το διάστημα αυτό, η Λευκωσία ήταν η πρωτεύουσα του μεσαιωνικού βασιλείου της Κύπρου, έδρα των Λουζινιανών βασιλέων του νησιού, της Λατινικής Εκκλησίας και της φράγκικης διοίκησης.
Κτίστηκαν τότε τα τείχη της πόλης, όπως και πολλά λαμπρά ανάκτορα και άλλα οικοδομήματα, μεταξύ των οποίων ο σωζόμενος και σήμερα μεγάλος γοτθικός καθεδρικός ναός της Αγίας Σοφίας (Σελιμιγιέ τζαμί).
Οι τάφοι των Λουζινιανών βασιλιάδων βρίσκονταν στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας, στην κατεχόμενη Λευκωσία.
Το 1374 η Λευκωσία καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Γενουάτες, ενώ το 1426 καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Σαρακηνούς (Μαμελούκους της Αιγύπτου). Το 1489 η Κύπρος καταλήφθηκε από τη Βενετία και η Λευκωσία εξακολούθησε να είναι η πρωτεύουσα.
Το 1567, όταν οι Βενετοί έκτισαν τις νέες οχυρώσεις της Λευκωσίας, αυτές που σώζονται ως σήμερα, γκρέμισαν όχι μόνο τις παλαιότερες αλλά και πολλά άλλα σημαντικά οικοδομήματα, όπως το βασιλικό ανάκτορο, ιδιωτικά ανάκτορα, εκκλησίες και μοναστήρια, τόσο των ορθοδόξων όσο και των Λατίνων.
Το 1570 περίπου, η Λευκωσία πολιορκήθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους που είχαν εισβάλει στην Κύπρο. Η άμυνα των Βενετών ήταν προβληματική, αλλά η πόλη άντεξε μια σκληρή πολιορκία για 40 ημέρες, μέχρι την πτώση της στις 9 Σεπτεμβρίου 1570.
Τότε γνώρισε τη μεγαλύτερη καταστροφή όταν ο Σελίμ Β΄ κατέλαβε την πόλη και έσφαξε 20.000 κατοίκους. Το 1821, στην πλατεία, μπροστά στο σεράι του Τούρκου πασά, καρατομήθηκε ο αρχιεπίσκοπος Κυπριανός κι οι πρόκριτοι της πόλης.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας (1570-1878), η Λευκωσία παρέμεινε πρωτεύουσα της Κύπρου, αλλά γνώρισε την παρακμή (όπως και ολόκληρη η Κύπρος άλλωστε) και κατέληξε να είναι μια μικρή και άσημη πόλη, κλεισμένη στα ψηλά της τείχη.
Άρχισε και πάλι να αναπτύσσεται μετά την κατάληψη της Κύπρου από τους Άγγλους, το 1878. Στα χρόνια της αγγλικής κατοχής υπήρξε έδρα του Άγγλου αρμοστή. Το 1905 αρχίζει να λειτουργεί ο Κυπριακός Κυβερνητικός Σιδηρόδρομος που ένωνε τη Λευκωσία με τη Μόρφου και την Ευρύχου (στα δυτικά) και την Αμμόχωστο (στα ανατολικά).
Το 1922 μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, εγκαταστάθηκαν στη Λευκωσία, όπως και σε όλη την Κύπρο, οικογένειες Ελλήνων Μικρασιατών, καθώς βρήκαν ανάμεσα στους 'Ελληνες της Κύπρου θερμή φιλοξενία και ρίζωσαν στο νησί εμπλουτίζοντας την κοινωνία και τον πολιτισμό.
Μεγάλη όμως ακμή άρχισε να γνωρίζει μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου, το 1960, οπότε και έγινε πρωτεύουσα του κράτους. Ωστόσο η πόλη συνέχισε να είναι διαχωρισμένη σε δύο τομείς, τον ελληνικό και τον τουρκικό. Λόγω των διακοινοτικών ταραχών, που άρχισαν τα Χριστούγεννα του 1963, η πόλη μοιράστηκε σε ελληνικό και σε τουρκικό τμήμα. Κατά την τουρκική εισβολή του Ιουλίου του 1974 δέχτηκε τρομακτικές καταστροφές.
Μετά το 1974, εξακολούθησε να είναι μοιρασμένη, ενώ σήμερα είναι η μοναδική πόλη στον κόσμο που εξακολουθεί να είναι χωρισμένη στα δύο.
Πριν από τον Ιούλιο του 1974 είχε πληθυσμό που ξεπερνούσε τις 55.000 μαζί με τα προάστια, από τα οποία τα 4/5 περίπου ήταν Ε/Κ. Είναι όμορφη πόλη και το νέο τμήμα της έχει άριστη ρυμοτομία. Περιβάλλεται από τα ερείπια του βενετικού κάστρου, που στη θέση της τάφρου του υπάρχει ένα θαυμάσιο άλσος. Έχει 11 μεγάλες εκκλησίες, ενώ τα τεμένη που υπάρχουν είναι μεσαιωνικές εκκλησίες που μετατράπηκαν από τους Τούρκους κατακτητές σε μουσουλμανικά τεμένη.
Είναι η έδρα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου και διαθέτει το περίφημο Παγκύπριο Γυμνάσιο, που ιδρύθηκε το 1812 από τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό κι έβγαλε τόσους ήρωες μαθητές στα χρόνια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ.
Είναι επίσης έδρα της τράπεζας της Κύπρου κι έχει πολλά υποκαταστήματα ξένων κι ελληνικών τραπεζών. Στολίζεται από το νέο Αρχιεπισκοπικό Μέγαρο βυζαντινού ρυθμού, που δέχτηκε καταστροφή κατά τις τραγικές ημέρες του Ιουλίου του 1974, το μουσείο λαϊκής τέχνης, το αρχαιολογικό μουσείο της Κύπρου, τη Σεβέρειο βιβλιοθήκη, το κτήριο της Βουλής, το Προεδρικό Μέγαρο το οποίο ήταν το κυβερνείο του Άγγλου κυβερνήτη κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας, και άλλα νεόδμητα κτήρια. Το αεροδρόμιο της Λευκωσίας ήταν κόμβος για τις αεροπορικές συγκοινωνίες της Μ. Ανατολής.
Η Λευκωσία είναι πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, της μεγαλύτερης του νησιού που έχει πληθυσμό 338.000 κατοίκους.
Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974 η Λευκωσία προέβαλε σημαντική αντίσταση κατά των Τούρκων εισβολέων, οι οποίοι δεν κατόρθωσαν να περάσουν στο νότιο τμήμα της πόλης. Κατά την επιδρομή και τις μάχες που ακολούθησαν, στη Λευκωσία καταστράφηκαν πολλά κτήρια, νοσοκομεία, καθώς επίσης και το αεροδρόμιο από τους συνεχείς βομβαρδισμούς των τουρκικών αεροπλάνων.
Σήμερα η Πράσινη Γραμμή αποτελεί το σύνορο μεταξύ της τουρκοκρατούμενης Κύπρου και της ελεύθερης. Επίσης η Πράσινη Γραμμή αποτελεί και τόπο στάθμευσης της ειρηνευτικής δυνάμεως του Ο.Η.Ε.
Η Λευκωσία είναι σημαντικός οικονομικός πόλος, με πολλά καταστήματα, τρία σύγχρονα εμπορικά κέντρα, εστιατόρια και κέντρα ψυχαγωγίας.
Η Λευκωσία κατατάσσεται διεθνώς ως η πλουσιότερη, σε κατά κεφαλήν εισόδημα, πόλη της Ανατολικής Μεσογείου και η δέκατη πλουσιότερη πόλη στον κόσμο σύμφωνα με την αγοραστική δύναμη.
Η πόλη φιλοξενεί τα κεντρικά γραφεία 5 κυπριακών τραπεζών. Υπάρχουν πάνω από 15 ξενοδοχεία στην Επαρχία Λευκωσίας. Η πόλη κατατάσσεται το 185ο πιο ακριβό μέρος στον κόσμο από 300 διεθνείς τοποθεσίες. Η πόλη είναι ένα εμπορικό κέντρο και κατασκευάζει υφάσματα, δερμάτινα, κεραμικά, πλαστικά και άλλα προϊόντα.
Πολλά ορυχεία χαλκού βρίσκονται σε κοντινή απόσταση. Η Λευκωσία αποτελεί την έδρα του Πανεπιστημίου Κύπρου και τεσσάρων άλλων πανεπιστημίων. Οι Κυπριακές Αερογραμμές είχαν τα κεντρικά γραφεία τους στη Λευκωσία. Το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο στην Κύπρο, το Λευκωσία Mall, βρίσκεται στην πόλη.
Το Κυπριακό Αρχαιολογικό Μουσείο στη Λευκωσία είναι το μεγαλύτερο αρχαιολογικό μουσείο της χώρας. Είναι το μουσείο με την πλουσιότερη και μεγαλύτερη συλλογή κυπριακών και μη αρχαιοτήτων στον κόσμο.
Η συλλογή αποτελείται αποκλειστικά από αντικείμενα που ανακαλύφθηκαν στο νησί. Τα εκθέματα έχουν αποθηκευτεί έξω από τα τείχη της Λευκωσίας μετά από την ίδρυση του μουσείου το 1882 κάτω από τη βρετανική διοίκηση.
Το Βυζαντινό Μουσείο και Πινακοθήκη του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ βρίσκεται στο κέντρο της Λευκωσίας, στο προαύλιο του καθεδρικού ναού του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, δίπλα στο Αρχιεπισκοπικό Μέγαρο.
Στο Μουσείο παρουσιάζονται εικόνες, αποτοιχισμένες τοιχογραφίες, ιερά κειμήλια, εκκλησιαστικά σκεύη και άμφια. Επίσης στην Πινακοθήκη παρουσιάζεται μια μεγάλη συλλογή ελληνικών και ευρωπαϊκών έργων τέχνης καθώς επίσης και η Συλλογή Κειμηλίων του Μικρασιατικού Ελληνισμού Κύπρου.
Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Κύπρου ή αλλιώς Εθνογραφικό Μουσείο της Λευκωσίας φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συλλογή των εθνογραφικών αντικειμένων στη χώρα, η οποία περιλαμβάνει φορεσιές, κεραμικά, δαντέλες, μεταλλοτεχνίες, ξυλογλυπτική και ζωγραφική. Η Λευκωσία φιλοξενεί ένα μεγάλο αριθμό από αίθουσες τέχνης.
Το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας συνεργάζεται με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που άνοιξε τον Ιανουάριο του 1994 και βρίσκεται στον παλαιό ηλεκτρικό σταθμό. Τον παλαιό ηλεκτρικό σταθμό δώρισε απλόχερα στον Δήμο Λευκωσίας η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου. Η πόλη φιλοξένησε τον διαγωνισμό της Μις Υφήλιος 2000, στο Κλειστό Γυμναστήριο Ελευθερία.
Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Φιλοποίμην Φίνος
Στη συνέχεια, επισημαίνεται πως η συγκεκριμένη βράβευση αποτέλεσε τιμή όχι μόνο για τον Φιλοποίμενα Φίνο, αλλά και για όλους τους ανθρώπους του ελληνικού σινεμά που συνεργάστηκαν μαζί του: «Ήταν μια συμβολική αλλά και απολύτως δίκαιη αναγνώριση του έργου ενός ανθρώπου που δεν έμεινε απλώς παραγωγός – αλλά έγινε θεμέλιος λίθος του ποιοτικού εμπορικού κινηματογράφου στη χώρα.
Ο Φίνος, με το όραμά του, την τόλμη του και την επιμονή του, έθεσε τις βάσεις για μια εγχώρια κινηματογραφική βιομηχανία που μπορούσε να σταθεί αυτόνομα, να παράγει υψηλού επιπέδου έργα και να κερδίζει την αγάπη του κοινού. Η βράβευση αυτή δεν ήταν μόνο τιμή προς τον ίδιο, αλλά και προς όλους τους ανθρώπους του ελληνικού σινεμά που εργάστηκαν πλάι του, δημιουργώντας μια χρυσή εποχή που έμεινε ανεξίτηλη στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων».
Ημέρα Εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος - Κατάθεση στεφάνων την Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου
Σας προσκαλούμε να τιμήσετε με την παρουσία σαςτις εκδηλώσεις, που θα πραγματοποιηθούν στο Ηράκλειο την Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2025, ημέρα Εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος.
Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2025
Ι. ΓΕΝΙΚΑ
ΙΙ. ΕΙΔΙΚΑ
ΩΡΑ 8:00
ΩΡΑ 10:15
Επίσημη Δοξολογία στο Ιερό Ναό του Αγίου Τίτου.
• Προσέλευση επισήμων και Αρχών.
• Επίσημη δοξολογία στην οποία θα χοροστατήσει ο Σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ευγένιος. Για το ιστορικό των δραματικών εκείνων ημερών θα μιλήσει η κ. Δανδάλη Ευαγγελία, Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Αλατσατιανών Ν. Ηρακλείου.
ΩΡΑ 11:00
• Προσέλευση επισήμων και Αρχών στο χώρο του μνημείου.
• Επιμνημόσυνη δέηση.
• Κατάθεση στεφάνων από τους:
Παρακαλούμε, όσους από τους παραπάνω επιθυμούν να καταθέσουν στεφάνι, να ενημερώσουν για την κατάθεση μέχρι την Πέμπτη 4 Σεπτεμβρίου 2025 στο τηλέφωνο 2813400374 (Ώρες επικοινωνίας: 08.00-14.30)
ΩΡΑ 19:00
Συνεχίζεται με επιτυχία το Φεστιβάλ των Τειχών
Συνεχίζεται με επιτυχία το Φεστιβάλ των Τειχών
Το πρόγραμμα για 1 και 2 Σεπτεμβρίου
Με μουσική και ξενάγηση στα Ενετικά Τείχη κύλησε η δεύτερη μέρα του Φεστιβάλ των Τειχών που διοργανώνει ο Δήμος Ηρακλείου και η Αντιδημαρχία Πολιτισμού με στόχο την ανάδειξη και ενσωμάτωση των Ενετικών τειχών της πόλης στην πολιτιστική ζωή των κατοίκων της και των επισκεπτών της.
Την Κυριακή 31/8 πραγματοποιήθηκε στο Κηποθέατρο «Μάνος Χατζιδάκις» η μουσική παράσταση «Ο Απόκοπος του Μπεργαδή», το οποίο είναι το σημαντικότερο κείμενο της πρώιμης Κρητικής Λογοτεχνίας από τη Ναταλία Κωτσάνη (τραγούδι, πιάνο) και τον Τάσο Κοφοδήμο (τραγούδι, στεριανό λαούτο), μαζί με το Βασίλη Ρακόπουλο στην κιθάρα, το Βαγγέλη Ζωγράφο στο κοντραμπάσο, τον Άγγελο Πολυχρόνου στα κρουστά, και με τη συμμετοχή του Ross Daly στη λύρα. Επίσης, πραγματοποιήθηκε, με μεγάλη συμμετοχή κόσμου, από την αρχαιολόγο Κάλλια Νικολιδάκη ξενάγηση στα Τείχη από τον προμαχώνα Μαρτινένγκο μέχρι τον Άγιο Ανδρέα, μια διαδρομή αφιερωμένη στη Λιάνα Σταρίδα. Το Φεστιβάλ των Τειχών ευχαριστεί θερμά το Γιάννη Βισκαδούρο για την δωρεάν διάθεση των ακουστικών ξενάγησης.
Το πρόγραμμα της Δευτέρας 1 Σεπτεμβρίου
Το έργο Επαναστατικές μέθοδοι για τον καθαρισμό της πισίνας σας της Αλεξάνδρας Κ*, που θεωρείται μια από τις σημαντικές φωνές της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας παρουσιάζεται από το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης σε σκηνοθεσία της Σοφίας Δερμιτζάκη την Δευτέρα 1/9 στις 20:30 στο Κηποθέατρο «Μάνος Χατζιδάκις».
Στη χαμηλή πλατεία του Προμαχώνα Βιτούρι, ο Δούρειος Ήχος, η μπάντα που ξεκίνησε την πορεία της τον Απρίλιο του 2024 με επιρροές από την ελληνική ροκ σκηνή θα πραγματοποιήσει συναυλία στις 21:30.
Για το σινεφίλ κοινό της πόλης, στις 21:00 στο Θερινό Κινηματογράφο Βηθλέεμ θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ Cunningham του Άλα Κόβγκαν αφιερωμένο στον θρυλικό Αμερικανό μοντέρνο φωτογράφο Μερς Κάνιγχαμ (1919-2009).
Το πρόγραμμα της Τρίτης 2 Σεπτεμβρίου
Την Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου ξεκινά το Εργαστήριο κρουστών για εφήβους από τον Νίκο Τουλιάτο στο Ανοιχτό Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» στην Πύλη «Βηθλεέμ». Η δράση γίνεται με τη συμμετοχή επαγγελματιών μουσικών της ομάδας Ηχόδραση, του Νίκου Τουλιάτου και συνεργατών του και προσφέρεται δωρεάν στους εφήβους και νέους του Δήμου Ηρακλείου. Το εργαστήριο απευθύνεται σε εφήβους από Α’ Γυμνασίου με δήλωση συμμετοχής από 22.08 έως 02.09 καθημερινά 11:00-14:00 στο τηλ. 2813409258. Στα εργαστήρια θα χρησιμοποιηθούν και καθημερινά αντικείμενα ως
κρουστά όργανα, ενώ δεν απαιτείται προηγούμενη μουσική εμπειρία. Όσοι επιθυμούν μπορούν να παρακολουθήσουν το εργαστήριο ως θεατές.
Πρόγραμμα Εργαστηρίου:
Τρίτη 02.09 - Παρασκευή 05.09: Ώρες εργαστηρίου 12:00 - 14:00 και 18:00 - 20:00.
Σάββατο 06.09: τελικό εργαστήριο 12:00 - 14:00, 17:00 στήσιμο, 18:00 πρόβα συναυλίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελετή ονοματοδοσίας του Ανοικτού Θεάτρου «Μίκης Θεοδωράκης» στην Πύλη Βηθλέεμ θα πραγματοποιηθεί στις 19:00.
Στον Προμαχώνα Ιησού η Ορχήστρα Vamos θα παρουσιάσει τη συναυλία Σαν Σινεμά στις 20:30 με τραγούδια και μουσικές των Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι και Μίμη Πλέσσα υπό την ενορχήστρωση και τη διεύθυνση του Θανάση Παπαθανασίου.
Στην χαμηλή πλατεία Προμαχώνα «Παντοκράτορα» θα πραγματοποιηθεί μουσικοχορευτική βραδιά από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Tangoneon και ομιλία για την ιστορία του αργεντίνικου τάνγκο στις 21:00.
Τέλος, για το σινεφίλ κοινό της πόλης, στις 21:00 στο Θερινό Κινηματογράφο Βηθλέεμ θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ Cunningham του Άλα Κόβγκαν αφιερωμένο στον θρυλικό Αμερικανό μοντέρνο φωτογράφο Μερς Κάνιγχαμ (1919-2009).
Χρήσιμες πληροφορίες για 2ο Φεστιβάλ των Τειχών - Candia Walls Festival
Είσοδος - Εισιτήρια:
• Η διάθεση των δελτίων δωρεάν εισόδου και των εισιτηρίων γίνεται μέσω της υπηρεσίας ticketservices.gr δύο μέρες πριν την προγραμματισμένη ημερομηνία της κάθε παράστασης και έως την εξάντλησή τους.
• Περιορισμένος αριθμός εισιτηρίων και δελτίων δωρεάν εισόδου θα διατεθεί από το ταμείο του Κηποθεάτρου «Νίκος Καζαντζάκης», για δημότες που δεν έχουν δυνατότητα ηλεκτρονικής έκδοσης δύο μέρες πριν την προγραμματισμένη ημερομηνία της κάθε παράστασης και έως την εξάντλησή τους.
• Τιμές εισιτηρίων: 5€ (κανονικό), 2,5€ (μειωμένο: μαθητές, φοιτητές, πολύτεκνοι, άνεργοι, ΑΜεΑ, άνω των 65, παιδιά έως 6 ετών).
• Γενική είσοδος στον Θερινό Κινηματογράφο «Βηθλεέμ» 4€.
• Στις τιμές των εισιτηρίων δεν περιλαμβάνονται τα έξοδα έκδοσης ηλεκτρονικού εισιτηρίου.
• Στις εκδηλώσεις που δεν ορίζεται δελτίο δωρεάν εισόδου ή εισιτήριο, η είσοδος είναι ελεύθερη. Προμηθευτείτε το εισιτήριό σας εδώ: www.ticketservices.gr/event/candia-walls-festival/
Υποστήριξη θεατών:
• Ώρα προσέλευσης: 30 λεπτά πριν την προγραμματισμένη έναρξη της παράστασης.
• Για την είσοδο στις παραστάσεις είναι απαραίτητη η επίδειξη τυπωμένου ή ηλεκτρονικού εισιτηρίου (όπου απαιτείται) καθώς και του αποδεικτικού δικαιώματος της έκπτωσης.
• Δεν επιτρέπεται η κράτηση θέσεων για θεατές που δεν βρίσκονται μέσα στον χώρο των Κηποθεάτρων, καθώς και η είσοδος μετά την έναρξη της παράστασης.
• Το προσωπικό των Κηποθεάτρων είναι διαθέσιμο να σας εξυπηρετήσει σε οτιδήποτε χρειαστείτε.
Επικοινωνία – Πληροφορίες:
• Στο γραφείο υποδοχής Κηποθέατρου «Ν. Καζαντζάκης» ή στο 2810242977 (Δευτέρα με Σάββατο 10:00-14:00 και 18:00-22:00). • Στα κοινωνικά δίκτυα του φεστιβάλ: www.facebook.com/Candia-walls-festival και www.instagram.com/candia-walls-festival
Το πρόγραμμα επιγραμματικά εδώ:
Εκθέσεις φωτογραφίας:
- Κιόσκι Προμαχώνα «Ιησού»: Τείχη: Όρια, Αναμνήσεις, Διαδρομές
- Προμαχώνας «Μαρτινένγκο»: Φως και Σκιά: Ο Χορός της Αντίθεσης
Δευτέρα 01.09 | 20:30
Κηποθέατρο «Μ. Χατζιδάκις»
Θεατρική παράσταση: Επαναστατικές μέθοδοι για τον καθαρισμό της πισίνας σας της ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Κ* | ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης σε σκηνοθεσία Σοφίας Δερμιτζάκη
Δευτέρα 01.09 | 21:30
Χαμηλή Πλατεία Προμαχώνα «Βιτούρι»
Συναυλία: Δούρειος Ήχος
Δευτέρα 01.09 | 21:00
Θερινός κιν/φος «Βηθλεέμ»
Section: Art In Cinema | Cunningham | 2019 | 93’ | Έγχρωμο | Σκηνοθεσία: Άλα Κόβγκαν
Τρίτη 02.09 – Σάββατο 06.09
Ανοιχτό Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» στην Πύλη «Βηθλεέμ»
Εκπαιδευτική δράση | Ενότητα: Στον ρυθμό των κρουστών | Εργαστήριο κρουστών για εφήβους από τον Νίκο Τουλιάτο
Τρίτη 02.9 | 19:00
Τελετή ονοματοδoσίας Aνοιχτού Θεάτρου «Μίκης Θεοδωράκης» στην Πύλη «Βηθλεέμ»
Τρίτη 02.09 | 20:30
Προμαχώνας «Ιησού»
Συναυλία: Σαν σινεμά | Ορχήστρα Vamos
Τρίτη 02.09 | 21:00
Χαμηλή Πλατεία Προμαχώνα «Παντοκράτορα»
Χορός: Γνωριμία με το αργεντίνικο τάνγκο
Τρίτη 02.09 | 21:00
Θερινός κιν/φος «Βηθλεέμ»
Section: Art In Cinema | Cunningham | 2019 | 93’ | Έγχρωμο | Σκηνοθεσία: Άλα Κόβγκαν
Τετάρτη 03.09
Ανοιχτό Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» στην Πύλη «Βηθλεέμ»
Ενότητα: Στον ρυθμό των κρουστών | Εκπαιδευτικό εργαστήριο κρουστών για εφήβους από τον Νίκο Τουλιάτο | Ώρες εργαστηρίου 12:00 - 14:00 και 18:00 - 20:00. Όσοι επιθυμούν μπορούν να παρακολουθήσουν το εργαστήριο ως θεατές
Τετάρτη 03.9 | 19:30
Δασάκι Προμαχώνα «Ιησού»
Λογοτεχνική βραδιά: Τείχη: Εμπόδια ή γέφυρες;
Τετάρτη 03.09 | 20:30
Προμαχώνας «Ιησού»
Συναυλία με τον Χρήστο Τσιαμούλη και την Καίτη Κουλλιά | Μια μεγάλη γιορτή
Τετάρτη 03.9 | 21:00
Θερινός κιν/φος «Βηθλεέμ»
Section: Art In Cinema | Kneecap | 2024 | 105’ | Έγχρωμο | Σκηνοθεσία : Ριτς Πέπιατ |
Τετάρτη 03.9 | 21:30
Χαμηλή Πλατεία Προμαχώνα «Βιτούρι»
Οπτικοακουστική δράση: common:sense - Resonance at the gate | Προβολή ταινίας: Pink Floyd: The Wall (Άλαν Πάρκερ, 1982)
Πέμπτη 04.09
Ανοιχτό Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» στην Πύλη «Βηθλεέμ»
Ενότητα: Στον ρυθμό των κρουστών | Εκπαιδευτικό εργαστήριο κρουστών για εφήβους από τον Νίκο Τουλιάτο | Ώρες εργαστηρίου 12:00 - 14:00 και 18:00 - 20:00. Όσοι επιθυμούν μπορούν να παρακολουθήσουν το εργαστήριο ως θεατές
Πέμπτη 04.09 | 20:00
Χαμηλή Πλατεία Προμαχώνα «Βιτούρι»
Οπτικοακουστική δράση: common:sense - Resonance at the gate | Fly FM 88.1 Nikos Papazoglou & Dimitris k. nick
Πέμπτη 04.09 | 21:00
Κηποθέατρο «Μ. Χατζιδάκις»
Χορευτική performance: Εκπαιδευόμενος αστροναύτης | Της χορογράφου Χλόη Αλιγιάννη
Πέμπτη 04.09 | 21:00
Θερινός κιν/φος «Βηθλεέμ»
Section: Art In Cinema | Kneecap | 2024 | 105’ | Έγχρωμο | Σκηνοθεσία : Ριτς Πέπιατ |
Παρασκευή 05.09
Ανοιχτό Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» στην Πύλη «Βηθλεέμ»
Ενότητα: Στον ρυθμό των κρουστών | Εκπαιδευτικό εργαστήριο κρουστών για εφήβους από τον Νίκο Τουλιάτο | Ώρες εργαστηρίου 12:00 - 14:00 και 18:00 - 20:00. Όσοι επιθυμούν μπορούν να παρακολουθήσουν το εργαστήριο ως θεατές
Παρασκευή 05.09 | 19:30
Προμαχώνας «Βηθλεέμ»
Μουσική παράσταση: Σκηνές Από Το Δημοτικό Τραγούδι | Αφιέρωμα στον Παντελή Μπουκάλα | Θέατρο των Φωνών / Αννα Παπαγιαννάκη Διβανή
Παρασκευή 05.09 | 20:00
Χαμηλή Πλατεία Προμαχώνα «Βιτούρι»
Οπτικοακουστική δράση: common:sense - Resonance at the gate | common:sense & friends S.O.N & Gi Ant
Παρασκευή 05.09 | 21:00
Προμαχώνας «Μαρτινένγκο» - Γήπεδο Εργοτέλη
Συναυλία: Εκεί που ξεκίνησαν όλα | Χαΐνηδες και Social Waste
Σάββατο 06.09 | 20:00
Ανοιχτό Θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» στην Πύλη «Βηθλεέμ»
Συναυλία: Ενότητα: Στον ρυθμό των κρουστών | Συναυλία Εκπαιδευτικού Εργαστηρίου Κρουστών για Εφήβους από τον Νίκο Τουλιάτο
Σάββατο 06.09 | 20:30
Χαμηλή Πλατεία Προμαχώνα «Βιτούρι»
Οπτικοακουστική δράση: common:sense - Resonance at the gate | common:sense & friends prince:of:lillies & mCurtis
Σάββατο 06.09 | 21:30
Προμαχώνας «Παντοκράτορα»
Συναυλία: 15 50 | Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου | 21:00
Σάββατο 06.09 | 21:00
Θερινός κιν/φος «Βηθλεέμ»
Section: Art In Cinema | Σάουντρακ για ένα πραξικόπημα | 2024 | 150’ | Έγχρωμο |
Σκηνοθεσία: Γιόχαν Γκριμονπρέ
Κυριακή 07.09 | 20:00
Έξοδος Πύλης «Ιησού»
Εγκατάσταση: Ψηφιακοί Μινωίτες - Branding Heritage
Κυριακή 07.09 | 20:00
Χαμηλή Πλατεία Προμαχώνα «Βιτούρι»
Οπτικοακουστική δράση: common:sense - Resonance at the gate | common:sense & friends Platy:n & Theef
Κυριακή 07.09 | 20:30
Κηποθέατρο «Μ. Χατζιδάκις»
Είτε βραδιάζει είτε φέγγει μένει λευκό το γιασεμί: Ρεσιτάλ πιάνου από τη Ντόρα Μπακοπούλου
Κυριακή 07.09 | 21:00
Θερινός κιν/φος «Βηθλεέμ»
Section: Art In Cinema: Σάουντρακ για ένα πραξικόπημα | 2024 | 150’ | Έγχρωμο | Σκηνοθεσία: Γιόχαν Γκριμονπρέ
Κυριακή 07.09 | 21:30
Προμαχώνας «Παντοκράτορα»
Συναυλία: Ενότητα: Στον ρυθμό των κρουστών | Μουσικοί Διάλογοι του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη
Δευτέρα 08.09 | 18:00-23:00
Δασάκι Προμαχώνα «Ιησού»
Αστροπαρατήρηση: Στη δύση του ηλίου ανατέλλουν τ’ αστέρια



















