Ανηφορίσαμε στο χωριό Αξός του δήμου Μυλοποτάμου

 

Η Αξός .Βρίσκεται στην Κρήτη, στο Ρέθυμνο, στο Μυλοπόταμο και μάλιστα στον ορεινό Μυλοπόταμο.

Μαζί με τη Λιβάδα μικρότερο, σε  απόσταση 2 χλμ, βορειοανατολικά - αποτελούσαν πάντα την Κοινότητα Αξού και σήμερα το Δημοτικό Διαμέρισμα Αξού του Δήμου Κουλούκωνα, στον οποίο υπάγονται.Γειτονεύει με τα χωριά: Ανώγεια, Ζωνιανά, Κράνα, Κάλυβος, Λειβάδια, Βενί, Γαράζο, Θεοδώρα, Δροσιά, Χώνος, Αϊμονας.

Είναι κτισμένο σε μια πλαγιά, βόρεια του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 500 μέτρων περίπου. Είναι στενόμακρο, σε θέση αμφιθεατρική, πυκνοκατοικημένο και με πλούσια ιστορία τριών χιλιάδων και πλέον χρόνων. 

Κάτω από το χωριό, απλώνεται μεγάλη κοιλάδα, ανάμεσα στον Ψηλορείτη και τα Τάλαια όρη, γεμάτη από περιβόλια, ελαιώνες, αμπέλια, μποστάνια και κάθε λογής δένδρα, πορτοκαλιές, μανταρινιές, καρυδιές, κερασιές, μουρνιές, μπουρνελιές, απιδιές, μηλιές, ρογδιές, συκιές, χαρουπιές, πλατάνους και πρίνους. 

Την κοιλάδα αυτή διασχίζει ποταμός που πηγάζει από τον Ψηλορείτη, το χειμώνα κατεβάζει μεγάλες ποσότητες νερού και εκβάλει στο Κρητικό Πέλαγος.

Η Αξός συνδέεται με αυτοκινητόδρομο και με καθημερινή συγκοινωνία, τόσο με το Ρέθυμνο από το οποίο απέχει 46 χλμ. όσο και με το Ηράκλειο από το οποίο απέχει 48λμ

Στο χωριό σήμερα, κατοικούν 300 άτομα κάθε ηλικίας και στη Λιβάδα 35 περίπου. Είναι εργατικοί, ειρηνικοί και φιλήσυχοι. Ασχολούνται με τη γεωργία, κτηνοτροφία, μικροεμπόριο και τα τελευταία χρόνια και με τον τουρισμό. Λειτουργεί Νηπιαγωγείο, διθέσιο Δημοτικό Σχολείο, έχει δική του ενορία, διαθέτει φούρνο, κρεοπωλείο, mini markets, τουριστικά καταστήματα, ψησταριές, ταβέρνα, καφετέριες και παραδοσιακά καφενεία. 

Είναι, από το 1960, χώρος προορισμού οργανωμένων και μη τουριστών, λόγω της σοβαρής ιστορικής και αρχαιολογικής του αξίας. Λειτουργούν τουριστικά-ξενοδοχειακά καταλύμματα, όπως είναι το «ΕΝΑΓΡΟΝ»-ΞΕΝΩΝΕΣ ΣΤΟ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ (www.enagron.gr). οι επιπλωμένες κατοικίες «ΥΑΚΙΝΘΟΣ» (www.yakinthos.gr) και «ΕΛΛΗΝΟΣΠΙΤΟ» που αποτελούν στολίδια και πόλο έλξης για την Αξό, το Μυλοπόταμο και ολόκληρη την Κρήτη

Το χωριό διαθέτει από παληά αποχετευτικό σύστημα και νερό τόσο για ύδρευση όσο και για άρδευση. Μέσα κι έξω απ' αυτό, υπάρχουν πάνω από 10 πηγές, που, άλλες λίγο και άλλες περισσότερο τρέχουν όλο το χρόνο. Η μια απ' αυτές στολίζει το κέντρο του χωριού. 

Από τα στόματα τριών λιονταριών τρέχει κρύο νερό το καλοκαίρι και ζεστό το χειμώνα. Η πηγή αυτή μαζί με το σκιανό του γέρο-πλάτανου που βρίσκεται δίπλα της, αποτελούν μαγνήτη για κάθε χωριανό ή οποιοδήποτε περαστικό όλο το καλοκαίρι. Γενιές και γενιές έχουν ξαποστάσει στο σκιανό του πλατάνου πίνοντας κρύο νερό απ' την πηγή.

ΠΗΓΗwhttp://www.axos.grw.axos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=50:wwwaxosgr&catid=42:200

Ο αυτοδίδακτος γλύπτης Βασίλης Τριανταφυλλάκης απο το χωριό Άγιος Βασίλειος Πεδιάδος

 

Ο Βασίλης Τριανταφυλλάκης , γεννήθηκε το 1951 στο χωριό Άγιος Βασίλειος Πεδιάδος Ν.Ηρακλείου, όπου και διαμένει. Παιδί αγροτικής οικογένειας, μεγαλωμένος μέσα στη φύση και με επιροές από την Κρητική παράδοση. Από μικρός έπαιρνε πέτρες και τους έδινε μορφή σκαλίζοντάς τις. Ακόμα και τώρα αυτή είναι η ξεκούρασή του..

Το 1984 , μετά από παρότρυνση της συζύγου του, αποφάσισε να ασχοληθεί επαγγελματικά με την τέχνη της πέτρας, φτιάχνοντας ένα εργαστήριο επεξεργασίας τοπικού πωρόλιθου στον τόπο του, τον Άγιο Βασίλειο.

Το 1985, άρχισε η συνεργασία του με την Ασπασία Παπαδοπεράκη. Φιλοτέχνησαν μαζί πολλά γλυπτά έργα τα οποία κοσμούν πολλά μέρη της Ελλάδας.

Από το 2006 , στην περιοχή Μελέσες Ηρακλείου, λειτουργεί σύγχρονη μονάδα επεξεργασίας πωρόλιθου, όπου συνεχίζει να δημιουργεί πάντα επιρασμένος από την Κρητική παράδοση

Συνεργάζεται επίσης με την Αρχαιολογική υπηρεσία, με πολλά μοναστήρια αλλά και ιδιώτες.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ

Ανηφορίσαμε στο χωριό Καρύδι του δήμου Αγίου Νικολάου

 

To Καρύδι, οικισμός (υψόμ 490 μ.) του νομού Λασιθίου, 21 χλμ. ΒΔ της πόλης του Αγίου Νικολάου. Δοιηκητικά ανοίκει στον Δήμο Αγίου Νικολάου Λασιθίου και έχει 100 κατοίκους (2001).

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ

Δέρνε τον δάσκαλε να τον κάμεις Άνθρωπο

 Δέρνε τον δάσκαλε, μην τον λυπάσαι, δέρνε τον, κάμε τον άνθρωπο. Το κρέας δικό σου , τα κόκαλα δικά μου»

Αναφορά στον Γκρέκο, Ν. Καζαντζάκης

Υπάρχουν κάποιες μνήμες και κάποιες εικόνες που δεν θα φύγουν ποτέ από το μυαλό κάθε ανθρώπου, όσα χρόνια κι αν περάσουν.  Μικρό ή μεγάλο, ορεινό ή νησιωτικό, αρρένων ή θηλέων, 2/θέσιο ή 6/θέσιο, κοντά ή πολύ μακριά απ' το χωριό, μένει πάντα έντονα χαραγμένο στη σκέψη όλων.

Τα παιδιά προσπαθούσαν να μάθουν γράμματα με μεγάλες δυσκολίες γιατί τα σχολεία δεν ήταν   

   

  

 σύγχρονα, αλλά αντίθετα ήταν ένα δωμάτιο χωρίς φως, χωρίς θέρμανση. Τα παιδιά ήταν πολλά, 

     

    

   

  

 δεν είχαν ούτε βιβλία , ούτε τετράδια. Είχαν μια πένα και ένα κοντύλι. Ένας δάσκαλος 

    

   

  

 δίδασκε όλες τις τάξεις και όσα παιδιά ήταν πλούσια μέσα στον πόλεμο, μπορεί να είχαν ένα 

    

   

  

 βιβλίο. Κατάφερε η γιαγιά μου παρ' όλα αυτά να τελειώσει το δημοτικό και το γυμνάσιο, δεν 

    

   

  πήγε στο σχολαρχείο γιατί δεν είχε αρκετά χρήματα.

Υπήρχαν ελάχιστα βιβλία που αγοράζονταν από τα ίδια τα παιδιά, τα οποία είχαν 1-3 τετράδια 

    

   

  

 

και ένα μολύβι. Τα ρούχα των κοριτσιών ήταν φορέματα ή φούστες (μακριά όμως) και των 

    

   

  

 

αγοριών παντελόνια.»

Τα χρόνια που ήμουν μαθητής ήταν πολύ δύσκολα. Τα πρωί έπρεπε να είμαι 

    

   

  

 πάντα στην ώρα μου στο σχολείο, το οποίο ήταν στο διπλανό χωριό και έπρεπε να περπατώ μία 

     

    

   

  

 

ώρα για να πάω και μία ώρα για να γυρίσω. Και καλά,... όταν είχε καλή μέρα με ήλιο, όταν 

έβρεχε ή είχε χιόνι; Εκεί να σε δω. Να είναι τρύπιο το παπούτσι, όσοι είχαν, και να 

      

    

   

  

 

μπαίνουν τα χιόνια και οι λάσπες και να σου μουσκεύουν τα πόδια. Ο δάσκαλος απαιτούσε όταν 

      

    

   

  

 

έκανε κρύο, το κάθε παιδί να φέρνει και ένα κούτσουρο για τη σόμπα του σχολείου.

Η ζωή γενικότερα ήταν πιο σκληρή απ' ότι σήμερα, έτσι ήταν και οι δάσκαλοι. Είχαν μια 

     

    

   

  

 

βέργα ή έναν χάρακα και αν τολμούσαμε να μιλήσουμε ή να μην ξέρουμε κάτι μας τις έβρεχε 

    

   

  

 

για τα καλά. Εγώ όμως ήμουν καλός μαθητής και δεν είχα φάει πολύ ξύλο. Αλλά δεν με 

      

    

   

  

 

ένοιαζε, δεν λες πάλι καλά που εκείνη την εποχή στην Παραμυθιά είχαμε σχολειό!

Τα παλιά χρόνια στο σχολειό ήταν πολύ όμορφα και ξένοιαστα. Το πρωί ξυπνούσαμε στις 7:30, 

    

   

  

 

όπως πάνω κάτω και σήμερα, παίρναμε τη σάκα μας που δεν ήταν χρωματιστή, αλλά ήταν καφέ 

     

    

   

  

 

και δερμάτινη με δύο αγκράφες. Κάναμε προσευχή και μπαίναμε στην τάξη. Καθόμασταν 3-3 στα 

   

  

 

θρανία τα οποία ήταν πράσινα και ξύλινα, επειδή είμαστε 40 περίπου παιδιά. Το γραφείο του 

      

    

   

  

 

δασκάλου ήταν τοποθετημένο επάνω σ’ ένα ξύλινο βάθρο και δίπλα υπήρχε ένα πράσινος ξύλινος 

     

    

   

  

 

πίνακας. 

Στα τέλη της δεκαετίας του '70. Τότε το σχολείο λειτουργούσε 6

   

  

 

ημέρες, δηλαδή και το Σάββατο. Τα πρώτα χρόνια ήταν αρκετά δύσκολα κα το σχολείο δεν είχε 

     

    

   

  

 

καμία σχέση με το σημερινό. Βασική διαφορά ήταν ότι υπήρχαν τα σημεία στίξης ( οξεία, 

    

   

  

 

δασεία, περισπωμένη) ενώ αργότερα καθιερώθηκε το μονοτονικό σύστημα. Βασικά μαθήματα ήταν 

      

   

   

  

 

η αριθμητική και η γραμματική. Το σχολείο ήταν εξατάξιο και υπήρχε ένας δάσκαλος για όλα 

      

    

   

  

 

τα μαθήματα. Ο δάσκαλος ήταν αυστηρός, πολλές φορές κρατούσε και μία βέργα στο χέρι για 

     

    

   

  

 

εκφοβισμό προς τα παιδιά, σπάνια όμως χτυπούσε.»

Τα σχολεία γύρω στον 20ό αιώνα περίπου δεν ήταν ίδια με τα σημερινά 

    

   

  Τα Γυμνάσιο για παράδειγμα λεγόταν εξατάξιο. Δηλαδή υπήρχαν οι τάξεις Τρίτη, Τετάρτη και 

Πέμπτη. Στη συνέχεια αντίστοιχα με τις τάξεις του Λυκείου ήταν η Έκτη, η Εβδόμη και η

     

    

   

  

 

Ογδόη.

     

Τα κορίτσια δεν πήγαιναν στο ίδιο σχολείο με τααγόρια. Το σχολείο των κοριτσιών λεγόταν 

      

    

   

  

 

θηλέων και των αγοριών αρρένων. Τα κορίτσια επίσης φόραγαν ποδιές μπλε χρώματος .

     

    

   

  

 

Τα σχολεία εκείνη την εποχή λειτουργούσαν 6 ημέρες την εβδομάδα , δηλαδή ήταν εξαήμερα. 

    

   

  

 

Κάθε δάσκαλος είχε στην κατοχή του μια βέργα περίπου 20 εκατ. Φτιαγμένη από οξιά. Τα 

θρανία ήταν πράσινα και ξύλινα όπως και ο πίνακας που έγραφαν.

ΦΩΤ ΑΡΧΕΙΟ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ

http://24gym-athin.att.sch.gr/