Ο ΠΥΡΓΟΣ ΚΑΙ Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

 Το χωριό βρίσκεται πάνω στον οδικό άξονα ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ-ΣΗΤΕΙΑΣ (44Km από Άγιο Νικόλαο, 22Km από Σητεία) και φημίζεται για τη σπάνια θέα που προσφέρει στους κατοίκους του και στους περαστικούς, για το καλό κρασί και τη ρακί και  για τη φιλοξενία του.

Βρίσκεται σε υψόμετρο 350m περίπου και μπροστά του απλώνεται ο κόλπος του Μεραμπέλλου. Δυτικά το Αλτσί, η Μαλάβρα, η Λάστρος, η Σφάκα και η Τουρλωτή. Ανατολικά ο Κάστελλος με την άγρια ομορφιά των γκρεμνών του που καταλήγουν στη θάλασσα. Από πάνω του ο Αγριλός. Μπροστά του το Μόχλος και τα νησιά Ψείρα και Ψύλλος καθώς επίσης και ο Άγιος Νικόλαος, η Ελούντα, η Σπιναλόγκα ο κάβος Αφορεσμένος, το Χαλινομούρι, η Ασπροσπηλιά, το Προσφορίδι, το Ργυακάκι.

    Στην τοποθεσία Άγιος Αντώνιος, κοντά στη θάλασσα, υπάρχει ένας Ενετικός πύργος και μέσα στην εκκλησία, σκαλισμένη σε μια πέτρα, η υπογραφή του Βιτσέντζου Κορνάρου. Πριν μερικά χρόνια ο Πύργος αναπαλαιώθηκε και αποτελεί ένα από τα καλύτερα αξιοθέατα της Ανατολικής Κρήτης με μηδέν επισκεψιμότητα δυστυχώς. 

 Το χωριό Είχε μια βρύση στην κεντρική πλατεία που χειμώνα-καλοκαίρι έτρεχε και δίπλα ήταν το καφενείο του Μακράκη του Γιάννη που τώρα πια έχει κλείσει λόγω του ότι πήρε σύνταξη. Κυριολεκτικά ερήμωσε το χωριό μας με το κλείσιμο του καφενείου αυτού. Όσο για τη βρύση, μετά τις γεωτρήσεις στην περιοχή,  μάλλον δεν θα ξανανοίξει.

    Σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο που είχε φτιάξει ο ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΥΡΣΙΝΗΣ στην τοποθεσία ΚΟΠΡΑΝΑ, κάθε καλοκαίρι έδιναν συναυλίες οι καλύτεροι τραγουδιστές και τα καλύτερα συγκροτήματα της Ελλάδας. 

 Φτωχό χωριό με λίγους ψήφους εγκατάλειψη! Κανένα έργο, οι λακκούβες παντού, τα σπίτια παλιά- καταρρέουν.   Η πρόσβαση στα  χωράφια  μας είναι δύσκολη γιατί χρήματα για δημοτική οδοποιία δεν υπάρχουν, έχουμε και την οικονομική κρίση, μας βλέπω πάλι με τα γαϊδουράκια. (Να και ένα καλό. Θα κάνουμε και αγνούς φίλους).

Αν περάσετε από τη Μυρσίνη, μην ξεχάσετε να περάσετε από το "Καθ' Οδόν" του Μανόλη Μακρινάκη πάνω στην εθνική οδό στην άκρη του χωριού. Η μαμά του μαγειρεύει ό,τι πιο ωραίο κρητικό παραδοσιακό φαγητό σκεφτείτε. Επίσης, δίπλα στην εκκλησία, είναι το καφενείο του Γιάννη του Καμπουράκη με πολύ φιλική και φτηνή εξυπηρέτηση, με καλούς μεζέδες και ευχάριστη ατμόσφαιρα. Αν πάλι προσπεράσετε το χωριό, σε 1Km προς την Σητεία θα δείτε  το τουριστικό περίπτερο του Βασίλη του Δαριβάκη (αριστερά) πάνω στην εθνική οδό, με τοπικά προϊόντα, μεζέδες και ρακί. Κι αν αποφασίσετε να μείνετε ως την ώρα που θα βασιλέψει ο ήλιος, θα δείτε το πιο όμορφο ηλιοβασίλεμα.

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΚΑΙ Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Βρίσκεται βορειοανατολικά του χωριού Μυρσίνη και μαζί με το διπλανό ναό του Αγίου Αντωνίου και τα γύρω κτίσματα αποτέλεσαν τον οικισμό του Αγίου Αντωνίου κατά τις περιόδους της Ενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας. Σχετικά με τον Πύργο στο βιβλίο του Νίκου Θ. Γαρεφαλάκη, Μυρσίνη, Ιστορικά – Λαογραφικά, αναφέρονται οι παρακάτω πληροφορίες:

«Μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Ενετούς η περιοχή δόθηκε σε τιμαριούχους που κατά την παράδοση, […] χτίσανε πύργο με ισόγειο, αποθήκη και δύο ορόφους. Ο πύργος αυτός που αποκαλείται ακόμη από πολλούς Μυρσινιώτες «Πύργος του Κορνάρου», χρησίμεψε για κάστρο στους Ενετούς και αργότερα στους Τούρκους.»

Ίσως ο Πύργος χρησιμοποιήθηκε ως παρατηρητήριο για τη γύρω περιοχή αφού διαθέτει πολύ καλή θέα στους γύρω οδικούς άξονες και στη θάλασσα.

Για την αρχιτεκτονική του Πύργου ο Ν. Γαρεφαλάκης αναφέρει:

«Η οροφή του ισογείου του πύργου είναι θολωτή με πέτρες σφηνοειδείς καθώς και η σκάλα, ενώ των ορόφων ήταν χωμάτινη. Το ύψος του ισογείου είναι περίπου 3, 5 μ. και του κάθε ορόφου το ίδιο. Το συνολικό ύψος του πύργου μαζί με το στεφάνι των επάλξεων φτάνει τα 12 μ. και η περίμετρος της βάσης του, τα 22 μ. Από τη δυτική πλευρά υπάρχουν δύο είσοδοι. Μια για το ισόγειο και δεύτερη για τα πάνω πατώματα και τις πολεμίστρες.

Την εκκλησία μ’ όλες της τις τοιχογραφίες τη διατήρησαν οι Αγιαντωνίτες Ενετοί. Ακόμη περιφράξανε εκκλησία και πύργο με κοινό τοίχο  Σε μικρή απόσταση νοτιοδυτικά μια πηγή έδινε μπόλικο νερό για ανθρώπους, ζώα και φυτά.Το νερό περνώντας από πέτρινο αυλάκι έτρεχε σε στέρνα πηλόχτιστη σοβαντισμένη με αστράκι που ίχνη του φαίνονται ακόμη σε πολλά σημεία.»

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας «όλη η περιοχή έγινε ιδιοκτησία Τούρκων αγάδων.Τα λίγα σπίτια που υπήρχαν γύρω από τον πύργο αυξηθήκανε κατά την Τουρκοκρατία.

Στο τέλος του 18ου αιώνα έγινε αφέντης της περιοχής ο κρυφοχριστιανός Γιάννης γνωστός με το όνομα Μπραϊμης ».

Σύμφωνα με τις διηγήσεις των ντόπιων που συγκέντρωσε ο Γαρεφαλάκης, ο Μπραϊμης βοήθησε πολλούς χριστιανούς φυγάδες κρύβοντάς τους στον Πύργο. Λέγεται ότι σε μια έφοδο από ανθρώπους του Καδή (τοπικού δικαστή για θρησκευτικά θέματα), ο Μπραϊμης έβαλε φωτιά στο εσωτερικό του ναού του Αγίου Αντωνίου για να καλύψει τις τοιχογραφίες και να αποδείξει την πίστη του στο Ισλάμ.

Κατά την Επανάσταση του 1897 οι Μυρσινιώτες αποφάσισαν να κατεδαφίσουν τον Πύργο για να αποφευχθεί η επαναχρησιμοποίηση του από τους εκδιωχθέντες Τούρκους στην περίπτωση που θα επέστρεφαν στην περιοχή. Σύμφωνα με το Ν. Γαρεφαλάκη η απόφαση υλοποιήθηκε με ανατίναξη με χρήση δυναμίτη, εξαιτίας της οποίας ο Πύργος ράγισε σε μερικά σημεία χωρίς να πέσει, αλλά πάντως δεν ξαναχρησιμοποιήθηκε. Αναφέρεται, επίσης, ότι ένα μέρος του Πύργου έπεσε από μια δυνατή βροχή το 1918 (βλ. και «Ο ναός του Αγ. Αντωνίου).

Με έγκριση της 13ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ο γκρεμισμένος Πύργος αναστηλώθηκε το 1999 από τον Οργανισμό Ανάπτυξης Σητείας και το 2007 με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Μυρσίνης έγιναν οι απαραίτητες παρεμβάσεις στον εσωτερικό χώρο, ώστε να γίνει επισκέψιμος.

ΠΗΓΗ - http://users.sch.gr/tsirakakis

ΦΩΤ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ