Πώς 3 Νεκροταφεία έγιναν το Γεντί Κουλέ του ΟΦΗ

 Η 11^η Νοεμβρίου δεν είναι μόνο η μέρα που το Ηράκλειο τιμάει τον προστάτη της Άγιο Μηνά. Είναι και η μέρα που μένει χαραγμένη στην ιστορία του ΟΦΗ και η αλήθεια είναι ότι ελάχιστοι (αν όχι κανένας) δεν θυμάται ότι αποτελεί και μια ημερομηνία – σταθμός στην ιστορία του ΟΦΗ καθώς στις 11 Νοεμβρίου 1951 έγιναν τα εγκαίνια του θρυλικού «Γεντί Κουλέ». 

Ένα γήπεδο που αποτελεί το ΝΑΟ για τους χιλιάδες πιστούς του που φροντίζουν να το γεμίζουν σε κάθε ευκαιρία που φιλοξενεί τον ΟΦΗ.

Εκείνη την ημέρα, 60 χρόνια ακριβώς από σήμερα, ο ΟΦΗ φιλοξένησε την ομάδα της ΑΣΔΑΝ που τότε ήταν ισάξια της εθνικής ομάδας. Η ήττα και το τελικό 1-4 λίγη να μην πω ελάχιστη σημασία είχε για τον σύλλογο που μεγάλωνε συνεχώς και αποτελούσε ένα κίνημα για το Ηράκλειο αλλά και ολόκληρη την Κρήτη. 

Το Gentikoule παρουσιάζει την συγκλονιστική ιστορία και τους κόπους των ανθρώπων του ΟΦΗ που μόχθησαν, ίδρωσαν, πάλεψαν με θεούς και δαίμονες ώστε ο ΟΦΗ να μεγαλώσει ακόμα περισσότερο και να γίνει στην συνέχεια ένας από τους ΜΕΓΑΛΟΥΣ του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Επειδή τέτοια γεγονότα και τέτοια στοιχεία χρειάζεται να παραθέτονται όπως έχουν καταγραφεί, το Gentikouleμεταφέρει αυτούσια τα γεγονότα από την κατασκευή του γηπέδου που στις 11 Νοεμβρίου 1951 απέκτησε ζωή, μορφή, οντότητα και κυρίως ξεκίνησε μια ιστορία με το μέλλον της να είναι ένδοξο, απίστευτο και πολυθρύλητο.

Από το βιβλίο που εκδόθηκε το 1988 με τίτλο «ΟΦΗ, το καμάρι της Κρήτης» διαβάστε τις παρακάτω γραμμές που δημιουργούν ανατριχίλα, σεβασμό και μεγάλη συγκίνηση…

Αρχικά μιλάει ο επίτιμος πρόεδρος του Συνδέσμου Φίλων του ΟΦΗ κύριος Περδικάκης: «Καθώς το σιδερένιο «θηρίο» παράσερνε τις ταφόπετρες εμείς σπεύδαμε να τις σκεπάσουμε με χώμα χρησιμοποιώντας κάθε μέσο, ακόμα και με τις παλάμες μας κουβαλούσαμε τα χώματα».

Στην συνέχεια, μιλάει ο Νίκος Μπούλος που έχει ταυτίσει το όνομα του με το γήπεδο του ΟΦΗ: «Σαν έβρεχε οι επιχωματώσεις ρουφιόντουσαν. Τότε ξεπρόβαλαν οι τρύπες των παλαιών τάφων… Πολεμούσαμε με τα φαντάσματα!!! Τελικά νικήσαμε… Μια «νεκρούπολη» μετατράπηκε σε ναό χαράς και ζωντάνιας».

Δεκάδες χέρια δούλευαν μέρα – νύκτα για να μπορέσουν να μετατρέψουν τον χώρο από μια νεκρούπολη σε ένα μέρος που θα αποτελεί πάντα κομβικό σημείο για την ζωή χιλιάδων Ηρακλειωτών και φιλάθλων του ΟΦΗ.

«Λίγο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο ΟΦΗ ήταν συνεχώς πρωταθλητές και το ποτάμι των νέων οπαδών και φίλων φούσκωνε συνεχώς. Εκείνη την εποχή, είχε για έδρα την περιοχή «Κουπέ». Προπονιόταν στα μυθικά «Χεντέκια». Όμως αγώνες έδινε και στο γήπεδο «Ελευθερίας» που ασφυκτιούσε από την πληθώρα αγώνων και των αγωνιζόμενων ομάδων. Η ανάγκη του γηπέδου λοιπόν ήταν επιτακτική. Αναζητούσαν παράλληλα τον χώρο ο πρόεδρος του ΟΦΗ Μανώλης Παπακαλιάτης και οι συνεργάτες του, μερικοί από τους οποίους ήταν οι Χαράλαμπος Νικηφοράκης, Μίμης Αλεξίου, Μανώλης Μηλιαράκης, Νίκος Μπούλος, Σπύρος Καρανικόλας, Γιώργος Μαρκόπουλος.

Η ευκαιρία δόθηκε από τον πρόεδρο της ΕΠΕ Ηρακλείου Δημήτρη Βουρεξάκη. Τότε, στα 1949 αυτός πρωτόδωσε την πληροφορία στον κουνιάδο του, παλιό παίκτη του ΟΦΗ και τότε σύμβουλο της ομάδας κ. Νικηφοράκη. «Υπάρχει χώρος για γήπεδο» του είπε και συνέχισε «στα Καμίνια όπου ήταν παλιά νεκροταφεία. Μερικά χωάφια, εκεί θα μοιραστούν από το κράτος στους πρόσφυγες. Σπεύσατε να προλάβετε».

Η μυστική εκστρατεία

Με άκρα μυστικότητα, ετοιμάστηκαν για την κατάληψη οι άνθρωποι του ΟΦΗ. Ένα πρωί το ξεκίνημα έγινε. Τρία ταξί γεμάτα πιστούς στα Καμίνια. Ο χώρος, θύμιζε «αυγοθήκη»!!! Ήταν γεμάτος τρύπες και λακκούβες. Στην μέση άλλωστε του χώρου υπήρχαν δύο τεράστιοι κρατήρες όπου πριν από λίγο καιρό υπήρχαν αντιαρματικά γερμανικά πυροβολεία.

Ελάχιστα το σκέφτηκαν οι καταληψίες. Με μετροταινίες μέτρησαν έναν χώρο 140Χ70 μέτρα. Τον κύκλωσαν με κορδέλες. Την άλλη μέρα χωρίς να ανακοινώσουν τίποτα, πήγαν πάλι. Έμπηξαν πασσάλους ενώ έβαλαν και συρματοπλέγματα από παλιά υποβρύχια δίχτυα με τα οποία οι Γερμανοί έκλειναν το λιμάνι του Ηρακλείου. Όμως ο πρόεδρος Παπακαλιάτης βρήκε στενό τον χώρο. Τότε ο Μπούλος με δική του πρωτοβουλία πήγε και τράβηξε κρυφά πιο κάτω τα συρματοπλέγματα. Έτσι κερδήθηκε μεταξύ των άλλων και η σημερινή σκεπαστή κερκίδα των εισιτηρίων διαρκείας (θύρες 7, 9).

Ο χώρος στην περιοχή των Καμινίων

Παλιά ανήκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Φυσικά περιήλθε στο ελληνικό δημόσιο. Ο χώρος είχε χρησιμεύσει για την ταφή των νεκρών. Στα βόρεια, παράλληλα με την θάλασσα ήταν το νεκροταφείο των Αρμένιων. Στον χώρο που επιλέχτηκε ήταν βασικά το εβραϊκό νεκροταφείο ενώ εκεί που βρίσκονται σήμερα οι θύρες 4, 5 ήταν το χριστιανικό νεκροταφείο. Μετά την ανταλλαγή των πλυθησμών, το 1923, το χριστιανικό νεκροταφείο δημιουργήθηκε στον Άγιο Κωνσταντίνο. Ακόμα και μετά την εξόντωση του εβραϊκού στοιχείου στην διάρκεια του πολέμου, Εβραίοι δεν υπήρχαν και το νεκροταφείο είχε εγκαταλειφθεί. Στην αρχή κανένας δεν ενδιαφέρθηκε για την περίφραξη που έκαναν οι άνθρωποι του ΟΦΗ. Ο κόσμος είχε πολλά δικά του προβλήματα να λύσει… Άλλωστε από τις κρατικές αρχές υπήρχε μια σιωπηρή ανοχή…

Η αυγοθήκη

Το έδαφος για την δημιουργία γηπέδου είχε βρεθεί. Έμενε μόνο αυτή η «αυγοθήκη» που ήταν γεμάτη τρύπες και που είχε τους δύο τεράστιους κρατήρες και έπρεπε να ισοπεδωθεί. Ίσως να δούλευαν για αυτό μέχρι σήμερα, αν δεν υπήρχε ο «σαν από μηχανής θεός», ένα σιδερένιο κατασκεύασμα που οι ιδιοκτήτες του το έλεγαν «μπουλντόζα». Ήταν η μοναδική στο νομό. Ανήκε στην Διεύθυνση Μηχανοκαλλιέργειας του Νομού. Φυσικά, οι αρμόδιοι «πείστηκαν» να την παραχωρήσουν. Μπροστά, λοιπόν πήγαινε η μπουλντόζα και πίσω της οι άνθρωποι του ΟΦΗ. Με κασμάδες και φτυάρια, με καροτσάκια και ζεμπίλια προσπαθούσαν κυρίως να μεταφέρουν χώμα. Με αυτά σκέπαζαν τις τρύπες που ανοιγόντουσαν καθώς η μπουλντόζα παράσερνε τις ταφόπετρες.

Στην αρχή η όλη υπόθεση θύμιζε τον «Δον Κιχώτη που τα έβαζε με τους ανεμόμυλους». Δούλευαν, δούλευαν αλλά ο χώρος δεν συμμαζευόταν. Με τον καιρό η αυγοθήκη άρχισε να ισοπεδώνεται. Ο ενθουσιασμός και ο κόπος των ανθρώπων, που έτρεχαν να δουλέψουν μόλις σχολούσαν από την δουλειά ή το σχολείο, νίκησε. Οι κοιλότητες χανόντουσαν και μια κακοτράχαλη αλάνα σχηματιζόταν. Και όσο το έβλεπε αυτό ο «στρατός» του ΟΦΗ, τόσο δούλευε υπεράνθρωπα. Συγκινημένοι από την θέα, δεν λογάριαζαν κόπο και προσωπικές απολαύσεις. Ξέχασαν τις οικογένειες τους και το σπίτι τους.

Η πάλη είχε αρχίσει να γέρνει προς την πλευρά των ανθρώπων όταν η φύση έριξε ένα νέο εμπόδιο στην πάλη αυτή. Οι βροχές άρχισαν να παρασέρνουν τα χώματα. Πιο συνηθισμένο μάλιστα ήταν το θέαμα να ρουφιέται το χώμα προς τα κάτω.  Έτσι, πρόβαλαν πάλι οι τρύπες που είχαν πολλά κενά. Ήταν τόσο μεγάλη η ζημιά και σε τόσες πολλές μεριές που ένας πρόχειρος μαντρότοιχος που είχε κατασκευαστεί, κατέρρευσε! Η «αυγοθήκη» δεν παραδινόταν εύκολα. Καμία δύναμη όμως δεν ήταν αρκετή για να σταματήσει το πεισματωμένο, ορμητικό πιστό και ακάματο «στρατό» του ΟΦΗ.

Τα εγκαίνια στις 11 Νοεμβρίου 1951

Το γήπεδο εγκαινιάστηκε στις 11 Νοεμβρίου 1951. Στην πρώτη συνάντηση ο ΟΦΗ φιλοξένησε την ομάδα της ΑΣΔΑΝ που ήταν τότε αντάξια της εθνικής ομάδας και που τον νίκησε με 4-1.

Τότε, κάτι τέτοιες συναντήσεις ήταν σπάνιες. Πιο ειδικά για τον ΟΦΗ και το Ηράκλειο. Είναι σαν να ζητάς σήμερα να έρθει να αγωνιστεί στο Ηράκλειο η μικτή κόσμου… Μεγάλη υπόθεση… Και πρέπει να γίνεται φυσικά αντιληπτό πως ένιωθαν οι άνθρωποι του ΟΦΗ που έβλεπαν το όραμα να πραγματοποιείται. Το όνειρο είχε πάρει σάρκα και οστά. Η «αυγοθήκη» έγινε γήπεδο… Η «νεκρόπολη» γέμισε από χαρούμενους αλλαλαγμούς. Η συγκίνηση τους ήταν η καλύτερη πληρωμή. Στιγμές τιτάνιες… Μπράβο σε όλους».

Νέα εμπόδια

Όμως με την ισοπέδωση του χώρου και με την δημιουργία ενός υποφερτού αγωνιστικού χώρου, η επιχείρηση γήπεδο δεν τελείωσε. Ίσα – ίσα τότε ξεκίνησαν να φαίνονται τα πραγματικά εμπόδια.

Το πρώτο μήνυμα ήρθε από το Υπουργείο Οικισμού. Αφού οι υπάλληλοι για καιρό κρατούσαν το θέμα άλυτο, δεν μπορούσαν πια να το καθυστερούν. Τα αγροτεμάχια που ήταν στην περιοχή είχε αποφασιστεί να παραχωρηθούν στους πρόσφυγες οι οποίοι έπρεπε φυσικά να αποκατασταθούν.

Ειδικά ο χώρος του γηπέδου είχε σχεδιαστεί να γίνει πάρκο πράσινου. Άρχισε λοιπόν μια νέα προσπάθεια. Οι πολυάριθμοι άνθρωποι του ΟΦΗ που υποστηρίζονταν από τις πολιτικές και κοινωνικές αρχές του νομού πολιόρκησαν με τις συνεχείς προσπάθειες τους το Υπουργείο. Για μια ακόμα φορά νίκησαν. Το γήπεδο αποχαρακτηρίστηκε από πάρκο και παραχωρήθηκε στον ΟΦΗ.

Η χαρά της δημιουργίας καλυτέρευσης του χώρου και η δημιουργία κερκίδων κόπηκε όμως και πάλι. Ο «κεραυνός» αυτήν την φορά είχε το πρόσωπο μιας γυναίκας, εβραίας στην καταγωγή. Ήταν ίσως η μόνη Ισραηλίτισσα του Ηρακλείου που γλύτωσε από τις θηριωδίες του Χίτλερ. Στην αρχή ο Παπακαλιάτης την καθησύχασε δίνοντας της 100 δραχμές μετά από κάθε αγώνα. Όμως, αργότερα με τον δικηγόρο της κύριο Μαμαλάκη διεκδικούσε τα δικαιώματα του εβραϊκού νεκροταφείου. Ανάμεσα στα διεκδικούμενα ήταν και ένα μεγάλο μέρος του γηπέδου. Νέοι αγώνες, νέα έξοδα και πολλές αποφάσεις δικαστηρίων. Το θέμα έδειχνε ότι θα ήταν μια καταστροφή για τον σύλλογο. Αν και η Εβραία κληρονόμος κάθε τόσο έπαιρνε ορισμένα ποσά εντούτοις δεν αποσυρόταν από την αγωγή. Το 1969 που το θέμα ήταν πάλι σε έξαρση, κατέβηκε στο Ηράκλειο ο Γ.Γ. Αθλητισμού Κώστας Ασλανίδης που πλήρωσε 1.200.000 δραχμές στην κληρονόμο και ο ΟΦΗ έγινε ο απόλυτος κύριος του γηπέδου.

http://www.gentikoule.gr/

Επιμέλεια: Μανώλης Σαρρής