Σαν σήμερα 11 Ιουνίου 1910 γεννιέται ο Ζάκ Υβ Κουστώ

Ο Ζακ-Ιβ Κουστώ (γαλλικά: Jacques-Yves Cousteau‎‎, 11 Ιουνίου 1910 – 25 Ιουνίου 1997) ήταν Γάλλος ωκεανογράφος, εξερευνητής, συγγραφέας, φωτογράφος, κινηματογραφιστής, καθώς και μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας και της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ.

Παιδικά και νεανικά χρόνια

Γεννήθηκε στην πόλη Σαν Αντρέ Ντε Κουμπζάη, μια μικρή κωμόπολη κοντά στο Μπορντώ. Το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε είναι βέβαιο ότι δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη μετέπειτα πορεία του, καθώς ο πατέρας του Ντανιέλ Κουστώ εργαζόταν ως νομικός σύμβουλος ενός Αμερικανού επιχειρηματία που είχε πάθος με τα ταξίδια κι ετσι ο Κουστώ έζησε τα παιδικά του χρόνια ταξιδεύοντας διαρκώς. Έμαθε κολύμπι σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών, κάτι όχι σύνηθες για την εποχή.

Το 1930 σε ηλικία 20 ετών εισήχθη στη Ναυτική Ακαδημία της Βρέστης και στο πρώτο του κιόλας εκπαιδευτικό ταξίδι πήρε μαζί του κινηματογραφική μηχανή και κατέγραψε εξωτικές σκηνές, καθώς και αλιείς μαργαριταριών στη Νότια Θάλασσα. Υπηρέτησε ως πλοίαρχος στο Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου όπου τιμήθηκε με διάφορα παράσημα και αποστρατεύτηκε το 1948 με το βαθμό του αρχιπλοιάρχου.

Εξερευνήσεις

Κατασκεύασε μόνος του το 1936 την πρώτη μάσκα καταδύσεων που υπήρξε ποτέ, εμπνευσμένος από τα περίεργα γυαλιά που φορούσαν οι αλιείς μαργαριταριών. Με τη μάσκα αυτή ο Κουστό έκανε συνεχείς καταδύσεις και εξερευνήσεις, καθώς όμως ήθελε να παραμείνει όσο το δυνατόν περισσότερο μέσα στη θάλασσα, καταπιάστηκε με την κατασκευή στολής που θα διατηρούσε ζεστό το σώμα του, καθώς και με την κατασκευή συσκευής παροχής αέρα. Ταυτόχρονα έφτιαξε και μια αδιάβροχη θήκη για την κάμερα, ώστε να μπορεί να κινηματογραφεί όσα έβλεπε. Με τη βοήθεια του μηχανικού Εμίλ Γκανιάν το 1943 κατάφερε να κατασκευάσει την πρώτη ολοκληρωμένη στολή αυτόνομης κατάδυσης.

Ο Κουστώ έπεισε τις στρατιωτικές και πολιτικές αρχές της Γαλλίας να δημιουργήσουν μια υποβρύχια ερευνητική ομάδα κι έτσι το 1950 ιδρύθηκε η Γαλλική Ωκεανογραφική Υπηρεσία και 2 χρόνια αργότερα το Κέντρο Εξελιγμένων Θαλασσίων Ερευνών. Ο ίδιος υπήρξε ο πρόεδρος αυτών των ιδρυμάτων. Παράλληλα είχε ήδη ξεκινήσει τα γυρίσματα των πρώτων ντοκιμαντέρ, βραβεύτηκε γι' αυτά μάλιστα στο φεστιβάλ των Καννών.

Την ίδια χρονιά αγόρασε ένα παλιό ναρκαλιευτικό σκάφος το οποίο μετέτρεψε σε εξερευνητικό και το ονόμασε "Καλυψώ". Μ' αυτό ξεκίνησε να εξερευνά το βυθό της θάλασσας και το 1955 ξεκίνησε ένα ταξίδι 13.800 μιλίων που τον οδήγησε στα βάθη όλων των ωκεανών του πλανήτη, με σκοπό να καταγράψει με την κάμερα όλα όσα συνάντησε. Κατέγραψε όλη τη θαλάσσια ζωή, εξερεύνησε αμέτρητα ναυάγια, ενώ προσπάθησε να δώσει απαντήσεις σε πολλές ανθρώπινες απορίες.

Εξερευνήσεις στο Αιγαίο

Το 1975, μετά από πρόσκληση της Ελληνικής κυβέρνησης άρχισε εξερευνήσεις στο Αιγαίο. Εξερεύνησε διάφορες περιοχές, κυρίως ανάμεσα στη Σαντορίνη και την Κρήτη και απέκλεισε την ύπαρξη της χαμένης Ατλαντίδας στη συγκεκριμένη περιοχή[22]. Επίσης εξερεύνησε το αρχαίο ναυάγιο, η αρχική ανακάλυψη του οποίου έφερε στο φως τον μηχανισμό των Αντικυθήρων, ενώ ανακάλυψε και το κουφάρι του βυθισμένου πλοίου Britanic(Βρετανικός).

Βιβλία και ταινίες

Το θρυλικό ωκεανογραφικό "Καλυψώ"

Ο Κουστώ έγραψε αρκετά βιβλία, σημαντικότερο εκ των οποίων ήταν Ο Σιωπηλός Κόσμος (1953), όπως ο ίδιος χαρακτήριζε το βυθό της θάλασσας. Το βιβλίο πούλησε 5 εκατομμύρια αντίτυπα και μεταφράστηκε σε 22 γλώσσες. Άλλο γνωστό βιβλίο του ήταν το Κόσμος χωρίς Ήλιο (1965), αλλά και η εγκυκλοπαίδεια 21 τόμων Ο Κόσμος του Ωκεανού (γράφτηκε μεταξύ 1973 και 1978).

Γύρισε εκατοντάδες ντοκιμαντέρ και ταινίες που έχουν τεράστια επιστημονική αξία. Πολλά από αυτά βραβεύτηκαν (ανάμεσά τους 2 Όσκαρ και 10 Έμμυ). Τα πιο γνωστά:

Ο Σιωπηλός Κόσμος (Βραβείο Όσκαρ το 1956)

Κόσμος χωρίς Ήλιο (Βραβείο Όσκαρ το 1964)

Ναυάγια (1971)

Δελφίνια και Κήτη (1975)

Προσωπική ζωή

Ο Κουστώ είχε πολυτάραχη προσωπική ζωή, ειδικά προς το τέλος του βίου του. Παντρεύτηκε το 1937 τη Σιμόν Μελχιόρ η οποία τον ακολουθούσε σε όλες του τις περιπέτειες και μαζί απέκτησαν 2 γιους, τους Ζαν-Μισέλ και Φιλίπ. Τον Φιλίπ προόριζε για διάδοχό του, όμως πέθανε αιφνιδιαστικά το 1979. 

Υποχρεώθηκε να συνεργαστεί με τον μεγαλύτερο γιο του, με τον οποίο όμως διατηρούσε πολύ κακές σχέσεις. Οι συνεχείς τριβές μάλιστα οδήγησαν τον Ζαν-Μισέλ να αποχωρήσει από το ίδρυμα Κουστώ που είχε στο μεταξύ δημιουργηθεί, το 1992. Οι σχέσεις τους ήταν τόσο τεταμένες που το 1996 ο Κουστώ έφτασε στο σημείο να μηνύσει τον γιο του, επειδή αυτός επιχείρησε να ανοίξει παραθεριστικό κέντρο στα νησιά Φίτζι με το όνομα Κουστώ.

Ένα χρόνο μετά το θάνατο της συζύγου του (1990) και σε ηλικία 81 ετών παντρεύτηκε την Φρανσίτ Τριπλέ με την οποία είχε ήδη αποκτήσει 2 παιδιά από της αρχές της δεκαετίας του '80. Το τελειωτικό χτύπημα για τον ηλικιωμένο εξερευνητή ήρθε το 1996, όταν η θρυλική πια "Καλυψώ" η οποία τον συνόδευε στα ταξίδια του από το 1955 προσάραξε σε ύφαλο στο λιμάνι της Σιγκαπούρης με αποτέλεσμα να βυθιστεί. Ένα χρόνο αργότερα πέθανε από καρδιακή προσβολή στο Παρίσι σε ηλικία 87 ετών.

Ο αδελφός του, Πιερ-Αντουάν Κουστώ ακολούθησε πολύ διαφορετική πορεία. Υπήρξε συγγραφέας και θερμός υποστηρικτής του φασισμού. Έζησε μια πολυτάραχη ζωή αλλά τελικά πέθανε από ασθένεια το 1958.

Σύμφωνα με τον βιογράφο του, Μπερνάρ Βιολέ, ο ίδιος ο Κουστώ ήταν αντισημιτιστής και συχνά έκανε υποτιμητικά σχόλια για τους Άραβες 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Το Καλυψώ, το θρυλικό ωκεανογραφικό σκάφος του Ζακ-Υβ Κουστώ που σάπιζε εγκαταλειμμένο από το 2007 σε ένα γαλλικό λιμάνι, θα ξεκινήσει και πάλι τα ταξίδια του στις ανοιχτές θάλασσες, ανακοίνωσε  το Ίδρυμα Κουστώ, η εταιρεία στο οποίο ανήκει. Μάλιστα το Καλυψώ συνδέθηκε και με το Ηράκλειο.

"Εργαζόμαστε ώστε να βγάλουμε το πλοίο από το Κονκαρνό (της Βρετάνης) σε τρεις μήνες. Ο στόχος μας είναι να το αποκαταστήσουμε πλήρως και να αρμενίζει ξανά για να γίνει ο πρεσβευτής των ωκεανών, όπως το επιθυμούσε ο κυβερνήτης του", ανέφερε το Ίδρυμα στο Γαλλικό Πρακτορείο. "Εκτιμούμε ότι θα χρειαστούν 12-18 μήνες μέχρι να γίνει αξιόπλοο το Καλυψώ", συνέχισε, διευκρινίζοντας ότι έχει έρθει σε επαφή με εταιρείες που θα μπορούσαν να αναλάβουν το έργο.

Στο πηδάλιο του Καλυψώ ο Γάλλος εξερευνητής, ωκεανογράφος και συγγραφέας όργωνε τις θάλασσες από το 1950 και για περισσότερα από 40 χρόνια. Ο  πιστός του σύντροφος ήταν επίσης η βάση του, από την οποία γύριζε ταινίες για τα βάθη των ωκεανών. Το γνωστότερο από τα ντοκιμαντέρ αυτά είναι ο Σιωπηλός κόσμος που κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες το 1956.

Τον Ιανουάριο του 1996, ένα χρόνο πριν από τον θάνατο του Κουστώ, το πλοίο του βυθίστηκε στο λιμάνι της Σιγκαπούρης. Ανασύρθηκε από τη θάλασσα και μεταφέρθηκε αρχικά στη Μασσαλία και κατόπιν, το 2007, στο Κονκαρνό, προκειμένου να συντηρηθεί. Η αποκατάστασή του ωκεανογραφικού ωστόσο καθυστέρησε λόγω της διαμάχης μεταξύ του ναυπηγείου Πιριού —που είχε αναλάβει το έργο— και του Ιδρύματος Κουστώ.

Τον Δεκέμβριο του 2014 γαλλικό δικαστήριο διέταξε το Ίδρυμα να πάρει το πλοίο από το ναυπηγείο πριν από τις 12 Μαρτίου 2015 και να καταβάλει στο Πιριού το ποσό των 300.000 ευρώ. Το Ίδρυμα Κουστώ άφησε τότε να εννοηθεί ότι σχεδίαζε να εκθέσει το Καλυψώ στο Μονακό ενώ το ναυπηγείο απειλούσε ότι θα το πουλούσε σε δημοπρασία.

"Τελικά, το Ίδρυμα Κουστώ κατάφερε να φέρει στο ίδιο τραπέζι γενναιόδωρους μαικήνες", αναφέρει στον ιστότοπό του. "Όταν επιστρέψει το Καλυψώ στη Μεσόγειο θα πλέει με τις δικές του μηχανές, όπως το επιθυμούσε ο κυβερνήτης Κουστώ", πρόσθεσε η Φρανσίν Κουστώ, η δεύτερη σύζυγος του εξερευνητή και πρόεδρος σήμερα του Ιδρύματος.

Το ναυπηγείο Πιριού διαβεβαίωσε ότι "θα κάνει ότι είναι δυνατόν" για να απομακρυνθεί το πλοίο από τις δεξαμενές του. Σημείωσε ότι δεν είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για το σχέδιο του Ιδρύματος, το οποίο πάντως του κατέβαλε τα οφειλόμενα ποσά τον Δεκέμβριο.

Το Αρχαίο Ναυάγιο Με Τους Εκατοντάδες Αρχαίους Αμφορείς Που Ανακάλυψε Το 1976 Ο Κουστώ

Ποιος άραγε ξέρει ή θυμάται ότι το 1976 λίγο πριν τη Ντία, από τη νότια πλευρά, προς το Ηράκλειο, ο Ζακ Υβ Κουστώ, ο περίφημος εξερευνητής των βυθών, βρήκε “ένα αρχαίο ναυάγιο με εκατοντάδες αρχαίους αμφορείς; Σίγουρα εκείνοι που είναι αρμόδιοι για τη σωτηρία και διαφύλαξε ενός μοναδικού αρχαιολογικού θησαυρού, ούτε ξέρουν ότι θυμούνται… 

Δηλαδή το υπουργείο Πολιτισμού και οι αρχαιολογικές υπηρεσίες, αφού  σχεδόν 40 χρόνια μετά που ο Κουστώ και οι συνεργάτες του βρήκαν το αρχαίο ναυάγιο, τα αρχαία αντικείμενα- όσα δηλαδή έχουν απομείνει…-  παραμένουν στο βυθό της θάλασσας, προκαλώντας… τους αρχαιοκάπηλους! 

Θα περίμενε κανείς να είχαν γίνει οι αυτονόητες ενέργειες από τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού ώστε να έχουν περισυλλεγεί απ΄ τη θάλασσα οι αμφορείς και να έχουν εκτεθεί σε κάποιο μουσείο. 

Κι όμως, βίντεο που τραβήχτηκε μόλις πριν 2 χρόνια, δηλαδή 36 χρόνια μετά την αποκάλυψη του Κουστώ, δείχνει ότι οι αρχαίοι αμφορείς παραμένουν στην ίδια περιοχή του βυθού, απ” όπου ο καθένας που γνωρίζει μπορεί να ανασύρει (και να μοσχοπουλήσει στο εξωτερικό…) όσους θέλει…

Απ” όσα γνωρίζουμε, ούτε φυσικά από το 2012 που τραβήχτηκε το βίντεο έχει γίνει το παραμικρό. Το μόνο που έκανε τη δεκαετία του 1980 ήταν να ζητήσει τη… δίωξη δυτών του Ηρακλείου, οι οποίοι είχαν βουτήξει στην περιοχή και φωτογραφήθηκαν με αμφορείς στα χέρια!

 Αυτή η δίκη, που ακολούθησε και στην οποία αθωώθηκαν οι κατηγορούμενοι, ήταν όλη η… προστασία των θησαυρών, που φυσικά είναι έρμαιο στα χέρια των αρχαιοκαπήλων...

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ:

http://www.youtube.com/watch?v=4JsdQldrJSY

ΚΡΗΤΗ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ www.kritipoliskaixoria.gr

Η Κρήτη στο ίντερνετ με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, πολιτιστικά, λαογραφικά νέα και ιστορικά στοιχεία, Αφιερώματα αε πόλεις και χωριά της Κρήτης, αρχαιολογικούς χώρους, θρησκευτικά μνημεία, και Ανθρώπους