Οι Παράνυμφοι ή Παρανύμφοι του Δήμου Αρχανών-Αστερουσίων

Οι Παράνυμφοι ή Παρανύμφοι είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Αρχανών-Αστερουσίων στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην επαρχία Μονοφατσίου.

Η θέση του χωριού είναι στα ανατολικά του Κόφινα. Η κύρια ασχολία των κατοίκων του είναι η γεωργία. Μεταξύ άλλων, στον οικισμό λειτουργεί νηπιαγωγείο και Δημοτικό Σχολείο. Από τη θέση Αμπάς μπορεί κανείς να τον δει πανοραμικά. 

Πολύ κοντά, στο ομώνυμο φαράγγι, βρίσκεται και ο εποχιακός καταρράκτης του Αμπά, ύψους 140 μέτρων. Σώζονται ίχνη από τοιχογραφίες στο ναό του Αποστόλου Παύλου.

Ο οικισμός αναφέρεται για πρώτη φορά σε συμβόλαιο του 1280, ως Paramithi, η οποία προφανώς είναι λάθος γραφή. Στις ενετικές απογραφές, αρχικά το βρίσκουμε με την ονομασία Paranifus στον Μπαρότσι. Το 1583 αναφέρεται από τον Καστροφύλακα με το όνομα Paranifus apano με 28 κατοίκους και Paranifus catto με 37 κατοίκους.

Στην τουρκική απογραφή του 1671 βρίσκουμε τους Παρανύμφους με 18 χαράτσα και το 1881 υπήχθησαν στο Δήμο Χάρακα. 

Στην απογραφή του 1881, οι Παρανύμφοι είχαν 95 χριστιανούς κατοίκους. Το 1928 και μέχρι το 1971 αποτέλεσαν μέρος της κοινότητας Πύργου. 

Ο Αμύγδαλος αναφέρεται επίσης σε όλες τις ενετικές απογραφές και με την ονομασία αυτή το 1881 στο δήμο Χάρακα, με 15 Χριστιανούς και 45 μουσουλμάνους κατοίκους. Στις επόμενες απογραφές ακολούθησε τη διοικητική τύχη των Παρανύμφων (κοινότητα το 1971).

Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:

Απογραφή 1900 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011

Πληθυσμός 122 172 182 225 251 285 260 247 213 137

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Πύργου. Το 1932 με το ΦΕΚ 307Α - 07/09/1932 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας.

Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι μαζί με τους οικισμούς Αμύγδαλος, Πλατανιάς και Τρεις Εκκλησιές αποτελούν την κοινότητα Παρανύμφων  που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Αστερουσίων του Δήμου Αρχανών - Αστερουσίων και σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 137 κατοίκους