Παρουσιάζεται στα Χανιά το επετειακό Λεύκωμα «ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης – 50 Χρόνια Θέατρο – Ένα Ζωντανό Αρχείο»

 Ο Δήμος Χανίων, η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων και το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης σας προσκαλούν στην παρουσίαση του επετειακού Λευκώματος «ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης – 50 Χρόνια Θέατρο – Ένα Ζωντανό Αρχείο», σε επιμέλεια του Αντώνη Βολανάκη το Σάββατο 5 Απριλίου και ώρα 20:30 στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων.

Ένας επετειακός τόμος εκδόθηκε με αφορμή την Έκθεση του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης στην Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, που λειτουργεί έως και τις 30 Απριλίου 2025. Η έκδοση, 375 σελίδων, με πλούσιο έγχρωμο υλικό φωτογραφικό και τίτλο «ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης - 50 Χρόνια Θέατρο - Ένα Ζωντανό Αρχείο», συνοδεύει την ομώνυμη έκθεση που από τα επίσημα εγκαίνια μέχρι σήμερα, έχουν επισκεφθεί πολλοί επισκέπτες, αλλά και μετά τη λήξη της θα αποτελέσει βιβλίο αναφοράς, καθώς πρόκειται για πρωτογενή έρευνα. 

Η διοργάνωση πραγματοποιείται από τον Δήμο Χανίων, τη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων και το ΔΗΠΕΘΕΚ, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Κρήτης.

Ο επετειακός τόμος «Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης, 50 Χρόνια, ένα ζωντανό αρχείο», σε έρευνα και επιστημονική επιμέλεια του Αντώνη Βολανάκη από την Κάπα Εκδοτική, γιορτάζει την πεντηκονταετή ιστορία του Θεάτρου, χαρτογραφώντας την πολυδιάστατη διαδρομή του. Ο πολυτελής τόμος καταγράφει την πλήρη παραστασιογραφία του οργανισμού με 131 παραστάσεις, καταγράφοντας τους συντελεστές αλλά και τους τόπους όπου έπαιξαν οι παραστάσεις, με αρχειακές φωτογραφίες, ζωγραφικές μακέτες σκηνικών/κοστουμιών και άλλα τεκμήρια. 

Ο Μανώλης Σειραγάκης, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης, στην μελέτη του «Από τον Ερωτόκριτο στον Καζαντζάκη και το σήμερα», ξετυλίγει την παρουσία του κρητικού θεάτρου της αναγέννησης εντός και εκτός Κρήτης. Στη συνέχεια ο επιμελητής του τόμου Αντώνης Βολανάκης, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών, αναπτύσσει στο πόνημα με τίτλο «Ένα ζωντανό αρχείο», την ιστορία του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης.

Η εκκίνηση δίνεται με αναφορά στο μινωικό πολιτισμό, με το σφραγιστικό δαχτυλίδι του τάφου των Ισοπάτων, που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου και που απεικονίζει γυναίκες σε στάση δέησης να τελετουργούν σε ένα λιβάδι με κρίνα, θέτοντας το ερώτημα σχετικά με την προϊστορία των παραστατικών τεχνών στο νησί της Κρήτης. Μια γραφιστική παραλλαγή της λατρευτικής αυτής παράστασης, είναι και το λογότυπο του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης. 

Η ιστορία του οργανισμού διανθίζεται με φωτογραφίες και εστιάζει σε σημαντικές στιγμές - ορόσημα, όπως: η συλλογική ίδρυση της Εταιρείας Θεάτρου Κρήτης (ΕΘΕΚ) από μία ομάδα ενεργών πολιτών, ως έμπρακτη πολιτιστική συνταγογράφηση στα χρόνια της δικτατορίας, οι καλλιτεχνικές συνεργασίες, οι ηθοποιοί που συμμετείχαν στις παραστάσεις, οι διαφορετικές προσεγγίσεις στην καλλιτεχνική διεύθυνση, οι επιλογές στο ρεπερτόριο, η θέση και ορατότητα της γυναίκας καλλιτέχνιδας, θέτοντας το ερώτημα, πώς τα αρχεία ζωντανεύουν τις μνήμες, μέσα από εμβληματικές παραστάσεις που σφράγισαν τη ζωή της Κρήτης, και όχι μόνο. Παράλληλα, διερευνά το ρόλο του θεάτρου ως χώρου κοινωνικής συνάντησης, αισθητικής έρευνας και πολιτιστικής αποκέντρωσης.

Με το βλέμμα στραμμένο στη σκηνική μνήμη και την τεκμηρίωση, εξετάζεται πώς ένα αρχείο θεάτρου είναι ή μπορεί να γίνει μέρος της δημόσιας ιστορίας, ως αντίδοτο στη λήθη. Έτσι, καθίσταται ενεργό πεδίο έμπνευσης και δημιουργίας. Το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, είναι ζωντανός οργανισμός - φέρει τις ιστορίες των ανθρώπων που το υπηρέτησαν, εξελίσσεται μέσα στον χρόνο και συνεχίζει, συνομιλώντας με το κοινό του, να διαμορφώνει το πολιτιστικό τοπίο του μέλλοντος.

Δεν είναι τυχαίο ότι η Έφη Θεοδώρου, Καλλιτεχνική Διευθύντρια του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, επέλεξε τον διεθνή εικαστικό Αντώνη Βολανάκη για να μελετήσει το αρχείο και να επιμεληθεί τον τόμο ιστορικής τεκμηρίωσης του οργανισμού. Πολλοί θεσμοί διεθνώς, όπως το Victoria and Albert Museum στο Λονδίνο, το Smithsonian στις Η.Π.Α., ή το Live Art Development Agency στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν επιλέξει να συνεργαστούν με καλλιτέχνες-ερευνητές προκειμένου να ανανεώσουν τον τρόπο με τον οποίο το κοινό προσεγγίζει τα αρχεία και τη μνήμη. Αντίστοιχα, και σημαντικοί θεατρικοί οργανισμοί, όπως το National Theatre of Scotland και το BIT Teatergarasjen στη Νορβηγία, έχουν εμπλέξει καλλιτέχνες στη δημιουργική επανερμηνεία των θεσμικών τους ιστοριών. Σε αυτό το διεθνές πλαίσιο, η επιλογή του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης να αναθέσει την επιμέλεια της επετειακής του έκθεσης και έκδοσης στον Αντώνη Βολανάκη, ήταν μια πράξη διορατικότητας. 

Ο Βολανάκης, όντας ο ίδιος κρητικός, αλλά και με σημαντική διεθνή εμπειρία στον χώρο της τέχνης, συνδύασε τη γνώση του τοπικού με μια ευρεία, σύγχρονη εικαστική ματιά. Η εντοπιότητά του επέτρεψε να προσεγγίσει το αρχείο με σεβασμό και ενσυναίσθηση, ενώ η διεθνής του πρακτική εγγυήθηκε την ανάπτυξη ενός τεκμηριωτικού τόμου, ως συνέχεια της έκθεσης/εικαστικής εγκατάστασης, πρακτικές που συνομιλούν ισότιμα με τις σύγχρονες μουσειολογικές και θεατρολογικές προσεγγίσεις αρχείου, σε διεθνές επίπεδο.

Ο Αντώνης Βολανάκης (γεν.1976), Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, σπούδασε αριστεύοντας και ερεύνησε στα: Πανεπιστήμιο Τεχνών Λονδίνου: Πτυχίο στο Wimbledon College of Art, Μεταπτυχιακό στο Saint Martins College of Art και στο Aalto University/ Ελσίνκι, έρευνα στην École Νationale Supérieure des Arts Décoratifs/ Παρίσι, Διδακτορική Διατριβή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μετεκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

Η εικαστική πρακτική του αποτελεί αμάλγαμα συνέργειας μεταξύ ανθρωπίνων σχέσεων και αισθητικής, ποίησης και πολιτικής, εικαστικών και παραστατικών τεχνών. Από το 2003 εστιάζει στις γυναικείες αφηγήσεις και το 2006 ίδρυσε την πλατφόρμα συνάντησης και συνεργασίας blind date. Δημιουργεί εγκαταστάσεις, περφόρμανς, εκθέσεις, και δράσεις στη δημόσια σφαίρα μαζί με κοινότητες σε: 

Ηνωμένες Πολιτείες (Anya and Andrew Shiva Gallery, Dixon’s Place, Kimmel Galleries), Αγγλία (Royal Opera House-Covent Garden, National Theatre), Ελλάδα (DOCUMENTA 14, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, Εθνικό Θέατρο, Εθνική Λυρική Σκηνή, Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Μουσείο Μπενάκη, Ίδρυμα Κακογιάννη, Μπιενάλε Αθήνας, Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης/ Ελευσίνα), Ελβετία (Αρχαιολογικό Μουσείο της Βασιλείας), Γεωργία (Ιστορικό Μουσείο της Τυφλίδας), Γαλλία, Καναδά, Τσεχία, Φιλανδία. Το 2018 είχε την γενική επιμέλεια και το σχεδιασμό για την εναρκτήρια έκθεση στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, την αναδρομική του Στέφανου Λαζαρίδη, σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή, την Εθνική Βιβλιοθήκη και το ΕΛΙΑ/Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. 

Το 2023 ήταν συνεπιμελητής για την εθνική εκπροσώπηση της Ελλάδας στην έκθεση Κουαντρενάλε της Πράγας το 2023. Ήταν μέλος της επιτροπής επιχορηγήσεων θεάτρου στο ΥΠΠΟΑ από το 2017 έως και το 2021. H δημιουργία ασφαλών χώρων ανταλλαγής και δημιουργικότητας είναι κομμάτι της καλλιτεχνικής του πρακτικής και από το 2005 διδάσκει ή/ερευνά αδιαλείπτως στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε Ελλάδα, Κύπρο, Γαλλία, ΗΠΑ. Έχει λάβει υποστήριξη από τα ιδρύματα: Fulbright, Linbury, Ωνάση, London Institute, Arts and Humanities Research Board (UK), Λεβέντη, Προποντίς, Σπυρόπουλος, και Β&Ε Γουλανδρή.

H Κάπα Εκδοτική είναι ένας ελληνικός εκδοτικός οίκος που δίνει ιδιαίτερο βάρος σε βιβλία για το θέατρο - ένα κενό που γίνεται συστηματική προσπάθεια από τους έμπειρους συνεργάτες της να καλυφθεί, με την έκδοση καλαίσθητων τόμων. Η παρουσίαση καθιερωμένων αλλά και νέων, και συχνά πρωτοεμφανιζόμενων, Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων, αποτελεί κύριο μέλημα του εκδοτικού οίκου. 

Η Κάπα Εκδοτική έχει προχωρήσει στην έκδοση μεταφράσεων θεατρικών έργων από το παγκόσμιο ρεπερτόριο, που παρουσιάζονται στα σημαντικότερα, κρατικά και ιδιωτικά θέατρα της χώρας, σε νέες και αναθεωρημένες μεταφράσεις κορυφαίων Ελλήνων μεταφραστών.

Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης, 50 Χρόνια, ένα ζωντανό αρχείο ISBN: 978-960-628-404-5 Σελίδες: 374 Μάρτιος 2025 Διαστάσεις: 24Χ34 Link βιβλίου: https://www.kapaekdotiki.gr/product/dimotiko-perifereiako-theatro-kritis-50-chronia/

Παρουσίαση τόμου: 05 Απριλίου 2025 στις 20:30

Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων

Χάληδων 98-102

Τηλ: +30 2821 3 41680 Ιστοσελίδα: www.pinakothiki-chania.gr

Facebook & Instagram: @MunicipalArtGalleryChania

Ωράριο Λειτουργίας Έκθεσης:

Δευτέρα 10.00-14.00

Τρίτη έως Σάββατο 10.00-14.00 & 18.00-21.00

Κυριακή 10.00-14.00

· Γενική είσοδος: 5 €

· Μειωμένο εισιτήριο (φοιτητές, άνεργοι, ΑΜΕΑ, τρίτεκνοι, πολύτεκνοι): 2 €

· Δωρεάν είσοδος: Νέοι έως 18 ετών, κάτοχοι κάρτας ICOM, κάτοχοι κάρτας Εικαστικού Επιμελητηρίου Ελλάδος

· Κάθε Τρίτη ελεύθερη είσοδος για όλους

Ιστοσελίδα ΔΗΠΕΘΕ: www.dipethekritis.gr

fb: @ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης

Instagram: @dipethekritis

Ιστοσελίδα ΚΑΠΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗΣ: www.kapaekdotiki.gr Facebook: www.facebook.com/kapaekdotiki Instagram: @kapaekdotiki

Παρουσιάζεται στα Χανιά το  επετειακό Λεύκωμα «ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης – 50 Χρόνια Θέατρο – Ένα Ζωντανό Αρχείο»