Ελεύθεροι επαγγελματίες: Τι αλλάζει στη φορολόγηση από το νέο έτος, τα τρία επίπεδα ελέγχου και η μάχη κατά της φοροδιαφυγής

 Σε ασφυκτικό φορολογικό κλοιό από τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις θα βρεθούν από την αρχή του έτους ελεύθεροι επαγγελματίες και ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων, στην πανστρατιά που έχει κηρύξει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προκειμένου να περιορίσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό την εκτεταμένη φοροδιαφυγή στον κλάδο.

Το πρώτο επίπεδο προς την κατεύθυνση της φορολογικής συμμόρφωσης, αποτελεί η αλλαγή του τρόπου φορολόγησης ελεύθερων επαγγελματιών και ατομικών επιχειρήσεων που μέχρι σήμερα, στην συντριπτική τους πλειονότητα ήταν στο απυρόβλητο για την Εφορία, αφού δήλωναν εισοδήματα πείνας.

Η δεύτερη γραμμή «επίθεσης» απέναντι στην φοροδιαφυγή θα είναι η απελευθέρωση δυνάμεων στην ΑΑΔΕ, προκειμένου να επικεντρώσει τους ελέγχους εκεί που πραγματικά βρίσκεται μεγάλος όγκος αποκρυβείσας φορολογικής ύλης, ώστε να έχουν μεγαλύτερο ποσοτικό αποτέλεσμα. 

Όπως σημειώνουν αξιωματούχοι στην ΑΑΔΕ, μέχρι σήμερα ήμασταν αναγκασμένοι να ελέγχουμε - δειγματοληπτικά - έναν μεγάλο όγκο φορολογουμένων, αλλά στο εξής αυτή η περίμετρος περιορίζεται και οι έλεγχοι θα είναι πιο εστιασμένοι.

Τρίτη στην σειρά, αλλά όχι από πλευράς σπουδαιότητας, είναι η διασύνδεση ταμειακών μηχανών με τα POS καθώς και η επέκταση χρήσης αυτής στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, μάλιστα, με δηλώσεις του στα μέσα της εβδομάδος έσπευσε να κλείσει κάθε συζήτηση για ενδεχόμενο νέας παράτασης στην υλοποίηση του μέτρου.

Η φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών από το 2024 αλλάζει επίπεδο και τίποτε πλέον δεν θα είναι ίδιο με αυτό που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Όπως αναφέρουν κορυφαία στελέχη του υπουργείου και της ΑΑΔΕ, μέχρι σήμερα η συντριπτική πλειονότητα που δήλωνε μηδενικά ή πολύ χαμηλά εισοδήματα βρισκόταν σε μία ιδιότυπη φορολογική ασυλία, εκτός κι αν πιανόταν στα δίχτυα των δειγματοληπτικών ελέγχων. Αυτό, όπως αναφέρουν, παύει να υφίσταται και τα εισοδήματα που θα δηλώνονται στο εξής, θα προσεγγίζουν τα πραγματικά.

Παράλληλα, οι ίδιοι αξιωματούχοι αναφέρουν ότι, το πλέον προκλητικό του πράγματος είναι ότι ένας σημαντικός αριθμός των συγκεκριμένων φορολογουμένων λάμβαναν κάθε λογής επιδόματα που προορίζονται για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, στερώντας ουσιαστικά την δυνατότητα να τα λάβουν κάποιοι άλλοι που τα έχουν πραγματικά ανάγκη.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης, πρόκειται για μία ήπια μεταρρύθμιση που ταυτόχρονα αποκαθιστά σε ένα βαθμό την φορολογική δικαιοσύνη.

Ας δούμε επιγραμματικά τις αλλαγές που επέρχονται στο τρόπο φορολόγησης:

1. Υπολογισμός της ελάχιστης αμοιβής: Το ύψος της δεν μπορεί να υπολείπεται του μεγαλύτερου μεταξύ του ελάχιστου βασικού μισθού προσαυξημένου κατά 10% για κάθε 3 χρόνια εργασίας ως αυτοαπασχολούμενος μετά τα 3 πρώτα έτη και του ανώτερου ετήσιου μισθού έως 30.000 ευρώ που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει στο προσωπικό του. Για τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής, λαμβάνονται υπόψη τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία του αυτοαπασχολούμενου.

2. Κόστος μισθοδοσίας. Η ελάχιστη αμοιβή προσαυξάνεται με ένα ποσό ίσο με το 10% του ετήσιου κόστους μισθοδοσίας (μισθός, εργοδοτικές εισφορές, παροχές σε είδος) του προσωπικού που ο αυτοαπασχολούμενος απασχολεί στην επιχείρησή του, με ανώτατο όριο τις 15.000 ευρώ.

3. Τζίρος. Όταν ο ετήσιος τζίρος του αυτοαπασχολούμενου είναι σημαντικά μεγαλύτερος από το μέσο όρου του ετήσιου τζίρου του ΚΑΔ η ελάχιστη αμοιβή εισόδημα προσαυξάνεται κλιμακωτά με ανώτερο όριο τα 50.000 ευρώ.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, με τις αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος για 473.000 επαγγελματίες θα υπάρξει πρόσθετη επιβάρυνση 1.444 ευρώ κατά μέσον όρο, 124.000 δεν θα έχουν καμία μεταβολή στο εκκαθαριστικό τους, ενώ 138.000 θα έχουν ελάφρυνση 560 ευρώ λόγω της μείωσης του τέλους επιτηδεύματος.

Σημειώνεται ότι σήμερα μόλις το 4% των ελευθέρων επαγγελματιών καταβάλλει το 50% των φόρων της συγκεκριμένης επαγγελματικής τάξης ενώ με το νέο σύστημα το 50% των φόρων θα καταβάλλεται από το 12% των φορολογουμένων.

Τέλος, από την 1η Μαρτίου 2024 όλες οι ταμειακές μηχανές θα είναι συνδεδεμένες με τα τερματικά POS. Ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία καταγραφής στο Μητρώο POS όλων των τερματικών, με την ΑΑΔΕ να επιβάλλει την υποχρέωση σε όλες τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν τερματικές συσκευές είτε εγχώριες, είτε του εξωτερικού να εξασφαλίσουν την ακρίβεια των στοιχείων που τους αφορούν, τα οποία δηλώθηκαν από τους παρόχους στην ψηφιακή πύλη της ΑΑΔΕ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ