Η Διαστημική Κατοικία Στην Κρήτη Που Θα Είναι Χτισμένη Μέσα Στη Γη

 

Ο Έλληνας αρχιτέκτονας Κωνσταντίνος Σταθόπουλος που τράβηξε την προσοχή του Design Boom με αυτό το project, μιλάει στο iefimerida για τη φουτουριστική κατοικία στην Κρήτη, αλλά και για το ρόλο της αρχιτεκτονικής στην αναγέννηση της Αθήνας ως σύγχρονης μητρόπολης.

Η Casa Katana μοιάζει σαν μια χαραγματιά στην άγονη γη του Κρητικού Νότου. Σχεδιασμένη από τον αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Σταθόπουλο του KRAK. architects, αυτή η τεθλασμένη εξοχική κατοικία που θα χτιστεί σε μια απόμερη πλαγιά με μαγευτική θέα στο Λιβυκό πέλαγος, είναι σαν διαστημικός σταθμός σε κάποια άγονη έκταση ενός μακρινού πλανήτη όπως ο Άρης. Η βασική ιδέα για τον σχεδιασμό της ήταν η ιδιαίτερη μορφολογία του οικοπέδου και τα χαρακτηριστικά του τόπου όπου θα οικοδομηθεί. Η αντίθεση των άγριων βράχων με το απέραντο γαλάζιο της Μεσογείου που απλώνεται μπροστά της, ήταν τα δύο βασικά στοιχεία που έπρεπε να αξιοποιηθούν και να αναδειχθούν. Έτσι ο αρχιτέκτονας οραματίστηκε την κατοικία σαν μια σχισμή στο βράχο, χαραγμένη από ένα ιαπωνικό ξίφος Katana - στο οποίο άλλωστε το οίκημα χρωστά και το όνομά του.

Όταν θα βλέπει κάποιος το σπίτι από ψηλά θα μοιάζει σαν ένα γαλάζιο μάτι με ξύλινο φρύδι, σαν το μάτι ενός θηρίου από την αρχαία ελληνική μυθολογία, κουρνιασμένο μέσα στους βράχους της κρητικής γης, που μόλις ξυπνά και εξημερώνεται, αντικρίζοντας την μαγεία του Λιβυκού πελάγους.

Το κύριο μέλημα του αρχιτέκτονα ήταν να δημιουργήσει ένα έργο που δεν θα διαταράσσει την αρμονία του φυσικού περιβάλλοντος. Στόχος είναι η κατοικία, όταν ολοκληρωθεί, να ενσωματωθεί πλήρως στο τοπίο, αφήνοντας ανέγγιχτη την φυσική ομορφιά του οικοπέδου. Για να το καταφέρει αυτό ο Κωνσταντίνος Σταθόπουλος δημιούργησε, μετά από πολλά σκίτσα, μια απαλή τεθλασμένη γραμμή, σαν να την έχει σχεδιάσει ένα λεπτό πινέλο υδατογραφίας, η οποία όμως ήταν αιχμηρή αιχμηρή σαν να την έκοψε η λεπίδα ενός ξίφους. Πώς κάτι τέτοιο ωστόσο μπορεί να εφαρμοστεί από το σκίτσο στη γη; Με την κατασκευή μιας πλάκας-λεπίδας από σκυρόδεμα πάνω στην οποία -σαν ραχοκοκαλιά- θα αναπτύσσονται όλα τα δομικά στοιχεία της κατοικίας, είναι η απάντηση.

Το αποτέλεσμα θα είναι ένα minimal αεροδυναμικό κτίσμα, εντελώς φουτουριστικό, που θα συνομιλεί με το τοπίο: θα είναι ανοιχτό στο γαλάζιο, ενταγμένο τόσο στη γη που θα είναι λες και αναδύθηκε μέσα από τα σπλάχνα της και αιχμηρό σαν τους σφοδρούς ανέμους που πνέουν στην περιοχή. «Η Casa Katana», όπως εξηγεί ο ίδιος ο αρχιτέκτονας «προκειμένου να παρουσιάζει εξαιρετική θερμική συμπεριφορά είναι υπόσκαφη και μελετημένη προσεκτικά σύμφωνα με τις μεσογειακές-βορειοαφρικανικές κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής, τον προσανατολισμό και την κίνηση του ηλιακού φωτός. Το φυσικό φως και ο αέρας φιλτράρονται προσεκτικά προσφέροντας ευεξία και μια φυσική αίσθηση στους κατοίκους. Ως βασικό υλικό χρησιμοποιείται ένα έγχρωμο μείγμα σκυροδέματος που αποτελείται από τοπικά αδρανή. Η επιφάνειά του είναι παρόμοια με την παλέτα του τοπίου και την υφή των βράχων παρέχοντας ταυτόχρονα ανθεκτικότητα, χαμηλή ενσωματωμένη ενέργεια και ελάχιστη συντήρηση. Το σκυρόδεμα παρέχει επίσης μια μονολιθική αισθητική στο κτήριο δίνοντας μια σπηλαιώδη αίσθηση στον κάτοικο»

Για να εισέλθει κάποιος μέσα στο σπίτι θα μπει από μια υπόσκαφη είσοδο, χτισμένη δηλαδή μέσα στη γη, για να ανακαλύψει περπατώντας έναν μαγευτικό τόπο: τους καθημερινούς χώρους διαβίωσης που λούζονται στο φυσικό φως και διαπνέονται σε κάθε γωνιά από την αλμύρα της θάλασσας. Μια διαδοχή από υπαίθριους και ημιυπαίθριους χώρους σε ελεύθερη διάταξη ανοίγονται μπροστά του, ακολουθώντας όλους τους σύγχρονους κανόνες του βιοκλιματικού σχεδιασμού.

Σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Σταθόπουλο, ρίζα της κατοικίας είναι η αρχαία ελληνική μυθολογία: «Η Casa Katana αποτελεί ένα καταφύγιο μέσα στο τοπίο καμωμένο από τους μύθους και το χώμα της Κρητικής γης, θαρρείς φτιαγμένο για να ζει στα σπλάχνα του ένας Μινώταυρος όπου οι χαράξεις των κινήσεων, σαν άλλος μίτος της Αριάδνης, σε οδηγούν στα ενδότερα και από εκεί πάλι πίσω στο φως του Λιβυκού πελάγους».

O αρχιτέκτονας Κωνσταντίνος Σταθόπουλος μιλά στο iefimerida με αφορμή το φουτουριστικό αυτό project στην Κρήτη που έγινε πρώτο θέμα στο διεθνές site Design Boom, παρουσιάζοντας σε όλο τον κόσμο την εικόνα μιας νέας Ελλάδας.

To οίκημα Casa Catana δημιουργεί την εντύπωση ότι θα είναι χτισμένο μέσα στα σπλάχνα της Γης, σε ένα μάλλον δύσβατο έδαφος. Ποιες είναι οι μεγάλες δυσκολίες με τις οποίες θα έρθετε αντιμέτωποι κατά την εκτέλεση του έργου;

Σε κάθε κατασκευή υπάρχουν προκλήσεις και δυσκολίες, όλα ξεκινούν από την επάρκεια στο γνωστικό αντικείμενο της οικοδομικής τέχνης και των υλικών. Αν ένα κτίριο δεν έχει σχεδιαστεί σωστά δεν θα καταφέρει να υλοποιηθεί, σε δεύτερο επίπεδο η αρχιτεκτονική είναι συλλογική υπόθεση και θα πρέπει ο αρχιτέκτονας, ο κατασκευαστής και οι τεχνίτες να λειτουργήσουν αρμονικά σαν μουσική ορχήστρα ώστε να παραχθεί ένα εύηχο αποτέλεσμα. H Casa Katana θα πρέπει να πραγματωθεί σαν μια πολύ προσεκτική εγχείρηση ώστε να μείνει όσο το δυνατόν το τοπίο και ειδικότερα οι βραχώδης σχηματισμοί ανέγγιχτοι.

Οι Sci-Fi ταινίες και η λογοτεχνία του φανταστικού πόσο πολύ επηρεάζουν την αρχιτεκτονική; Γιατί τα κτίρια ολοένα και περισσότερο είναι φουτουριστικά και θυμίζουν διαστημικά αντικείμενα;

Ο άνθρωπος από τη γέννηση του εμπνέεται και ονειρεύεται έναν κόσμο καλύτερο, στον αρχιτέκτονα εξ ορισμού ενυπάρχει αυτή η τάση σε μεγέθυνση! Συνεπώς η έμπνευση είναι κάτι που μπορεί να έρθει από πολλές και διαφορετικές κατευθύνσεις: μια ταινία, ένα μυθιστόρημα, τον τόπο με τους μύθους του. Θα έλεγα ότι η αρχιτεκτονική συνδιαλέγεται με όλα τα κομμάτια της ανθρώπινης τέχνης και διανόησης, είναι κάτι διαδραστικό, εμπνέεται και αντίστροφα. Κάθε πολιτισμός και γενιά έχει ανάγκη να χτίσει τους δικούς της παρθενώνες. Η αρχή γίνεται πάντα στο φαντασιακό κομμάτι μέχρι τεχνολογικά και κοινωνικά να ωριμάσουν οι συνθήκες για την πραγμάτωση.

 Να θυμίσουμε ότι η Zaha Hadid περίμενε 15 χρόνια μέχρι να δει ένα σχέδιο της χτισμένο ενώ ο δικός μας ο Ζενέτος δυστυχώς τις καλύτερες ιδέες του δεν είχε την τύχη να τις υλοποιήσει. Συνεπώς τα κτίρια και οι ιδέες που τώρα μοιάζουν φουτουριστικά πιθανώς στο μέλλον να είναι κάτι συνηθισμένο ή στην καλύτερη περίπτωση κλασικά. Η ουσία πάντως της καλής αρχιτεκτονικής βρίσκεται στον σχεδιασμό και όχι στο ύφος. Υπάρχουν καλά νεοκλασικά και καλά μοντέρνα.

Info: Αρχιτεκτονική μελέτη: konstantinos stathopoulos | KRAK. Architects, development: Tetraktys