Συγκινητική η εκδήλωση «Μνήμες Μικρασίας» στο προαύλιο του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Γεωργίου Ιεράπετρας

 Εντυπωσίασε και παράλληλα συγκίνησε τους παρευρισκομένους η εκδήλωση «Μνήμες Μικρασίας», που διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολη Ιεραπύτνης και Σητείας, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Μικρασιατών Ιεράπετρας την Τετάρτη 11 Ιουνίου 2025, ημέρα εορτής της Παναγίας της Ελεούσας της Ρεϊσδεριανής, στον κατάμεστο αύλειο χώρο του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Γεωργίου Ιεράπετρας.

Ομιλητής της βραδιάς, που άνοιξε με το Απολυτίκιο της Παναγίας της Ελεούσας, μητέρας και προστάτιδος των ξεριζωμένων Μικρασιατών, ήταν ο Μικρασιατικής καταγωγής Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου π. Ευδόκιμος Καρακουλάκης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Μνήμες της Μικρασίας».

 Με λόγο μεστό, γλαφυρό και ποιητικό αναφέρθηκε στις τραγικές σελίδες στην ιστορία του Γένους μας, το 1922, όταν ενάμισυ εκατομμύριο Ελλήνων ξεριζώθηκαν από τις πανάρχαιες πατρογονικές εστίες τους από τη γη της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Καππαδοκίας και ήλθαν πρόσφυγες στη Μητροπολιτική Ελλάδα από τη Θράκη έως το ακρωτήριο Ταίναρο και τη λεβεντογέννα Κρήτη.

Όπως τόνισε, χρόνια μακρυά από τα μέρη μας, εμείς σήμερα είμαστε η τρίτη γενιά Μικρασιατών, και οι νεώτεροι είναι τέταρτης και πέμπτης γενιάς, και η γη της Μικρασίας μας προσκαλεί να γνωρίσουμε τα ιερά και τα όσια της φυλής μας, να δούμε τις εκκλησίες και τα αγιάσματά τους, για να πούμε «Άγιοι του Θεού πρεσβεύσατε υπέρ υμών». Πρόσωπα και πράγματα της Ιωνίας της Καππαδοκίας και τους Πόντου τείνουν να σβήσουν, όμως ο δικός μας καημός, των απανταχού της γης Μικρασιατών Ελλήνων δεν σβήνει.

Ο π. Ευδόκιμος ανέφερε δύο χαρακτηριστικά πρόσωπα ξεριζωμένων Ελλήνων Μικρασιατών, τον μακαριστό Μητροπολίτη Πατάρων κυρό Μελέτιο (Χρηστίδη), ο οποίος έζησε τη Μικρασιατική τραγωδία, όταν «έμπαινε μια ματωμένη τελεία στην πορεία αιώνων» και στη συνέχεια στην Νέα Ιωνία Αττικής έθεσε ως πρώτιστο σκοπό του να αποκτήσουν οι Μικρασιάτες Έλληνες νέες εστίες, δηλ. νέους ιερούς ναούς. 

Ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσαν στο κοινό οι αυτοβιογραφικές αναφορές και η προσωπική φόρτιση του ξεριζωμένου Μητροπολίτη Πατάρων, όταν είχε αναλάβει το άχαρο έργο να σπάσει τις Αγίες Τράπεζες ναών της γης της Ιωνίας, προκειμένου να αποφευχθεί η ιεροσυλία τους από τους Τούρκους και να αφαιρεθεί το «φυτό» με τα Άγια Λείψανα, τα οποία αργότερα τοποθετήθηκαν στις Αγίες Τράπεζες νέων ναών που καθαγιάσθηκαν κυρίως στην Νέα Ιωνία.

Επίσης αναφέρθηκε στον Μικρασιάτη πρόσφυγα ζωγράφο και Αγιογράφο Φώτη Κόντογλου, ο οποίος, αναφερόμενος στη λατρεμένη του πατρίδα το Αϊβαλί, έγραψε ότι «εμένα το γραφτό μου ήτανε να γεννηθώ στην Ανατολή, αλλά η ρόδα της Τύχης, που γυρίζει ολοένα, ξερίζωσε από τα θεμέλια τον τόπο μου και μ’ έριξε στην ξενιτειά, σ’ ανθρώπους που μιλούσανε την ίδια γλώσσα με μένα, πλην όμως που είχανε άλλα συνήθια. Το πουλί το θαλασσοδαρμένο, πώς βρίσκει έναν βράχο μέσα στο πέλαγο και κάθεται και στεγνώνει τα φτερά του, έτσι βρίσκουμαι κ’ εγώ σε τούτα τα χώματα. 

Το πώς γεννήθηκα στα μέρη της Μικράς Ασίας τόχω για πράγμα ευλογημένο και δοξάζω το Θεό για δαύτο. Μολαταύτα βρεθήκανε άνθρωποι, τους ξέρετε πατριώτες αυτούς, κακοί και κακογεννημένοι, ψυχές φτωχές να γυρίσουνε το καύχημα μου σε κατηγόρια, θέλανε να αρνηστώ τη μάννα μου την Ασία, σε καιρό που αυτή θρεφόταν από τον πλούτο της καρδιάς μου και παίρναμε χαρά από την ελπίδα και από τη φλέβα που ανάβλυζε από τη βαθιά ρίζα μέσα μου. Μα εγώ δεν θα σ’ αρνηθώ ποτέ Μάκρη μου, να χάσω τα φως μου αν σε ξεχάσω».

Τέλος ο ομιλητής, αφού υπογράμμισε ότι τα μέρη της Ανατολής είναι τόπος μαρτυρίου με αιώνια χάρη, κατέκλεισε το λόγο του με την ευχή «καλή αντάμωση στη γη της Μικρασίας, της Καππαδοκίας και του Πόντου».

Ακολούθησε το μουσικοχορευτικό μέρος της εκδήλωσης, την οποία προλόγισε κατάλληλα ο επίσης Μικρασιατικής καταγωγής Αιδεσιμολ. Πρωτ. Αθανάσιος Ταρλαντέζος. Εφημέριος και προϊστάμενος του Ι. Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Γεωργίου, με τραγούδια και χορούς από τη Μικρασία. 

Η Χορωδία του Συλλόγου Μικρασιατών Ιεράπετρας, πλαισιωμένη με Ιεροψάλτες και μαθητές της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής «Άγιος Ανδρέας ο Κρήτης», υπό τη διεύθυνση του Δ/ντή της Σχολής και Πρωτοψάλτη του Ι. Μ. Ναού Αγίου Γεωργίου Ιεράπετρας κ. Ιωάννη Αρώνη, απέδωσε τα Μικρασιατικά τραγούδια «Από ξένο τόπο κι απ᾽ αλαργινό», «Άιντε όπλες», «Αττάρης», «Σύρε να πεις στη μάνα σου», «Μήλο μου και μανταρίνι», «Γιατζιλαριανή», «Πάρε με στην αγκαλιά σου» και «το τρεχαντηράκι». 

Τη χορωδία συνόδεψαν με τα μουσικά όργανά τους οι καθηγητές της Σχολής κ. Βαγγέλης Βαρδάκης στο βιολί και κ. Βαγγέλης Φανουράκης στο λαγούτο και μαθητές τους, ενώ  παραδοσιακούς Μικρασιατικούς χορούς χόρεψαν τα μέλη της Χορευτικής ομάδας του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ιεράπετρας «Μαρία Λιουδάκη», υπό την επιμέλεια του κ. Χρήστου Κόγια.

Επίσης επ᾽ ευκαιρία της λήξης των φετινών μαθημάτων της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής και Παραδοσιακής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Ιεραπύτνης και Σητείας «Άγιος Ανδρέας ο Κρήτης» οι δεξιοτέχνες μουσικοδιδάσκαλοι και καθηγητές των παραδοσιακών μουσικών οργάνων της Σχολής κ. Βαγγέλης Βαρδάκης και κ. Βαγγέλης Φανουράκης με μαθητές τους παρουσίασε ένα μικρό δείγμα της δουλειάς τους.

Ακολούθησε ο χαιρετισμός του Δημάρχου Ιεράπετρας κ. Εμμανουήλ Φραγκούλη, ο οποίος εξέφρασε τη συγκίνησή του για τη μεγαλειώδη αυτή βραδιά, καθώς η εκδήλωση συνδύασε τη Μικρασία με την Κρήτη, και τόνισε την έντονη παρουσία του Μικρασιατικού Ελληνισμού στον τόπο μας σε σημείο που να μπορούσαμε να πούμε ότι η Ιεράπετρα είναι πρώτα οι Μικρασιάτες και έπειτα οι εντόπιοι Γεραπετρίτες.

Στη συνέχεια η Πρόεδρος του Συλλόγου Μικρασιατών κ. Ευτυχία Μαρινάκη στον χαιρετισμό της ευχαρίστησε τους συντελεστές της εκδήλωσης και επεσήμανε ότι το διήμερο της πανηγύρεως της Παναγίας της Ελεούσας μας γύρισε πίσω στις αλησμόνητες πατρίδες.

Επίσης, χαιρετισμό απηύθυνε η εκπρόσωπος της Περιφέρειας κ. Ελένη Βλάσση, Εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλος Πολιτισμού της Π.Ε. Λασιθίου, η οποία συνεχάρη όλους τους συντελεστές της εκδήλωσης και τόνισε τη σημασία της διαφύλαξης ζωντανής της ιστορικής μνήμης, των παραδόσεων, των ηθών και των εθίμων των αλησμόνητων πατρίδων του Ελληνισμού της Ανατολής.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Κύριλλος, κλείνοντας την εκδήλωση, σημείωσε ότι σήμερα μας ενώνει με την παρουσία της η εικόνα της Παναγίας της Ρεϊσδεριανής, της Ελεούσας, η οποία πολλά χρόνια φιλοξενούνταν στον Ι. Μ. Ναού του Αγίου Γεωργίου, τόνισε ότι η εκδήλωση έγινε χάρη στο μεράκι κάποιων ανθρώπων και ευχαρίστησε τον κ. Ιωάννη Αρώνη, Διευθυντή της Σχολής Βυζ. Μουσικής και χοράρχη της Χορωδίας του Συλλόγου Μικρασιατών, τους καθηγητές της Παραδοσιακής Μουσικής κ. Βαγγέλη Βαρδάκη και κ. Βαγγέλη Φανουράκη, οι οποίοι διδάσκουν αφιλοκερδώς, τη Χορευτική ομάδα του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ιεράπετρας «Μαρία Λιουδάκη», που υπό την επιμέλεια του κ. Χρήστου Κόγια και με νεανικό σφίγγος παρουσίασαν παραδοσιακούς Μικρασιατικούς χορούς, και την Πρόεδρο του Συλλόγου Μικρασιατών κ. Ευτυχία Μαρινάκη, για την αγαστή συνεργασία, καθώς και την επίτιμο Πρόεδρο κ. Μαρία Μαθιουδάκη-Δραγασάκη, η οποία έχει καταγράψει το ιστορικό της έλευσης της εικόνας στην Ιεράπετρα, τον Αιδεσιμολ. Πρωτ. Αθανάσιο Ταρλαντέζο και τον Πανοσιολ. Αρχιμ. Αμβρόσιο Σκαρβέλη, Πρωτοσύγκελλο της Ι. Μητροπόλεως, για την επιμέλεια της εκδήλωσης.

Επίσης ιδιαιτέρως ευχαρίστησε τον λόγιο και Μικρασιατικής καταγωγής ομιλητή της βραδιάς π. Ευδόκιμο Καρακουλάκη, ο οποίος λιτανεύει το ήθος και τον πολιτισμό του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Όπως ανέφερε «πάντοτε με σαγήνευε η αγάπη των Μικρασιατών για την ιστορία, και τα όσια και ιερά της φυλής μας» και ευχήθηκε «να διατηρήσουμε άσβεστη τη μνήμη της Μικρασίας μέσα μας και η Παναγία η Ελεούσα, που απόψε είχαμε ανάμεσά μας, να σκέπει και να περιφυλάττει από κάθε κακό».

Στην εκδήλωση παρέστησαν ο Δήμαρχος Ιεράπετρας κ. Εμμανουήλ Φραγκούλης, ο Πρόεδρος του Δημ. Συμβουλίου κ. Νικόλαος Τζουμάκας, οι Αντιδήμαρχοι κ. Γεώργιος Κουγιουμουτζάκης, κ. Γεώργιος Γιακουμάκης, ο Αν. Διοικητής του Νοσοκομείου Ιεράπετρας κ. Ελευθέριος Ντουσάκης, η επίτιμος Πρόεδρος του Συλλόγου Μικρασιατών κ. Μαρία Δραγασάκη και πλήθος κόσμου.