Νέα έκθεση στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων- ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης - 50 Χρόνια Θέατρο - Ένα Ζωντανό Αρχείο

 Είναι ο πρώτος περιφερειακός θεατρικός οργανισμός που συγκροτήθηκε στην Ελλάδα. Γεννήθηκε ως Εταιρεία Θεάτρου Κρήτης (ΕΘΕΚ) χάρη στην πρωτοβουλία μιας ομάδας εμπνευσμένων Κρητών, με την υποστήριξη του κορυφαίου θεατρανθρώπου Αλέξη Μινωτή και άλλων σπουδαίων Κρητών καλλιτεχνών, όπως οι Μάνος Κατράκης, Μάνος Χατζιδάκις και ο αρχιτέκτων Μάνος Περράκης. Στέριωσε και μοίρασε τους καρπούς του όχι μόνο στην Κρήτη, αλλά σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. 

Η Εταιρεία Θεάτρου Κρήτης υπήρξε η αρχή, και φέτος, η μετεξέλιξή της, το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης, συμπληρώνει μισό αιώνα ζωής και γιορτάζει με μια επετειακή, μουσειακού επιπέδου έκθεση, υπό τον τίτλο «ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης - 50 Χρόνια Θέατρο - Ένα Ζωντανό Αρχείο», που φιλοξενείται στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων. Η έκθεση διοργανώνεται από τον Δήμο Χανίων, τη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Κρήτης.

Περισσότερα από 700 εκθέματα - κοστούμια και σκηνικά, μακέτες, σχέδια και γλυπτά, σκηνοθετικές και μεταφραστικές σημειώσεις, αφίσες, προγράμματα, φωτογραφίες, βίντεο και ηχητικά ντοκουμέντα - συνθέτουν μία εικαστική εγκατάσταση από 129 παραγωγές του πλούσιου αρχείου του ΔΗΠΕΘΕΚ. Αυτά αποτελούν τον πυρήνα της διοργάνωσης, την επιμέλεια της οποίας ανέθεσε η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του θεάτρου, Έφη Θεοδώρου, στον διεθνή εικαστικό και Επίκουρο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών, Αντώνη Βολανάκη.

Στους τρεις ορόφους της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν στις τρεις κύριες περιόδους του θεατρικού οργανισμού:

α) 1974-1986, Εταιρεία Θεάτρου Κρήτης (ΕΘΕΚ) - Ημικρατικό Θέατρο Κρήτης - ΔΗΠΕΘΕ Χανίων Κρήτης

β) 1986-2000, ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης

γ) 2001-2024, 21ος αιώνας

Η χρονική εξέλιξη, όμως, δεν είναι δεσμευτική για την πορεία του επισκέπτη. Αντιθέτως, στόχος της έκθεσης είναι να θυμίσει στους μεγαλύτερους και να συστήσει στους νεότερους τον σπουδαίο αυτό θεατρικό οργανισμό και παράλληλα να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε το κοινό να προσεγγίσει αθέατες όψεις της προετοιμασίας μιας θεατρικής παραγωγής. Οι διαδρομές θα είναι πολλές και διαφορετικές, γεγονός που θα καθιστά την έκθεση ελκυστική για πολλαπλές επισκέψεις. Ενδεικτικά ορισμένες από τις θεματικές διαδρομές είναι:

• Του κρητικού θεάτρου (Βιτσέντζος Κορνάρος, Γεώργιος Χορτάτσης κ.ά.), για να θαυμάσουν μεταξύ άλλων το κοστούμι που φορούσε ο Αλέξης Μινωτής στην εναρκτήρια παράσταση του οργανισμού ή εκείνα που σχεδίασε η Λαλούλα Χρυσικοπούλου για τον Στάθη, σε σκηνοθεσία του Σπύρου Ευαγγελάτου.

• Του ξένου ρεπερτορίου (Μολιέρος, Μπέρτολτ Μπρεχτ κ.ά.), για να δουν, μεταξύ άλλων, σε βίντεο τη Φαίδρα του Ρακίνα στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου.
• Της σύγχρονης ελληνικής γραφής (Καζαντζάκης, Κιτσοπούλου κ.ά.), προτείνοντας να δοκιμάσουν κοστούμια από τον Καπετάν Μιχάλη και να διαβάσουν σε μεγέθυνση χειρόγραφο του Καμπανέλλη.
• Του αρχαίου θεάτρου (Αριστοφάνης, Ευριπίδης κ.ά.), αλλά και να απολαύσουν την καταγραφή του Αίαντα του Γιάννη Ρίτσου σε σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου στο Θέατρο της Αρχαίας Απτέρας και να δουν πώς ένα σχέδιο του Αντώνη Κυριακούλη μεταφράζεται σε κοστούμι που το φοράει ο ηθοποιός.
• 
  
• Της μουσικής, έχοντας τη δυνατότητα να ξεφυλλίσουν παρτιτούρες, επί παραδείγματι του Χρήστου Λεοντή.
• Των γυναικών δημιουργών, με οπτικές επισημάνσεις για “πρώτη φορά” σχετικά με συγγραφή κειμένου, σκηνοθεσία, σχεδιασμό ήχου, σκηνικών, κοστουμιών, φωτισμού κ.λπ.

• Του πρωτότυπου υλικού από το θέατρο για παιδιά και την πειραματική σκηνή, των ομάδων ενηλίκων ερασιτεχνών.
• Της δημιουργίας του δικού τους χάρτη με τα τεκμήρια που τους ελκύουν περισσότερο.

Βασικό άξονα για την προετοιμασία και την οργάνωση της έκθεσης αποτελεί η ενδελεχής έρευνα του εκτενούς αρχείου του ΔΗΠΕΘΕΚ, στην οποία προχώρησε ο Αντώνης Βολανάκης με την ομάδα του, ώστε να αντληθούν τα δεδομένα εκείνα που θα επιτρέψουν τόσο στον μη μυημένο επισκέπτη, όσο και σε εκείνον που έχει ειδικό ενδιαφέρον, να βρουν πληροφορίες παρουσιαζόμενες με τρόπο προσιτό, ελκυστικό και συνάμα πλήρως τεκμηριωμένο.

Η διάδραση είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες σχεδιασμού της έκθεσης, στο πλαίσιο της οποίας οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν θεατρικά κοστούμια, να φωτογραφηθούν σε σκηνικό γλυπτό και να δουν τα σχέδια μελέτης της έκθεσης πριν την υλοποίησή της.

Τη διοργάνωση θα συνοδεύει πολυσέλιδος έγχρωμος κατάλογος με πλήρη παραστασιογραφία των 50 ετών, σε επιμέλεια του Αντώνη Βολανάκη, ο οποίος θα κυκλοφορήσει από την Κάπα Eκδοτική.

ΙΝFO:

Διάρκεια: 15 Φεβρουαρίου έως 30 Απριλίου 2025

Εγκαίνια: 15 Φεβρουαρίου, 19:30

Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων

Χάληδων 98-102

Τηλ: +30 2821 3 41680

Ιστοσελίδα: www.pinakothiki-chania.gr

Facebook & Instagram: @MunicipalArtGalleryChania

 

Ωράριο Λειτουργίας:

Δευτέρα 10.00-14.00 

Τρίτη έως Σάββατο 10.00-14.00 & 18.00-21.00

Κυριακή 10.00-14.00

• Γενική είσοδος: 5 €
• Μειωμένο εισιτήριο (φοιτητές, άνεργοι, ΑΜΕΑ, τρίτεκνοι, πολύτεκνοι): 2 €
• Δωρεάν είσοδος: Νέοι έως 18 ετών, κάτοχοι κάρτας ICOM, κάτοχοι κάρτας Εικαστικού Επιμελητηρίου Ελλάδος
• Κάθε Τρίτη ελεύθερη είσοδος για όλους

 

Κύριοι σταθμοί στην ιστορία του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης:

• 1973: Εταιρεία Θεάτρου Κρήτης (ΕΘΕΚ). Η εμπειρία και δραστηριότητα της ΕΘΕΚ κατά τη διάρκεια των 10 πρώτων ετών προετοίμασε την μετεξέλιξη του Θεάτρου και υπήρξε πρωτεργάτης της θεατρικής αποκέντρωσης. Η ίδρυση της ΕΘΕΚ θεωρείται το πρώτο μοντέλο πολιτιστικής συνταγογράφησης, καθώς την εποχή εκείνη καταγράφηκαν πολλές αυτοκτονίες και ο ευεργετικός ρόλος του θεάτρου στην ψυχική υγεία του ατόμου προτάθηκε ως αντίδοτο, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας θεάτρου στην Κρήτη.
• 1979: Ημικρατικό Θέατρο Κρήτης με την αρωγή της ΕΘΕΚ.
• 1983: ΔΗΠΕΘΕ Χανίων Κρήτης. Μετεξέλιξη της ΕΘΕΚ σε ΔΗΠΕΘΕ και ένταξή της στο πρώτο περιφερειακό δίκτυο θεάτρων. Τα Χανιά επιλέγονται ανάμεσα στις έξι πόλεις της Ελλάδας όπου δοκιμάστηκε ο θεσμός των ΔΗΠΕΘΕ, ο οποίος ιδρύθηκε από τη Μελίνα Μερκούρη με στόχο την απόπειρα συστηματικής θεατρικής αποκέντρωσης.
• 1986: ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης. Είναι το μοναδικό ΔΗΠΕΘΕ που επέλεξε να λειτουργεί με τη νομική μορφή της πολυμετοχικής Ανώνυμης Εταιρείας, με μετόχους φορείς της Αυτοδιοίκησης από όλη την Κρήτη, ώστε να μην προσδεθεί αποκλειστικά σε έναν μόνο Δήμο και να συνεχίσει να αναφέρεται στην Κρήτη ως σύνολο. Από το 2009, λειτουργεί με την επωνυμία «Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.», γεγονός που το διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα ΔΗΠΕΘΕ, τα οποία λειτουργούν με τη νομική μορφή των Δημοτικών Επιχειρήσεων των Δήμων.